भारताच्या उपकाराचीही उपेक्षा; ड्रॅगनसोबतची मैत्री ही जणू विषाचीच परीक्षा

भारत आणि बांगलादेश यांच्यातील संबंधांमध्ये अलीकडेच तणावाची भावना वाढताना दिसत आहे. भारताने बांगलादेशला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यासाठी मोठे योगदान दिले.

नवी दिल्ली : भारत आणि बांगलादेश यांच्यातील संबंधांमध्ये अलीकडेच तणावाची भावना वाढताना दिसत आहे. भारताने बांगलादेशला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यासाठी मोठे योगदान दिले, तसेच अन्नधान्य, ग्राहक वस्तू आणि वस्त्रोद्योगासाठी कच्चा माल पुरवण्याचे महत्त्वाचे कार्य केले. तरीही, बांगलादेशने चीनकडे झुकण्याचा घेतलेला पवित्रा भारतासाठी चिंतेचा विषय ठरत आहे.

बँकॉक दौऱ्यादरम्यान, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बांगलादेश सरकारच्या मुख्य सल्लागार मोहम्मद युनूस यांना भारतविरोधी धोरणांबाबत सावध केले. त्यांनी बांगलादेशमध्ये हिंदूंवर होत असलेल्या अत्याचारांविषयीही कठोर भूमिका घेतली. याउलट, चीन दौऱ्यावरून परतल्यानंतर मोहम्मद युनूस यांनी भारतविरोधी विधान करत बांगलादेश आणि चीनमधील संबंध वाढविण्याचे समर्थन केले.

चीन-बांगलादेश मैत्री, धोका की संधी?

युनूस यांनी भारताच्या पूर्वेकडील राज्यांसाठी चीनच्या संरक्षणाची मागणी केली, तसेच चितगावच्या समुद्रकिनाऱ्याचा फायदा चीनला देण्याची सूचना केली. त्यांच्या मते, ईशान्य भारतातील सात राज्ये भारताच्या मुख्य भूप्रदेशापासून अलग असल्यामुळे ती चीनसोबत जाण्यास अधिक अनुकूल आहेत. हे वक्तव्य केवळ भारताच्या सुरक्षिततेला धोका निर्माण करणारे नाही, तर संपूर्ण उपखंडासाठी धोकादायक आहे. भारतासाठी सिलिगुडी कॉरिडॉर (चिकन नेक) हा प्राणवायू आहे, कारण त्याद्वारेच ईशान्येकडील राज्ये भारताच्या मुख्य भूभागाशी जोडली जातात. चीनने याच भागावर आपले लक्ष केंद्रीत केले असून, बांगलादेशही या खेळात सामील होऊ पाहत आहे, ही गंभीर बाब आहे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Travis Scott Concert India: ट्रॅव्हिस स्कॉटच्या शोसाठी बुकिंग सुरू, जाणून घ्या भारतात कधी होणार कॉन्सर्ट

बांगलादेशमध्ये लष्कराची वाढती भूमिका

बांगलादेशमधील अंतरिम सरकारच्या अस्थिरतेमुळे लष्कराने हस्तक्षेपाची शक्यता वर्तवली आहे. लष्करप्रमुख जनरल वकार-उज-जमान यांनी सरकारला राजकीय संघर्ष थांबवण्याचा इशारा दिला आहे. त्यामुळे बांगलादेशमध्ये लष्कराचा हस्तक्षेप वाढू शकतो, ज्याचा थेट परिणाम भारतावरही होऊ शकतो. बांगलादेश पाकिस्तानसोबत लष्करी संबंध वाढवू पाहत आहे, आणि हे भारतासाठी आणखी एक आव्हान ठरू शकते. भारतीय गुप्तचर यंत्रणांनी आधीच बांगलादेशमध्ये भारतविरोधी कटकारस्थाने रचली जात असल्याचे उघड केले आहे. त्यामुळे भारताला आपल्या ईशान्येकडील सुरक्षा रणनीतीवर पुन्हा विचार करण्याची गरज आहे.

बांगलादेशमध्ये भारतविरोधी शक्तींचा प्रभाव?

बांगलादेशमध्ये कट्टरपंथी आणि भारतविरोधी शक्ती वाढताना दिसत आहेत. मोहम्मद युनूस यांचे विधान हे बांगलादेशच्या राष्ट्रीय सुरक्षेला धोका निर्माण करणारे असून, भारताच्या हितांवरही गदा आणणारे आहे. बांगलादेशच्या युवा नेतृत्वाने हे विसरू नये की, भारतानेच त्यांना पाकिस्तानच्या जुलमातून मुक्त केले. 1971 मध्ये भारतीय लष्कराने बांगलादेशच्या स्वातंत्र्यासाठी मोठे बलिदान दिले, मात्र आता त्याच बांगलादेशात भारतविरोधी शक्ती सक्रिय होत आहेत, ही चिंतेची बाब आहे.

भारताची रणनीती काय असावी?

भारताने बांगलादेशमधील राजकीय अस्थिरतेकडे गांभीर्याने पाहण्याची गरज आहे. सिलिगुडी कॉरिडॉर हा भारताचा धोरणात्मक कणा आहे, त्यामुळे त्याची सुरक्षितता अधिक मजबूत करावी लागेल. याशिवाय, बांगलादेशातील लोकशाही शक्तींशी भारताने अधिक संवाद साधावा, कारण भविष्यात येणाऱ्या सरकारसोबत चांगले संबंध प्रस्थापित करणे गरजेचे आहे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : डोनाल्ड ट्रम्प आणि इलॉन मस्क विरोधात लोकांचा रोष शिगेला; अमेरिकेत 1200 ठिकाणी ‘Hands off’ आंदोलनाने घेतले उग्र वळण

भारताच्या संयमाची परीक्षा

बांगलादेशने भारताच्या मदतीला विसरून चीनच्या प्रभावाखाली जाण्याचा जो प्रयत्न केला आहे, तो दीर्घकालीन दृष्टीकोनातून धोकादायक ठरू शकतो. यामुळे बांगलादेशची राजकीय अस्थिरता वाढेल आणि त्याचा परिणाम भारताच्या सुरक्षेवर होईल. भारताने यावर कठोर पावले उचलत बांगलादेशला योग्य मार्गावर आणण्याचे प्रयत्न करावेत. भारतासाठी ही केवळ कूटनीतीचीच नव्हे, तर संयमाचीही कसोटी ठरणार आहे.