रशिया आणि युक्रेन युद्ध हे आता आणखी विनाशकारी होत चालले आहे (फोटो - सोशल मीडिया)
गेल्या तीन वर्षांपासून सुरू असलेले रशिया-युक्रेन युद्ध किती काळ चालू राहील कोणास ठाऊक? तुर्कीची राजधानी इस्तंबूल येथे दोन्ही देशांमधील एक तास चाललेल्या चर्चेत कैद्यांच्या देवाणघेवाणीच्या मुद्द्याशिवाय कोणतीही प्रगती झाली नाही. रशियाने युक्रेनचा बिनशर्त युद्धबंदीचा प्रस्ताव नाकारला. हे युद्ध आता अधिक विनाशकारी होत चालले आहे. एका आठवड्यापूर्वी रशियाने युक्रेन आणि त्याची राजधानी कीववर ३६७ ड्रोन आणि क्षेपणास्त्रांनी मोठा हल्ला केला होता, ज्याला युक्रेनने ऑपरेशन स्पायडर वेब अंतर्गत ११७ एफपीव्ही (फर्स्ट पर्सन व्ह्यू) ड्रोनद्वारे रशियावर मोठा हल्ला करून अतिशय कडक प्रत्युत्तर दिले आणि त्याचे ५ एअरबेस नष्ट केले.
यापैकी एक बेलाया हवाई तळ युक्रेनियन सीमेपासून ४३०० किमी अंतरावर सायबेरियातील इर्कुत्स्क येथे होता. युक्रेनने या हल्ल्याची तयारी १८ महिने आधीच केली होती. यासाठी, ड्रोनचे पॅकेजेस ट्रकद्वारे गुप्तपणे रशियामध्ये नेले जात होते. या ट्रकचे छत रिमोट कंट्रोलने उघडले आणि संधी साधून हे ड्रोन रिमोटद्वारे उडवले गेले. युक्रेनने केलेल्या या हल्ल्याची तुलना पर्ल हार्बरशी करण्यात आली आहे. दुसऱ्या महायुद्धात, जपानच्या स्फोटकांनी भरलेल्या लहान विमानांनी पर्ल हार्बर येथे तैनात असलेल्या अमेरिकन नौदलाच्या जहाजांच्या चिमणींमध्ये आत्मघातकी हल्ल्यांद्वारे विनाश घडवून आणला. यानंतर अमेरिकेला महायुद्धात उडी घ्यावी लागली. झेलेन्स्की यांच्या मते, युक्रेनच्या ड्रोन हल्ल्यात ७ अब्ज डॉलर्स किमतीची ४१ रशियन लष्करी विमाने आणि ३४ टक्के क्रूझ क्षेपणास्त्र वाहक नष्ट झाले.
राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा
हवाई तळही उद्ध्वस्त झाले. या प्राणघातक हल्ल्यात युक्रेनने एआय-ऑपरेटेड ड्रोनचा वापर केला. युद्धाचे तंत्रज्ञान कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारित झाले आहे. युक्रेनकडे नौदल युद्धांसाठी मागुरा नावाचा एक सागरी ड्रोन देखील आहे. चीनने अलिकडेच ऑर्निथॉप्टर नावाचे पक्ष्यासारखे दिसणारे ड्रोन बनवले आहेत जे रडारवर येत नाहीत. फेब्रुवारीमध्ये ट्रम्प यांनी व्हाईट हाऊसमध्ये युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की यांना फटकारले आणि म्हटले की रशियाच्या तुलनेत तुमच्याकडे ताकद नाही. आता झेलेन्स्कीने दाखवून दिले आहे की तो रशियाच्या आत ४००० किमी आत घुसून मोठा विनाश घडवू शकतो.
नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा
युक्रेनचा कोळ्याच्या जाळ्याचा हल्ला पुतिनसाठी एक मोठे आव्हान आहे. याचा त्याच्या मजबूत प्रतिमेवर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे, रशिया मोठा प्रतिहल्ला करण्यास मागेपुढे पाहणार नाही असे मानले जाते. युद्धाच्या सध्याच्या पद्धतींवरून हे सत्य उघड झाले आहे की ड्रोन हल्ले हे अतिशय महागड्या लढाऊ विमानांपेक्षा अधिक अचूक आणि किफायतशीर आहेत. जेव्हा पुतिन आणि झेलेन्स्की माघार घेण्यास तयार नसतील, तेव्हा हे विनाशकारी युद्ध किती काळ चालू राहील हे माहित नाही.
लेख- चंद्रमोहन द्विवेदी
