NPS की UPS? केंद्रीय कर्मचाऱ्यांसाठी कोणती योजना आहे चांगली? निर्णय घेण्यापूर्वी जाणून घ्या 'या' महत्त्वाच्या बाबी (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना या महिन्यापर्यंत म्हणजेच ३० जून २०२५ पर्यंत निर्णय घ्यावा लागेल की, निवृत्ती लाभांसाठी NPS आणि UPS पैकी कोणता पर्याय निवडायचा आहे. त्यांनी राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली (NPS) मध्ये राहावे की अलीकडेच सुरू झालेली युनिफाइड पेन्शन योजना (UPS) हा एक चांगला पर्याय असेल. दोन्ही योजनांचा उद्देश निवृत्तीनंतर कर्मचाऱ्यांना सुरक्षित आणि नियमित उत्पन्न प्रदान करणे आहे.
परंतु त्यांच्या रचनेत, परताव्यात आणि जोखीम पातळीत खूप फरक आहे. अशा परिस्थितीत, कर्मचाऱ्यांनी स्वतःसाठी योग्य योजना निवडण्यापूर्वी दोन्हीबद्दल जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. येथे आपण दोन्ही पेन्शन योजनांच्या महत्वाच्या बाबी जाणून घेणार आहोत, ज्यामुळे NPS किंवा UPS पैकी कोणती योजना तुमच्यासाठी चांगली असू शकते हे ठरवण्यास मदत होईल.
यूपीएसचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यात हमी पेन्शन आहे. जर कर्मचाऱ्याने २५ वर्षे सेवा पूर्ण केली असेल तर त्याला शेवटच्या मूळ पगाराच्या ५०% + महागाई भत्ता (डीए) निश्चितपणे पेन्शन म्हणून मिळेल. त्याच वेळी, १० वर्षे सेवा पूर्ण करणाऱ्यांना या योजनेत किमान १०,००० रुपये मासिक पेन्शनची हमी देखील मिळते. याशिवाय, कुटुंब पेन्शन आणि महागाईनुसार पेन्शनमध्ये वाढ (डीआरची महागाई सवलत) देखील उपलब्ध असेल.
याउलट, एनपीएस ही बाजाराशी जोडलेली योजना आहे . यामध्ये, पेन्शनची रक्कम कर्मचारी आणि नियोक्ता म्हणजेच सरकारने त्यांच्यासाठी केलेल्या गुंतवणुकीच्या कामगिरीवर अवलंबून असते. यामध्ये, कर्मचाऱ्यांचे निधी इक्विटी, सरकारी बाँड आणि कॉर्पोरेट बाँडमध्ये गुंतवले जातात. जर बाजार चांगला चालला तर परतावा देखील चांगला असू शकतो, परंतु जर बाजाराची कामगिरी चांगली नसेल तर कमी परतावा किंवा घसरणीच्या बाबतीत तोटा होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.
यूपीएसमध्ये , कर्मचारी त्यांच्या मूळ पगाराच्या आणि महागाई भत्त्याच्या १०% योगदान देतात आणि सरकार देखील तेवढीच रक्कम योगदान देते. याशिवाय, सरकार एका सामान्य निधीमध्ये अतिरिक्त ८.५% योगदान देखील देते. म्हणजेच, एकूण १८.५% योगदान सरकार देते.
एनपीएसमध्ये कर्मचारी देखील १०% योगदान देतात, परंतु सरकारचे योगदान १४% पर्यंत मर्यादित आहे. म्हणजेच, यूपीएसमध्ये सरकारचे योगदान जास्त आहे, ज्यामुळे भविष्यात चांगले पेन्शन मिळण्याची शक्यता वाढते.
जर तुम्ही जोखीम टाळणारे गुंतवणूकदार असाल किंवा तुमच्याकडे निवृत्तीसाठी कमी वेळ शिल्लक असेल, तर UPS हा तुमच्यासाठी एक सुरक्षित पर्याय असू शकतो. ही योजना बाजारातील चढउतारांमुळे प्रभावित होत नाही आणि हमी पेन्शन देखील प्रदान करते.
ज्या कर्मचाऱ्यांच्या सेवेत बराच वेळ शिल्लक आहे आणि ज्यांच्याकडे थोडी जास्त जोखीम घेण्याची क्षमता आहे त्यांच्यासाठी एनपीएस चांगले ठरू शकते. अशा कर्मचाऱ्यांना एनपीएसद्वारे बाजारात दीर्घकालीन नियमित गुंतवणुकीद्वारे चांगले उत्पन्न मिळू शकते, परंतु यात कोणतीही हमी नाही.
एनपीएसमध्ये गुंतवणुकीच्या बाबतीत अधिक लवचिकता आहे. कर्मचारी त्यांच्या गुंतवणुकीसाठी वेगवेगळ्या धोरणे निवडू शकतात. उदाहरणार्थ, ऑटो मोड किंवा अॅक्टिव्ह मोड. याशिवाय, वैद्यकीय उपचार, मुलांचे शिक्षण किंवा लग्न यासारख्या विशेष कारणांसाठी आंशिक पैसे काढण्याची सुविधा देखील उपलब्ध आहे.
निवृत्तीनंतर, तुम्ही तुमच्या निधीमध्ये जमा केलेल्या रकमेपैकी 60% करमुक्त काढू शकता आणि उर्वरित 40% रक्कम वार्षिकी खरेदी करण्यासाठी वापरावी लागते. गुंतवणूक आणि पैसे काढण्याबाबत यूपीएसकडे ही लवचिकता नाही. त्याची एक निश्चित रचना आहे, ज्यामध्ये मुख्य लक्ष कायमस्वरूपी आणि हमी पेन्शन प्रदान करण्यावर आहे.
एकंदरीत, UPS निवृत्तीनंतर हमी पेन्शन प्रदान करते , जे जोखीम न घेता निश्चित उत्पन्न मिळवू इच्छिणाऱ्यांसाठी चांगले आहे. दुसरीकडे, NPS लवचिकता आणि जास्त परतावा मिळविण्याची संधी प्रदान करते. परंतु उच्च परतावा बाजारातील हालचालींवर अवलंबून असतो. म्हणून, कर्मचाऱ्यांनी त्यांची जोखीम घेण्याची क्षमता, उर्वरित सेवा कालावधी आणि भविष्यातील गरजा लक्षात घेऊन त्यांच्यासाठी कोणती योजना अधिक योग्य आहे हे ठरवावे.
या महिन्यात NPS किंवा UPS मध्ये कोणतीही एक योजना निवडण्याचा निर्णय घेण्यापूर्वी, या सर्व गोष्टी काळजीपूर्वक विचारात घ्या, कारण हा निर्णय निवृत्तीनंतरचे तुमचे जीवन सुधारण्याशी संबंधित आहे.