दिल्लीत दर 3 व्यक्तींपैकी 1 व्यक्ती Diabetes ग्रस्त, का वाढतोय आजार; काय आहेत कारणे

राजधानी दिल्लीत डायबिटीस वेगाने पसरत आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की दिल्लीतील प्रत्येक ३ पैकी १ व्यक्ती या आजाराने ग्रस्त आहे. का वाढत आहे आणि ते कसे रोखायचे जाणून घेऊया

• डायबिटीस वेगाने वाढण्याची कारणे काय आहेत
• दिल्लीत का वाढतोय डायबिटीस
• प्रि-डायबिटीक कसे ओळखावे

दिल्ली ही देशाची राजधानी आहे, पण आता ती मधुमेहाची राजधानीही बनत आहे. याचे कारण बदलती जीवनशैली आणि खाण्याच्या चुकीच्या सवयी आहेत. इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) च्या २०२३ च्या अहवालानुसार, दिल्लीतील प्रत्येक ६ पैकी १ व्यक्ती मधुमेहाने ग्रस्त आहे. चिंताजनक बाब म्हणजे आता ही संख्या खूप वाढली आहे. देशातील सुप्रसिद्ध मधुमेह डॉक्टर म्हणतात की दिल्लीतील प्रत्येक तीन पैकी एका व्यक्तीला हा आजार आहे.

फोर्टिस सी-डीओसी हॉस्पिटलचे अध्यक्ष डॉ. (प्रा.) अनुप मिश्रा म्हणतात की दिल्लीतील प्रत्येक तीन पैकी एका व्यक्तीला मधुमेह आहे आणि ३०% लोक प्री-डायबिटीक आहेत. अशा परिस्थितीत, या आजारावर नियंत्रण ठेवण्याची गरज आहे. जर असे केले नाही तर येणाऱ्या काळात हा आजार मोठा धोका बनू शकतो.

दिल्लीत मधुमेह का वाढत आहे?

खाण्याच्या चुकीच्या सवयी आणि बिघडलेल्या जीवनशैलीमुळे डायबिटीस होतो. काही प्रकरणांमध्ये, अनुवांशिक कारणांमुळेदेखील लोक डायबिटीस आजाराला बळी पडतात.) पण दिल्लीत या आजाराच्या वाढीसाठी इतरही अनेक कारणे आहेत. दिल्लीची खराब हवा आणि धावपळीची जीवनशैली शरीरात तीव्र दाह निर्माण करते. 

आता मोठ्या संख्येने लोक जंक फूड खाणे पसंत करतात. या अन्नात जास्त पीठ आणि साखर असते ज्यामुळे मधुमेह होतो. सकाळपासून रात्रीपर्यंत ऑफिसचा ताण, डेस्कवर जास्त वेळ काम करणे, व्यायाम न करणे यामुळे मधुमेह होतो. सर्वात धोकादायक गोष्ट म्हणजे रुग्णांना उशिरा निदान होते, ज्यामुळे समस्या आणखी वाढते. डॉ. अनुप सल्ला देतात की जर हा आजार प्री-डायबेटिक स्टेजमध्येच आढळला तर मधुमेह सहजपणे रोखता येतो.

Diabetes: रोज 1 ऐवजी 2 केळी खाल्ल्यास गडबडेल Sugar Level, तज्ज्ञांनी सांगितली धक्कादायक माहिती

प्री-डायबेटिक म्हणजे काय? 

तज्ज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, ३० टक्के लोक प्री-डायबेटिक असतात. याचा अर्थ त्यांना भविष्यात मधुमेह होण्याचा धोका असतो. प्री-डायबेटिक ही अशी स्थिती आहे जेव्हा रक्तातील साखर जास्त असते, परंतु इतकी जास्त नसते की त्याला मधुमेह (टाइप-२) म्हणता येईल. हा मधुमेहाचा प्रारंभिक टप्पा आहे आणि जर वेळेवर काळजी घेतली नाही तर तो डायबिटीस आजार सुरू होऊ शकतो.

प्री-डायबिटीक अवस्थेत, उपवासाच्या वेळी रक्तातील साखरेची पातळी (रिकाम्या पोटी) १०० ते १२५ मिलीग्राम/डीएल असते आणि जेवणानंतर ती १४० ते १९९ मिलीग्राम/डीएल (जेवल्यानंतर २ तासांनी) असते. या परिस्थितीत, व्यक्तीचे HbA1c (३ महिन्यांची रक्तातील साखर सरासरी) ५.७% ते ६.४% असते. जर या काळात ते नियंत्रित केले नाही तर ते मधुमेह बनते. तथापि, ते टाळता येते. कारण प्री – डायबिटीक अवस्थेतील काही लक्षणेदेखील दिसून येतात. ती वेळेवर ओळखणे महत्वाचे आहे.

प्री-डायबिटीक अवस्थेतील लक्षणे कोणती आहेत?

• वारंवार तहान लागणे
• वारंवार लघवी होणे
• अचानक वजन वाढणे किंवा कमी होणे
• रात्री झोपेतदेखील तहान लागणे

रोज फक्त 7 चमचे साखर! ना होणार डायबिटीस, ना सडणार Liver, FSSAI ने सांगितले तथ्य

मधुमेहामुळे अनेक आजार होतात

मधुमेह हा एक आजार आहे जो शरीराच्या अनेक भागांवर परिणाम करतो. तो डोळे, मूत्रपिंड, यकृत, त्वचा आणि अगदी हृदयावरदेखील परिणाम करतो. जर ते नियंत्रित केले नाही तर ते या अवयवांचे बिघाडदेखील होऊ शकते. मधुमेहाच्या रुग्णांना दृष्टी जाण्याचा धोका असतो. इतर कोणत्याही आजारावर उपचार करण्यासाठी देखील वेळ लागतो. अशा परिस्थितीत त्यावर नियंत्रण ठेवणे महत्वाचे आहे. चांगली गोष्ट म्हणजे ते नियंत्रित करता येते. तुम्हाला फक्त काही गोष्टींचे पालन करावे लागेल.

मधुमेह कसा रोखता येईल?

हा आजार सहज रोखता येतो. यासाठी दररोज किमान अर्धा तास तुमच्या आहाराची काळजी घेणे आणि व्यायाम करणे महत्वाचे आहे. मानसिक ताण घेऊ नका आणि तुमच्या जेवणात पीठ आणि साखरेचे प्रमाण कमी ठेवा. जर साखरेचे प्रमाण जास्त असेल तर गोड पदार्थ टाळा. जर कोणतीही लक्षणे दिसली तर ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा. या बाबतीत निष्काळजी राहू नका.