No KIngs नक्की काय आहे (फोटो सौजन्य - X.com)
जेव्हा आपण “No Kings” सारख्या घोषणा ऐकतो तेव्हा ते राजेशाही, हुकूमशाही किंवा हुकूमशाहीच्या विरोधाचे प्रतीक असते. १८ ऑक्टोबर रोजी अमेरिकेत “No Kings Day” म्हणून राष्ट्रीय निदर्शने आयोजित केली जात आहेत, ज्यामध्ये लाखो लोक सहभागी होण्याची अपेक्षा आहे. हा केवळ निषेध नाही तर लोकशाही, नागरी हक्कांचे रक्षण करण्यासाठी आणि सत्तेच्या गैरवापराला आव्हान देण्यासाठी एक प्रतीकात्मक चळवळ आहे. या निदर्शनाचे महत्त्व, पार्श्वभूमी, पद्धत आणि अद्वितीय वैशिष्ट्ये जाणून घेऊया.
ट्रम्पच्या धोरणांविरुद्ध निदर्शने
प्रथम, हे लक्षात घेऊया की ही निदर्शने अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या धोरणांविरुद्ध असणार आहेत. निदर्शनांमध्ये, लाखो लोक २,५०० हून अधिक ठिकाणी जमतील. ही निदर्शने वॉशिंग्टन, डीसीमधील कॅपिटलच्या बाहेर आणि बोस्टन, न्यू यॉर्क, अटलांटा, कॅन्सस सिटी, सॅन फ्रान्सिस्को, शिकागो, न्यू ऑर्लीन्स आणि बोझेमन, मोंटाना येथेदेखील होतील.
“No Kings” चळवळ म्हणजे नेमके काय
“No Kings” चळवळ ही अमेरिकन राजकीय आणि नागरी समाजातील अलीकडील घटनांविरुद्ध एक निषेध आहे. ही चळवळ ५०५०१ नावाच्या मोहिमेद्वारे चालविली जाते, ज्याचा अर्थ “५० राज्ये, ५० निषेध, १ चळवळ” असा होतो. पहिले मोठे निदर्शन १४ जून २०२५ रोजी झाले, जेव्हा संपूर्ण अमेरिकेतील २,१०० हून अधिक शहरांमध्ये निदर्शने झाली. ५,००,००० हून अधिक लोक सहभागी झाले होते. तो दिवस अमेरिकन सैन्याच्या २५० व्या वर्धापन दिनाच्या परेड आणि ट्रम्प यांच्या ७९ व्या वाढदिवसाच्या अनुषंगाने होता. निदर्शकांनी “नो थ्रोन्स, नो क्राउन्स, नो किंग्स”, म्हणजे नो थ्रोन्स, नो क्राउन्स, नो किंग्स… पण लोकशाही राज्य करते अशी घोषणा करण्याची संधी म्हणून घेतली.
‘No Kings’ निदर्शनाचा अर्थ काय?
‘No Kings’ चळवळीचे आयोजक सध्या ऑक्टोबरवर लक्ष केंद्रित करत आहेत, परंतु नोव्हेंबर २०२५ मध्ये “Fall Of Freedom” नावाचे एक मोठे निदर्शनदेखील नियोजित आहे. १८ ऑक्टोबर रोजी होणारा ‘No Kings’ निदर्शन आधीच एक प्रमुख राष्ट्रीय कार्यक्रम बनत आहे. या निदर्शनाचा उद्देश सार्वजनिक शक्ती, सार्वजनिक नियंत्रण आणि लोकशाही मूल्ये बळकट करणे आहे. निदर्शने हे दाखवून देण्याचा प्रयत्न करतील की सत्ता एकाच राजवंशाची, व्यक्तीची किंवा संस्थेची असू शकत नाही.
लोक मोठ्या संख्येने रस्त्यावर उतरतील
१८ ऑक्टोबर रोजी २,५०० हून अधिक कार्यक्रमांचे नियोजन आहे. ही निदर्शने अमेरिकेतील सर्व ५० राज्यांमध्ये होतील. ही एक अशी चळवळ असेल ज्यामध्ये एकाच दिवशी लाखो लोक विविध शहरांमध्ये रस्त्यावर उतरतील. निदर्शने लोकशाहीचे रक्षण करण्याचा संदेश देतील.
हा एक दिवसाचा निषेध नाही, ही निदर्शनाची सततची प्रक्रिया आहे. १४ जून २०२५ रोजी झालेल्या मागील निदर्शनाच्या यशामुळे लोकांना विश्वास मिळाला आहे की त्यांचे विचार एकत्रितपणे जनतेपर्यंत पोहोचू शकतात. १४ जून आणि १८ ऑक्टोबर हे या चळवळीचा दुसरा टप्पा आहे. हे दाखवून देण्याचा प्रयत्न आहे की हा केवळ एक दिवसाचा निषेध नाही तर निदर्शनाची सतत प्रक्रिया आहे.
निदर्शकांचे सार्वजनिक मुद्दे
‘No Kings’ चळवळीदरम्यान, अमेरिकेतील निदर्शक अनेक संवेदनशील मुद्द्यांवर चर्चा करत आहेत, ज्यात बंद, काँग्रेस आणि राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प प्रशासनातील तीव्र मतभेद, संघीय सत्तेचा वापर आणि स्थलांतरितांविरुद्ध सुरक्षा दलांची तैनाती यांचा समावेश आहे. यामुळे निषेध आणखी शक्तिशाली होतो कारण तो थेट सत्तेचा वापर, नागरी हक्क आणि सरकारी जबाबदारीवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित करतो.
‘No Kings’ चळवळ वेगळी का आहे?
आयोजकांच्या मते, हे आंदोलन अहिंसक पद्धतीने करण्याचे कठोर धोरण आहे. लोक शस्त्रे बाळगणार नाहीत, हिंसाचाराचा अवलंब करणार नाहीत आणि कोणताही तणाव निर्माण झाल्यास तणाव कमी करण्याचे धोरण स्वीकारतील. शांततापूर्ण निषेधाच्या संस्कृतीचा हा प्रचार या निषेधाचे एक अद्वितीय वैशिष्ट्य आहे, जे त्याला इतर रॅली आणि निदर्शनांपेक्षा वेगळे करते.
या चळवळीची वैशिष्ट्ये कोणती आहेत?
‘No Kings’ चळवळ किंवा निदर्शने स्पष्ट संदेश देतात की जर सरकारने सत्तेचा गैरवापर केला तर जनता उठू शकते. ते वितर्क, विभाजन आणि नागरी हक्कांचे संरक्षण करण्याच्या परंपरेचे स्मरण करते आणि जनता हीच अंतिम अधिकार आहे. हा कार्यक्रम पारंपारिक रॅली, भाषणे आणि मोर्चेपेक्षा खूपच व्यापक आणि प्रभावी आहे. त्याचे स्वरूप उत्स्फूर्त आणि प्रतीकात्मक आहे. या चळवळीची विशिष्ट वैशिष्ट्ये देखील अधोरेखित करूया.
चळवळीसाठी एक धोरण स्थापित
आयोजकांनी एक धोरण स्थापित केले आहे जे निषेध कसे आयोजित करायचे याचे आराखडे तयार करते. यामध्ये सुरक्षा प्रशिक्षण, मीडिया रणनीती, नागरी हक्कांची माहिती आणि निषेध तयारी समाविष्ट आहे. या चळवळीत शस्त्रे वापरण्यास मनाई आहे आणि शांतता राखणे अनिवार्य आहे. हिंसाचार, तोडफोड किंवा सार्वजनिक मालमत्तेचे नुकसान होऊ नये. चळवळ भाषणे तसेच कला, संगीत, खडू कला आणि सांस्कृतिक सादरीकरणांचा वापर करेल.
भविष्यातील चळवळींवरही लक्ष केंद्रित
शांततेत निषेध कसा करायचा, कोणत्या वेळी काय कारवाई करायची आणि तणाव कसा व्यवस्थापित करायचा याचे आयोजक आधीच सहभागींना प्रशिक्षण देत आहेत. हा फक्त एक दिवसाचा कार्यक्रम नाही; त्यानंतर, आयोजकांना निकालांचे मूल्यांकन करायचे आहे, पुढील पावले आखायची आहेत आणि आंदोलन चालू ठेवायचे आहे. जेव्हा या प्रमाणात निदर्शने होतात तेव्हा राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय माध्यमे देखील त्यावर लक्ष ठेवतात. कव्हरेज दरम्यान, जनतेला अन्यथा माहीत नसलेली तथ्ये उघड केली जातात.
आव्हाने आणि वाद
‘No Kings’ चळवळ शांततापूर्ण दृष्टिकोन राखत असली तरी, प्रश्न उपस्थित केले गेले आहेत. टीकाकार म्हणतात की हा निषेध ‘हेट अमेरिका’ रॅली आहे आणि त्यात अतिरेकी घटकांचा समावेश आहे. काहींनी तो विरोधी रणनीती म्हणून नाकारण्याचा प्रयत्न केला आहे. मोठ्या गर्दीला हाताळणे, सुरक्षा प्रदान करणे, गर्दी नियंत्रित करणे आणि हिंसाचार रोखणे हे कोणत्याही सरकारसाठी एक महत्त्वाचे आव्हान असू शकते. शिवाय, आंदोलन टिकून राहिले नाही तर निषेधाचा परिणाम तात्पुरता असू शकतो.
लोकशाही आणि लोकांचा आवाज यांचे रक्षण करणे
वास्तविकतेत, अमेरिकेतील ‘नो किंग्ज’ चळवळ ही केवळ निदर्शने नाही; ती एक इशारा आणि आठवण करून देते की लोकशाहीची शक्ती नेहमीच लोकांच्या हातात असली पाहिजे. ते हे दाखवण्याचा प्रयत्न करते की सरकार, कितीही शक्तिशाली असले तरी, लोकांच्या इच्छेविरुद्ध जाऊ शकत नाही. हे निदर्शन दाखवून देते की निषेध करणे, प्रश्न विचारणे आणि अधिकाराला आव्हान देणे हे लोकशाहीचा भाग आहे. शांततापूर्ण निषेधाची संस्कृती, व्यापक जनसहभाग आणि प्रतीकात्मक संवाद हे इतर चळवळींपेक्षा वेगळे करते.
