Crude Oil: तेल बाजार कोसळणार? आधी रशिया आणि आता व्हेनेझुएला; ट्रम्पचे तेल राजकारण जागतिक मंदीला देतेय आमंत्रण

US Venezuela Ban : अमेरिकेने व्हेनेझुएलाच्या तेल निर्यातीवर निर्बंध लादले आणि एक टँकर जप्त केला, ज्यामुळे व्हेनेझुएलाचा पुरवठा विस्कळीत झाला. भारतावर होणारा परिणाम कमीत कमी असेल.

•  अमेरिकेने व्हेनेझुएलाचे अध्यक्ष निकोलस मादुरो (Nicolas Maduro) यांच्यावर दबाव वाढवण्यासाठी व्हेनेझुएलाच्या तेल निर्यातीवर कठोर निर्बंध लादले आहेत. 
• टँकर जप्ती आणि निर्बंधांमुळे १.१ कोटी बॅरल तेल घेऊन जाणारे अनेक टँकर व्हेनेझुएलाच्या पाण्यात अडकले आहेत, ज्यामुळे जागतिक बाजारात पुरवठा विस्कळीत झाला आहे.
•  या बंदीचा भारतावर फारसा परिणाम होणार नाही, कारण भारताने अमेरिकेच्या दबावानंतर व्हेनेझुएलामधून तेल आयात जवळजवळ थांबवली आहे आणि तो पुरवठा रशिया व मध्य पूर्वेकडून सुनिश्चित केला आहे.

US Venezuela Ban : रशियापाठोपाठ आता अमेरिकेने (America) व्हेनेझुएलाचे (Venezuela) अध्यक्ष निकोलस मादुरो यांच्या सरकारवर दबाव वाढवण्यासाठी मोठे पाऊल उचलले आहे. अमेरिकेने व्हेनेझुएलाच्या तेल निर्यातीवर कठोर निर्बंध (Strict Sanctions) लादले असून, या कारवाईचा एक भाग म्हणून, ‘स्किपर’ (Skipper) नावाचा एक मोठा तेल टँकर जप्त केला आहे. २०१९ मध्ये निर्बंध लादल्यापासून अमेरिकेने व्हेनेझुएलाच्या तेल मालाची केलेली ही पहिली थेट जप्ती (First Seizure) आहे, ज्यामुळे व्हेनेझुएलाच्या अर्थव्यवस्थेवर मोठा दबाव आला आहे.

अल जझीरा (Al Jazeera) च्या वृत्तानुसार, या जप्तीमुळे आणि भविष्यातील जप्तीच्या धोक्यांमुळे अंदाजे ११ दशलक्ष बॅरल (11 million barrels) तेल आणि इंधन वाहून नेणारे अनेक टँकर (Tankers) व्हेनेझुएलाच्या पाण्यात अडकले (Stuck) आहेत. अमेरिकेने कॅरिबियन समुद्रात लष्करी उभारणी (Military Buildup) करण्याच्या काळात ही कारवाई केली आहे, ज्याचा उद्देश राष्ट्राध्यक्ष मादुरो यांना सत्तेवरून हटवणे हा आहे. व्हेनेझुएलाची सरकारी तेल कंपनी पीडीव्हीएसए (PDVSA) आणि तिच्याशी व्यवहार करणाऱ्या शिपिंग कंपन्यांवर (Shipping Companies) अमेरिकेने निर्बंध कडक केले आहेत, ज्यामुळे आंतरराष्ट्रीय व्यापारात मोठा व्यत्यय (Disruption) निर्माण झाला आहे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : INR in Nepal: नेपाळच्या सत्तापालटाचा भारताच्या अर्थव्यवस्थेला होणार दुर्लभ फायदा; भारतीय चालनाबाबत केले ‘हे’ लाभदायक बदल

शेवरॉनला विशेष सूट: अमेरिकेचे दुहेरी धोरण

या कडक निर्बंधांमधून फक्त अमेरिकेची तेल कंपनी शेवरॉन (Chevron) हिलाच सूट देण्यात आली आहे. रॉयटर्स (Reuters) च्या वृत्तानुसार, ‘स्किपर’ टँकर जप्त झाल्यापासून, केवळ शेवरॉनने भाड्याने घेतलेले टँकरच व्हेनेझुएलाच्या बंदरातून बाहेर पडू शकले आहेत. शेवरॉनला व्हेनेझुएलामध्ये काम करण्यासाठी अमेरिकन सरकारची विशेष परवानगी (Special Permission) आहे. या मंजुरीमुळे ते पीडीव्हीएसएसोबत संयुक्त उपक्रमांद्वारे (Joint Ventures) काम करू शकतात आणि कच्चे तेल थेट अमेरिकेला निर्यात (Export Directly to US) करू शकतात. ही सूट अमेरिकेचे दुहेरी धोरण (Dual Policy) स्पष्टपणे दर्शवते: एका बाजूला व्हेनेझुएलावर राजकीय दबाव आणायचा, तर दुसऱ्या बाजूला अमेरिकेचे ऊर्जा हितसंबंध (Energy Interests) अबाधित राखायचे.

See more

BREAKING: The US Just Changed the Rules of Oil Warfare At 6am today, US forces boarded the Skipper off Venezuela’s coast. 1.1 million barrels seized. Two helicopters. Twenty operators. Zero resistance. This is not about one tanker. The Skipper was sanctioned in 2022 for… pic.twitter.com/R6XrZoZhIF — Shanaka Anslem Perera ⚡ (@shanaka86) December 10, 2025

credit : social media and Twitter 

भारतावर या बंदीचा कोणताही परिणाम का होणार नाही?

भारत हा जगातील सर्वात मोठा कच्च्या तेलाचा आयातदार (Crude Oil Importer) आहे आणि तो अनेक देशांकडून तेल खरेदी करतो. पूर्वी, व्हेनेझुएला भारताला स्वस्त दरात तेल विकत असे. मात्र, अमेरिकेच्या या नवीन आणि कठोर निर्बंधांचा भारताच्या ऊर्जा सुरक्षेवर (Energy Security) किंवा तेलाच्या बाजारपेठेवर (Oil Market) कोणताही मोठा नकारात्मक परिणाम होणार नाही. याची दोन मुख्य कारणे आहेत:

1. आयात थांबवली: अमेरिकेच्या सततच्या दबावानंतर, भारताने व्हेनेझुएलामधून तेल खरेदी जवळजवळ थांबवली आहे.
2. पर्यायी स्रोत: भारताने आपला तेलाचा पुरवठा इतर स्रोतांकडून सुनिश्चित केला आहे, विशेषतः रशियाकडून (Russia) स्वस्त दरात तेल खरेदी करणे आणि मध्य पूर्वेकडील (Middle East) पारंपरिक पुरवठादारांकडून आयात सुरू ठेवणे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Westernization : 4 तरुणांना वाटले ‘Peaky Blinders’ व्हावे, तालिबान सरकारला वाटले अटक करावे; यामागील कारण मात्र हास्यास्पद

यामुळे, व्हेनेझुएलाच्या पुरवठ्यात व्यत्यय आल्यास, भारतीय तेल कंपन्यांना त्यांचा पुरवठा इतरत्र वळवणे सहज शक्य आहे. थोडक्यात, अमेरिकेच्या व्हेनेझुएलावरील निर्बंधांमुळे जागतिक पुरवठा साखळीत (Global Supply Chain) थोडा तणाव निर्माण होऊ शकतो, पण भारतासाठी मात्र ‘जैसे थे’ (Business as usual) परिस्थिती राहील.