अमेरिका व्हेनेझुएलातील वाद वाढला (फोटो सौजन्य - Instagram/Wekipedia)
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी व्हेनेझुएलाचे अध्यक्ष निकोलस मादुरो यांना स्पष्टपणे “बेकायदेशीर” म्हटले आहे. यामुळे व्हेनेझुएलामध्ये सत्तापालटाच्या अफवांना बळकटी मिळाली आहे. ट्रम्प यांनी मादुरोला ड्रग्ज कार्टेलचा प्रमुख म्हणून स्पष्टपणे संबोधून आपले हेतू स्पष्ट केले आहेत. याआधी ट्रम्पने सीआयएलाही मोकळीक देऊन आपले लक्ष्य निश्चित केले होते. आता, सर्वात मोठा प्रश्न असा आहे की, व्हेनेझुएलामध्ये सत्तापालट होईल का? या ट्रम्प-मादुरो युद्धाची संपूर्ण कहाणी सोप्या भाषेत समजून घेऊया. प्रथम, ट्रम्पच्या तयारीवर चर्चा करूया.
व्हेनेझुएलामध्ये सत्तापालट होणे अटळ आहे का?
ABC मध्ये प्रकाशित झालेल्या वृत्तानुसार, ट्रम्प प्रशासनाने व्हेनेझुएलावर कारवाई सुरू केली आहे जी निरीक्षकांना आश्चर्यचकित करणारी आहे. एका आठवड्यापेक्षा कमी कालावधीत, अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी जमिनीवर हल्ल्याची धमकी दिली आणि गुप्त कारवाईची पुष्टी केली. शिवाय, ट्रम्प यांनी कॅरिबियनमध्ये १०,००० सैन्य, अणुशस्त्रधारी बी-५२ बॉम्बर्स, आठ नौदल जहाजे आणि एफ-३५ लढाऊ विमाने तैनात केली आहेत. ट्रम्प हे ड्रग्ज तस्करी थांबवण्यासाठी असल्याचा दावा करत असले तरी, अनेक तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की ट्रम्पची व्हेनेझुएलावरील लष्करी तैनाती आणि आक्रमकता मादुरोच्या राजवटीचे दीर्घायुष्य सुनिश्चित करणार नाही.
ड्रग्ज हे निमित्त आहे, खरा खेळ काही वेगळाच आहे का?
जुलैमध्ये ट्रम्पने लॅटिन अमेरिकन ड्रग्ज कार्टेल्सवर लष्करी हल्ले करण्यास परवानगी देणारा गुप्त आदेश जारी केला. त्यांनी व्हेनेझुएलाच्या “कार्टेल डे लॉस सोल्स” ला दहशतवादी संघटना घोषित केले आणि मादुरोला त्याचा नेता म्हणून नाव दिले. न्यूयॉर्क टाईम्सच्या मते, “ट्रम्प प्रशासनाने व्हेनेझुएलाच्या विरोधात आक्रमक भूमिका स्वीकारली आहे, ज्यामुळे संभाव्य लष्करी संघर्षाचा इशारा मिळाला आहे.”
अमेरिकेच्या नौदलाची आठ जहाजे, एक हल्ला करणारी पाणबुडी आणि टोही विमाने आता कॅरिबियनमध्ये तैनात आहेत. व्हेनेझुएलाच्या विमानांना रोखण्यासाठी दहा एफ-३५ स्टेल्थ लढाऊ विमाने पोर्तो रिकोला पाठवण्यात आली. ट्रम्प म्हणाले, “आमच्याकडे समुद्रावर नियंत्रण आहे, आता आम्ही जमिनीकडे पाहत आहोत.” याचा अर्थ असा की ट्रम्पचे लक्ष्य पूर्णपणे स्पष्ट आहे. आता मागे हटूया आणि प्रकरण सखोल समजून घेऊया.
ट्रम्पचा पहिला हल्ला: मादुरोला ‘ड्रग्ज किंग’ घोषित केले
ट्रम्पने त्यांचा दुसरा कार्यकाळ सुरू होताच व्हेनेझुएलाला लक्ष्य केले. त्यांनी मादुरोला ड्रग्ज तस्करीचा किंगपिन म्हटले आणि ‘कार्टेल डे लॉस सोल्स’ ला दहशतवादी संघटना म्हणून संबोधले. न्यूयॉर्क टाईम्सच्या मते, “ट्रम्पने मादुरोवर $50 दशलक्ष बक्षीस जाहीर केले.” त्यांच्या पहिल्या कार्यकाळात, ट्रम्प यांनी मादुरोची सत्ता नाकारली होती, परंतु आता त्यांनी त्यांची रणनीती बदलली आहे. त्यांनी राजनैतिक कूटनीति थांबवली आहे आणि लष्करी दबाव वाढवला आहे. याचा अर्थ असा की ट्रम्प कोणत्याही परिस्थितीत मादुरोला सत्तेवरून काढून टाकू इच्छितात. हे त्यांचे सध्याचे लक्ष्य आहे.
Explainer: अमेरिकेत 18 ऑक्टोबर रोजी आहे ‘No Kings’ प्रोटेस्ट, काय आहे नक्की याचे वैशिष्ट्य