स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरु यांची जयंती; जाणून घ्या 14 नोव्हेंबरचा इतिहास

पंडित जवाहरलाल नेहरु हे स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान होते. त्यांची आज जयंती असून त्यांच्या जन्मदिनी देशामध्ये बालदिन साजरा केला जातो.

आधुनिक भारताचे शिल्पकार म्हणून पंडित जवाहरलाल नेहरु यांना ओळखले जाते. ते स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान होते. डोक्यावर टोपी आणि जॅकेटमध्ये गुलाब हा पंडित जवाहरलाल यांचा पोषाख आजही त्यांची वेगळी ओळख दाखवून देतो. हरू यांचा जन्म १४ नोव्हेंबर १८८९ रोजी अलाहाबाद येथे झाला. त्यांनी सुरुवातीचे शिक्षण घरी घेतले आणि नंतर इंग्लंडला जाऊन केंब्रिज विद्यापीठातून नैसर्गिक विज्ञानात पदवी मिळवली. १९१२ मध्ये भारतात परतल्यानंतर त्यांनी राजकारणात प्रवेश केला. यानंतर भारताचे राजकारण पंडित नेहरु यांच्याभोवती फिरत राहिले. पंडित नेहरु यांना लहान मुलांवर खास प्रेम होते. यामुळे त्यांच्या जयंतीदिनी भारतामध्ये बालदिन साजरा केला जातो.

14 नोव्हेंबर रोजी देशाच्या आणि जगाच्या इतिहासामध्ये घडलेल्या महत्त्वपूर्ण घटना

• 1770: जेम्स ब्रुसने नाईल नदीचा उगम शोधला.
• 1922: ब्रिटीश ब्रॉडकास्टिंग कंपनीने युनायटेड किंगडममध्ये रेडिओ सेवा सुरू केली.
• 1940: दुसरे महायुद्ध – जर्मन हवाई दलाने इंग्लंडमधील कोव्हेंट्री शहरावर जोरदार बॉम्बफेक केली.
• 1969:अपोलो कार्यक्रम: NASA ने अपोलो 12 लाँच केले, चंद्राच्या पृष्ठभागावर दुसरे क्रू मिशन.
• 1969: जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठाची (जेएनयू) स्थापना.
• 1971: मरिनर-9 यान मंगळाच्या कक्षेत प्रवेश केला.
• 1975: स्पेनने पश्चिम सहारा सोडला.
• 1991: जर्मनीचे चॅन्सेलर डॉ. हेल्मुट कोल यांची 1990 च्या जवाहरलाल नेहरू आंतरराष्ट्रीय सामंजस्य पुरस्कारासाठी निवड करण्यात आली.
• 2003: खगोलशास्त्रज्ञांनी सेडना हा दूरचा ट्रान्स-नेपच्युनियन बटू ग्रह शोधला.
• 2008: पहिली G-20 आर्थिक परिषद वॉशिंग्टन, डी.सी. येथे सुरू झाली.
• 2013 : सचिन तेंडुलकरने शेवटचा (200 वा) कसोटी सामना खेळला. मुंबईच्या वानखेडे स्टेडियमवर वेस्ट इंडिज विरुद्ध सामना रंगला.

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा

14 नोव्हेंबर रोजी जन्म दिनविशेष

• 1650: ‘विल्यम (तिसरा)’ – इंग्लंडचा राजा यांचा जन्म. (मृत्यू: 8 मार्च 1702)
• 1719: ‘लिओपोल्ड मोत्झार्ट’ – ऑस्ट्रियन संगीतकार व व्हायोलिनवादक यांचा जन्म. (मृत्यू: 28 मे 1787)
• 1765: ‘रॉबर्ट फुल्टन’ – वाफेवर चालणाऱ्या जहाजीचे निर्माते यांचा जन्म. (मृत्यू: 24 फेब्रुवारी 1815)
• 1863: ‘लिओ हेन्ड्रिक आर्थर बेकेलँड’ – अमेरिकन रसायनशास्त्रज्ञ यांचा जन्म. (मृत्यू: 23 फेब्रुवारी 1944)
• 1889: ‘पं. जवाहरलाल नेहरू’ – भारताचे पहिले पंतप्रधान यांचा जन्म. (मृत्यू: 27 मे 1964)
• 1881: ‘बिरबल सहानी’ – पुरावनस्पती शास्त्रज्ञ, राष्ट्रीय विज्ञान अकादमीचे अध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू: 10 एप्रिल 1949)
• 1904: ‘हेरॉल्ड लारवूड’ – इंग्लिश क्रिकेटपटू यांचा जन्म. (मृत्यू: 22 जुलै 1995)
• 1918: ‘रघुवीर मूळगावकर’ – चित्रकार यांचा जन्म. (मृत्यू: 30 ऑगस्ट 1976)
• 1919: ‘अनंत काशिनाथ भालेराव’ – स्वातंत्र्यसैनिक, लेखक यांचा जन्म. (मृत्यू: 26 ऑक्टोबर 1991)
• 1922: ‘ब्यूट्रोस घाली’ – संयुक्त राष्ट्रांचे 6 वे सरचिटणीस यांचा जन्म.
• 1924: ‘रोहिणी भाटे’ – कथ्थक नर्तिका यांचा जन्म. (मृत्यू: 10 ऑक्टोबर 2008)
• 1935: ‘हुसेन’ – जॉर्डनचे राजे यांचा जन्म. (मृत्यू: ७ फेब्रुवारी १९९९)
• 1942: ‘ममनी रेशम गोस्वामी’ – भारतीय लेखिका यांचा जन्म.
• 1943: ‘आदित्य विक्रम बिर्ला’ – भारतातील उद्योगपती यांचा जन्म.
• 1947: ‘भारतन’ भारतीय दिग्दर्शक आणि पटकथालेखक यांचा जन्म. (मृत्यू: 30 जुलै 1998)
• 1948: ‘सिंधुताई सपकाळ ‘ भारतीय सामाजिक कार्यकर्ता यांचा जन्म. (मृत्यू: 4 जानेवारी 2022)
• 1971: ‘अ‍ॅडॅम गिलख्रिस्ट’ – ऑस्ट्रेलियाचा यष्टिरक्षक व धडाकेबाज फलंदाज यांचा जन्म.
• 1971: ‘विकास खन्ना’ – भारतीय शेफ आणि लेखक यांचा जन्म.
• 1974: ‘हृषिकेश कानिटकर’ -क्रिकेटपटू यांचा जन्म.

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

14 नोव्हेंबर रोजी मृत्यू दिनविशेष

• 1915: ‘बुकर टी. वॉशिंग्टन’ – अमेरिकन निग्रोंच्या प्रश्नासाठी कार्य करणारे समाजसेवक, लेखक, वक्ते व शिक्षणतज्ञ यांचे निधन. (जन्म: 5 एप्रिल 1856)
• 1967: ‘सी. के. नायडू’ – क्रिकेटपटू यांचे निधन. (जन्म: 31 ऑक्टोबर 1895)
• 1971: ‘नारायण हरी आपटे’ – कादंबरीकार, चित्रपट कथालेखक यांचे निधन. (जन्म: 11 जुलै 1889)
• 1977: ‘स्वामी प्रभूपाद’ – हरेकृष्ण पंथाचे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म: 1 सप्टेंबर 1896)
• 1993: ‘डॉ. मणिभाई भीमभाई देसाई’ – स्वातंत्र्यसैनिक यांचे निधन. (जन्म: 27 एप्रिल 1920)
• 2000: ‘प्रा. योगेश्वर अभ्यंकर’ – गीतकार व सर्जनशील कवी यांचे निधन. (जन्म: 5 नोव्हेंबर 1929)
• 2013: ‘सुधीर भट’ – भारतीय निर्माते आणि व्यवस्थापक यांचे निधन.
• 2013: ‘हरि कृष्ण देवसरे’ – भारतीय पत्रकार आणि लेखक यांचे निधन. (जन्म: 9 मार्च 1938)
• 2015: ‘के.ए. गोपालकृष्णन’ – भारतीय दिग्दर्शक, निर्माते आणि पटकथा लेखक यांचे निधन.