विटामिन बी१२ ची कमतरता असल्यास नक्की काय होते
व्हिटॅमिन बी 12 शरीराच्या प्रत्येक अवयवासाठी खूप महत्वाचे आहे. कारण त्याच्या मदतीनेच डीएनए आणि लाल रक्तपेशी तयार होऊ शकतात. मेंदू आणि मणक्याच्या हाडाच्या विकासातही ते महत्त्वाची भूमिका बजावते. एवढेच नाही तर केस, नखे आणि त्वचा चांगल्या स्थितीत ठेवण्यासाठी हे जीवनसत्वही जबाबदार आहे. विटामिन बी12 ची कतमरता ही शरीरासाठी अत्यंत घातक आणि धोकादायक ठरू शकते.
अशा परिस्थितीत व्हिटॅमिन बी12 च्या कमतरतेमुळे शरीरात अनेक गंभीर लक्षणे दिसू लागतात. हे जीवनसत्व पाण्यात विरघळणारे आहे आणि ते प्रामुख्याने मांस, मासे, अंडी या दुग्धजन्य पदार्थांमध्ये आढळते. अशा परिस्थितीत, शाकाहारी लोकांमध्ये व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता अधिक सामान्य आहे. यासाठी लवकरात लवकर उपाययोजना करणे अत्यंत आवश्यक आहे, अन्यथा हळूहळू शरीरातील महत्त्वाची कार्ये ठप्प होऊ लागतात. (फोटो सौजन्य – iStock)
नर्व्हस सिस्टिम फंक्शन
व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेमुळे मज्जासंस्थेमध्ये समस्या निर्माण होतात, ज्यामुळे हात आणि पाय मुंग्या येणे, अशक्तपणा, चालण्यात अडचण, गोंधळ आणि न्यूरोपॅथी होते. या व्हिटॅमिनच्या दीर्घकाळापर्यंत कमतरतेमुळे चेतापेशींना कायमचे नुकसान होऊ शकते आणि त्यामुळे शरीरावरही परिणाम होऊ शकतो
लाल रक्तपेशींची निर्मिती
लाल रक्तपेशींचे उत्पादन होते कमी
लाल रक्तपेशींच्या निर्मितीमध्ये व्हिटॅमिन बी12 महत्त्वाची भूमिका बजावते. याशिवाय, शरीरातील लाल रक्तपेशींचे (RBC) उत्पादन कमी होऊ शकते, ज्यामुळे अशक्तपणा होतो. या स्थितीत व्यक्तीला अत्यंत थकवा, अशक्तपणा आणि श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेमुळे मेगालोब्लास्टिक ॲनिमिया देखील होऊ शकतो, जेथे रक्त पेशी सामान्य आणि असामान्य पेक्षा मोठ्या होतात.
अंडं-मटणात आहे सर्वाधिक विटामिन बी12 खाताच वाढते कोलेस्ट्रॉल, 2 उत्तम पर्याय
मानसिक आरोग्य
मानसिक संतुलन बिघडते
व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेचा मानसिक आरोग्यावरही परिणाम होतो. त्याची कमतरता उदासीनता, चिंता आणि मानसिक समस्या वाढवू शकते. यामुळे मेंदूतील सर्फॅक्टंट्स कमी होतात, जे स्मृती, लक्ष आणि संज्ञानात्मक कार्यांसाठी आवश्यक असतात. व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता दीर्घकाळ राहिल्यास मानसिक कार्यक्षमतेवर कायमस्वरूपी परिणाम होऊ शकतो.
उर्जेची पातळी
शरीरात ऊर्जा निर्मितीसाठी व्हिटॅमिन बी12 आवश्यक आहे. हे अन्नातून ऊर्जा काढण्यास आणि शरीरातील उपयुक्त स्वरूपात रूपांतरित करण्यास मदत करते. व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेमुळे थकवा, अशक्तपणा आणि उर्जेची कमतरता येते. यामुळे अशक्तपणा आणि मानसिक थकवा येऊ शकतो, ज्यामुळे व्यक्तीच्या कार्यक्षमतेवर आणि जीवनाच्या गुणवत्तेवर विपरित परिणाम होतो.
विटामिन बी12 मुळे शरीराच्या नसा झाल्या आहेत निर्जीव? मग आहारात ‘या’ पदार्थांचा करा समावेश
पचनसंस्थेवर वाईट परिणाम
पचनक्रियेवरही होतो परिणाम
व्हिटॅमिन बी12 च्या कमतरतेमुळे पचनसंस्थेवरही वाईट परिणाम होतो. यामुळे पोटात जळजळ, मळमळ, बद्धकोष्ठता आणि गॅसचा त्रास होऊ शकतो. व्हिटॅमिन बी 12 च्या दीर्घकालीन कमतरतेमुळे पचनसंस्थेत अडथळा निर्माण होऊ शकतो, ज्यामुळे शरीर पोषक तत्वे योग्य प्रकारे शोषू शकत नाही.
टीप – हा लेख केवळ सामान्य माहितीसाठी लिहिण्यात आला असून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा यामध्ये करण्यात आलेला नाही. कोणताही उपाय करण्यापूर्वी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसारच योग्य बदलानुसार वापर करावा.
