फक्त CIBIL स्कोअरच नाही तर 'या' कारणांमुळे देखील तुमचे कर्ज नाकारले जाऊ शकते, जाणून घ्या (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
जेव्हा जेव्हा लोक कर्ज घेण्याचा विचार करतात तेव्हा त्यांच्या मनात सर्वात आधी येते ती म्हणजे त्यांचा CIBIL स्कोअर. हे खरे आहे की हा तीन अंकी स्कोअर महत्त्वाचा आहे, परंतु बँका आणि इतर कर्ज देणाऱ्या संस्था केवळ यावर अवलंबून राहत नाहीत. कर्ज मंजूर करण्यापूर्वी ते उत्पन्नाची स्थिरता, विद्यमान कर्जे, खर्च करण्याच्या सवयी आणि आर्थिक शिस्त यासारख्या अनेक गोष्टी पाहतात.
जरी एखाद्याचा CIBIL स्कोअर ७५० किंवा त्याहून अधिक असला तरीही, जर त्याच्या/तिच्या उत्पन्नाचा मोठा भाग आधीच EMI मध्ये जात असेल तर कर्ज नाकारले जाऊ शकते. भारतलोनचे संस्थापक अमित बन्सल म्हणतात, “अनेक वेळा लोक त्यांच्या उत्पन्नाच्या ५०-६०% रक्कम कर्ज फेडण्यासाठी आधीच खर्च करत असतात. अशा परिस्थितीत, बँकांना वाटते की कर्ज परतफेड करण्याची क्षमता मर्यादित आहे. अलीकडेच, एका पगारदार व्यावसायिकाचा अर्ज याच कारणामुळे नाकारण्यात आला, जरी त्याचा स्कोअर बराच चांगला होता.”
रेंटेनपेच्या सह-संस्थापक आणि सीईओ सारिका शेट्टी यांनीही त्यांचा अनुभव शेअर केला. ती म्हणाली, “२०१८ मध्ये, माझा सिबिल स्कोअर आणि उत्पन्न दोन्ही चांगले होते, तरीही माझे गृहकर्ज नाकारण्यात आले कारण बँकेने पाहिले की विद्यमान कर्जांचा भार जास्त आहे.”
बन्सल आणि शेट्टी दोघांचाही असा विश्वास आहे की बँका नियमित आणि विश्वासार्ह उत्पन्न पसंत करतात. जर तुम्ही मोठ्या आणि विश्वासार्ह कंपनीत बराच काळ काम करत असाल तर कर्ज मिळण्याची शक्यता जास्त असते. परंतु फ्रीलांसर आणि गिग कामगारांना अधिक तपासणी करावी लागते. बँका त्यांच्याकडून कर परतावा, बँक स्टेटमेंट आणि व्यवसाय सातत्यतेचा पुरावा मागतात.
फिनकेडाचे सीएमडी मनीष गोयल म्हणाले, “पगारदार कर्मचारी बँकेला स्थिर रोख प्रवाहाची खात्री देऊ शकतात, ज्यामुळे जोखीम मूल्यांकन सोपे होते. त्याच वेळी, बँका स्वयंरोजगार असलेल्या लोकांच्या उत्पन्नाच्या स्थिरतेबद्दल अधिक सावध असतात.”
तुमच्या खर्च करण्याच्या सवयींचा तुमच्या कर्जावरही परिणाम होऊ शकतो. बन्सल म्हणाले की, क्रेडिट कार्ड मर्यादेपर्यंत वारंवार खर्च करणे किंवा फक्त किमान देय रक्कम भरणे हे बँकेला खूप आर्थिक दबाव असल्याचे दर्शवते. बँका तुमच्या क्रेडिट रिपोर्ट आणि बँक स्टेटमेंटद्वारे हे तपासतात. गोयल पुढे म्हणाले, “जर कोणी सतत मोठा खर्च करत असेल किंवा अनावश्यक गोष्टींवर जास्त पैसे खर्च करत असेल, तर बँका ते गांभीर्याने घेतात, जरी ईएमआय वेळेवर भरला जात असला तरीही.”
तज्ञांचा असा विश्वास आहे की चांगली आर्थिक शिस्त कधीकधी गुणांपेक्षा जास्त महत्त्वाची असते. शेट्टी म्हणाले की जर तुमच्याकडे तारण, नियमित बचत आणि कर्ज-उत्पन्न गुणोत्तर कमी असेल तर कर्ज मिळण्याची शक्यता असते.
बन्सल यांनी एका व्यक्तीचे उदाहरण दिले ज्याचा CIBIL स्कोअर 660 होता पण त्याला वैयक्तिक कर्ज मिळाले कारण त्याच्याकडे स्थिर नोकरी होती, इतर कोणतेही कर्ज नव्हते आणि बँकेशी त्याचे जुने नाते होते.
शेट्टी म्हणाले होते की, “बँका तुमच्या एकूण आर्थिक शिस्तीवर अवलंबून असतात, फक्त तुमच्या स्कोअरवर नाही.” म्हणजेच, CIBIL स्कोअर कर्जाचे दरवाजे उघडतो, परंतु अंतिम निर्णय तुमच्या उत्पन्नाची स्थिरता, कर्ज पातळी आणि खर्च करण्याच्या सवयींवर आधारित घेतला जातो.
