विठ्ठल रुक्मिणी मातेस दररोज दीड किलो चंदनाचा लेप (File Photo : Vitthal Temple)
पंढरपूर : विठ्ठल रुक्मिणी मातेस चंदन लेप लावून उटी करण्यात आली. चंदन उटी पूजेनंतर देवाचे मनमोहक रूप दिसून आले. ‘राजस सुकुमार मदनाचा पुतळा, रविशशिकळा लोपलिया कस्तुरी मळवट चंदनाची उटी, रूळे माळ कंठी वैजयंती’ संत तुकाराम महाराज यांनी विठुरायाच्या चंदन उटी पूजेचे वर्णन केले. पाडव्यापासून दररोज दीड किलो चंदनाचा लेप विठ्ठलाला लावण्यात येणार असून, ही पूजा मृग नक्षत्रापर्यंत चालणार आहे.
गुढी पाडव्यापासून रुक्मिणीची चंदन उटी पूजा सुरू झाली आहे. मृग नक्षत्रापर्यंत चंदन उटी पूजा केली जाते. सोमवारी दुपारी चार वाजता मोठ्या भक्तिभावाने विठुरायाची चंदन उटी पूजा संपन्न झाली. उन्हाळ्यातील असह्य करणाऱ्या उकाड्याबरोबरच तीव्र उष्णतेमुळे सर्वसामान्य माणसाच्या मनाची होणारी घालमेल आणि तगमग आपण नेहमीच अनुभवतो. उष्णतेचा मनुष्य आणि प्राणीमात्राला जसा त्रास होतो. तसाच देवांनाही होतो अशी धारणा भक्तांमध्ये असते. उन्हाळ्यातील उष्णतेपासून विठुरायाचे ही संरक्षण व्हावे व थंडावा मिळावा यासाठी दरवर्षी चंदन उटी पूजा केली जाते. ही परंपरा अनेक शतकापासून मंदिरात चालू आहे.
सध्या दररोज दीड किलो सुवासिक चंदन उगाळून त्याचा विठ्ठल आणि रुक्मिणीमातेच्या सर्वांगाला लेप लावला जातो. चंदन उटी पूजेमुळे नेहमीपेक्षा देवाचे रूप अधिक खुलून दिसते. हेच सुंदर देवाचे रूप डोळ्यांत साठवून ठेवण्यासाठी भाविक आतूर असतात. चंदन उटी पूजेसाठी दरवर्षी भाविकांकडून आगाऊ नोंदणी केली जाते. याच काळात मंदिर समितीला चांगले उत्पन्न ही मिळते.
दरवर्षी गुढी पाडवा ते मृग नक्षत्रपर्यंत दररोज दुपारी चार वाजता चंदन उटी पूजा केली जाते. चंदन हे अतिशय सुगंधी, शीतल असते. चंदनाच्या याच गुणामुळे दिवसभरातील हवेतील
उष्णतेने शिणलेल्या विठुरायाला शीतलता वाटावी यासाठी रोज दुपारी सुगंधी अशा चंदनाचा लेप सर्वांगाला लावला जातो.
बंगळूर, म्हैसूर येथून चंदनाची खरेदी
चंदन उटीपूजेनंतर देवाला शिरा, पोहे, सुका मेवा कैरीच पन्हे आणि थंड लिंबू सरबत असा खास नैवद्य ही दाखवला जातो. चंदन उटी पूजेसाठी श्री विठ्ठल रुक्मिणी मंदिर समितीने कर्नाटकामधील बंगळूर, म्हैसूर येथून उच्च प्रतीचे सुंगधी 400 किलो चंदन खरेदी केले आहे. पूजेसाठी रोज दीड किलो चंदन उगाळून त्याचा लेप देवाला लावला जातो. चंदन उटी पूजेमुळे देवाचे रुप सुवर्णालंकारा पेक्षाही उठून दिसते. म्हणूनच अनेक भाविक चंदन उटी पूजा करून समाधान मिळते.
