शीतपेयांसह अनेक वस्तूंचे दर वाढणार, करवाढीमुळे ग्राहकांच्या खिशावर भार, जाणून घ्या (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
GST Marathi News: भारत सरकारच्या नेतृत्वाखालील जीएसटी परिषदेने त्यांच्या ५६ व्या बैठकीत (३ सप्टेंबर २०२५) एक मोठा निर्णय घेतला आणि देशातील विद्यमान चार-स्तरीय जीएसटी रचना (५%, १२%, १८% आणि २८%) द्वि-स्तरीय प्रणालीने बदलली. या निर्णयाचे उद्दिष्ट भारताची अप्रत्यक्ष कर रचना सोपी आणि पारदर्शक बनवणे आहे. आता, सोमवार, २२ सप्टेंबर २०२५ पासून, देशभरातील ग्राहकांना फक्त दोन जीएसटी स्लॅबवर कर भरावा लागेल ५% आणि १८%, तर काही वस्तूंवर ४०% चा नवीन स्लॅब लागू होईल. ज्या उत्पादनांवर पूर्वी भरपाई उपकर आकारला जात होता त्या उत्पादनांवर हा ४०% दर लागू करण्यात आला आहे. आता तो रद्द करून जीएसटीमध्ये विलीन करण्यात आला आहे.
सरकारच्या या निर्णयामुळे अनेक वस्तू स्वस्त होतील, परंतु वाढत्या कराच्या बोजामुळे काही वस्तू महाग होतील. कोणत्या वस्तू आणि सेवांवर सर्वाधिक जीएसटी दर लागू होतील यावर नजर टाकूया
ही उत्पादने आरोग्यासाठी आणि समाजासाठी हानिकारक मानली जातात. यामध्ये समाविष्ट असलेल्या वस्तू- सिगारेट, बिडी, पान मसाला, गुटखा, चघळणारा तंबाखू, तंबाखूचा कचरा, सिगार, सिगारिलो, इतर तंबाखू उत्पादने आणि त्यांचे पर्याय, निकोटीन-आधारित इनहेल्ड उत्पादने, तंबाखूचे अर्क आणि एसेन्स, ऑनलाइन गेमिंग/जुगार.
१२०० सीसीपेक्षा जास्त इंजिन क्षमता आणि ४ मीटरपेक्षा जास्त लांबी असलेल्या चारचाकी वाहनांवर पूर्वी २८% जीएसटी + २२% उपकर आकारला जात होता. आता फक्त ४०% कर आकारला जाईल. नवीन कर रचनेमुळे मोठ्या कारच्या किमती मागील कर वर्षाच्या तुलनेत किंचित कमी होतील, कारण एकूण कराचा भार सुमारे १०% पर्यंत कमी झाला आहे.
पूर्वी, यावर २८% जीएसटी + ३% उपकर आकारला जात होता. आता, ४०% कर आकारला जाईल. याचा अर्थ असा की ३५० सीसीपेक्षा जास्त क्षमतेच्या बाईक अधिक महाग होतील.
कोका-कोला, पेप्सी, फॅन्टा, माउंटन ड्यू, फ्लेवर्ड वॉटर इत्यादींवर पूर्वी २८% कर आकारला जात होता, आता त्यावर ४०% कर आकारला जाईल. कार्बोनेटेड पेये, साखर-गोड पेये आणि फळ-आधारित कार्बोनेटेड पेये देखील समाविष्ट आहेत.
रेस्टॉरंटमधील जेवणाचे ठिकाण (विशेषतः एसी आणि प्रीमियम रेस्टॉरंट्स)
ग्राहकोपयोगी वस्तूः रेफ्रिजरेटर, वॉशिंग मशीन, एसी.
सलून आणि स्पा सेवा (सौंदर्य आणि सौंदर्यप्रसाधन)
प्रीमियम स्मार्टफोन आणि आयात केलेले गॅझेट
