फोटो सौजन्य- pinterest
दरवर्षी कार्तिक महिन्यातील शुक्ल पक्षातील पौर्णिमेला देव दिवाळी साजरी केली जाते. देव दिवाळी ही नावाप्रमाणेच देवांची दिवाळी आहे. आख्यायिकेनुसार, कार्तिक पौर्णिमेला, सर्व देवी-देवता शिवनगरी काशीमध्ये गंगेच्या काठावर येतात. गंगेत स्नान केल्यानंतर ते शिवाची पूजा करतात आणि दिवे लावतात. म्हणून, दरवर्षी कार्तिक पौर्णिमेला प्रदोष काळामध्ये काशीत गंगेच्या काठावर दिवे लावले जातात आणि देव दिवाळी साजरी केली जाते. या दिवशी गंगेत स्नान केल्यानंतर शिवाची पूजा केली जाते आणि सर्व दुःख, रोग आणि दुःखापासून सुटका होते, अशी मान्यता आहे. शिवाच्या कृपेने भक्तांच्या सर्व इच्छा पूर्ण होतात. यावेळी देव दिवाळीला पूजा करण्यासाठी मुहूर्त फक्त 2 तास 35 मिनिटे एवढा कालावधी आहे. जाणून घ्या देव दिवाळी कधी आहे, दिवे लावण्यासाठी मुहूर्त आणि महत्त्व
पंचांगानुसार, देव दिवाळी ही कार्तिक पौर्णिमेला असते. कार्तिक पौर्णिमेची सुरुवात मंगळवार, 4 नोव्हेंबर रोजी रात्री 10.36 वाजता होईल आणि बुधवार, 5 नोव्हेंबर रोजी संध्याकाळी 6.48 वाजता संपेल. अशावेळी प्रदोष काळ आणि उद्यतिथीनुसार देव दिवाळीचा सण बुधवार, 5 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जाणार आहे.
देव दिवाळी बुधवार, 5 नोव्हेंबर रोजी ब्रह्म मुहूर्त पहाटे 4.52 ते 5.44 पर्यंत आहे. त्या दिवशी अभिजित मुहूर्त नाही. गोधूलिकाळ संध्याकाळी 5.33 ते 5.59 पर्यंत आहे, तर संध्याकाळ 5.33 ते 6.51 पर्यंत आहे. तर यावेळी दिवे लावण्यासाठी शुभ वेळ संध्याकाळी 5.15 ते 7.50 पर्यंत आहे. ज्याचा एकूण कालावधी 2 तास 35 मिनिटे आहे.
यावेळी देव दिवाळीच्या दिवशी सिद्धी योग तयार होत आहे. सिद्धी योगाची सुरुवात पहाटेपासून होऊन सकाळी 11.28 पर्यंत राहील. त्यानंतर व्यतिपात योग सुरु होईल. देव दिवाळी पौर्णिमेच्या दिवशी म्हणजेच 6 नोव्हेंबर रोजी सकाळी 6.34 ते 6.37 वाजेपर्यंत सर्वार्थ सिद्धी योग असेल. या दिवशी अश्विनी नक्षत्र देखील असेल. या नक्षत्राची सुरुवात पहाटेपासून सकाळी 9.40 पर्यंत असेल तर त्यानंतर भरणी नक्षत्र सुरु होईल. दुसऱ्या दिवशी सकाळी 6.34 पर्यंत कृतिका नक्षत्र असेल.
पौराणिक कथेनुसार, त्रिपुरासुर नावाच्या राक्षसाचा अत्याचार तिन्ही लोकांमध्ये वाढला होता. देव, देवी आणि मानव सर्वजण दुःखी झाले होते. त्यानंतर भगवान शिवाने त्रिपुरासुराचा नाश केला आणि तिन्ही लोकांमध्ये आनंद निर्माण झाला. त्या दिवशी, काशीमध्ये गंगेच्या काठावर देव-देवता एकत्र जमत असत. त्यांनी गंगेत स्नान केले, प्रदोष काळात शिवाची पूजा केली आणि दिवे लावले. हा उत्सव देव दिवाळी म्हणून प्रसिद्ध झाला. आजकाल, देव दिवाळीला काशी, प्रयागराज, हरिद्वार, उज्जैन यासारख्या धार्मिक स्थळांवर दिवे लावून हा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.
दिवाळी हा सण राम यांनी लंकेच राजा रावणाचा वध करुन अयोध्येत परत आल्यानंतर साजरा केला होता. पण देव दिवाळीचा सण हा महादेव आणि पार्वती यांचा सण आहे. देव दिवाळीला देवांची दिवाळी असे देखील म्हटले जाते. या दिवशी शिवाने त्रिपूरासुर नावाच्या राक्षसाचा वध केला होता अशी एक कथा आहे. हा आनंद साजरा करण्यासाठी देवदेवतांनी दिवे लावून विजय साजरा केला होता. त्यावेळेपासून देव दिवाळीचा सण साजरा करण्याची परंपरा सुरु झाली आहे.
(टीपः धर्म, ज्योतिष, वास्तु, फेंगशुई इत्यादी विषयांवरील लेख/बातम्या केवळ वाचकांच्या माहितीसाठी आहेत. यासंबंधी कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला आवश्यक आहे. आमचे उद्दिष्ट फक्त वाचकांना माहिती देणे आहे. Navarashtra या तथ्यांची पुष्टी करू शकत नाही.)






