फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया
पृथ्वीवर अस्तित्वात असलेल्या प्राण्यांच्या सर्व प्रजातींची स्वतःची विशिष्ट वैशिष्ट्ये आहेत. पृथ्वीवरील सर्व प्राण्यांमध्ये भिन्न प्रतिभा आहेत. अनेक पक्षी इतके सुंदर दिसतात की प्रत्येकजण त्यांच्याकडे आकर्षित होतो. पण निसर्गात एक पक्षी असादेखील आहे जो झाडाची पाने विणून घरटे तयार करतो. इरतकेच नव्हे तर त्याला पक्षांमधील महान वास्तुविशारददेखील म्हटले जाते. हा पक्षी शिंप्याप्रमाणे खोदून आणि शिवून आपले घरटे तयार करतो. अत्यंत दुर्मिळ असणाऱ्या या पक्षाला ‘सुगरण’ किंवा इंग्लिशमध्ये ‘टेलर’ असेदेखील म्हटले जाते.
पक्षी
पक्ष्यांचे सौंदर्य पाहून बहुतेक मानव त्यांच्याकडे आकर्षित होतात. भारतात पक्ष्यांच्या एकूण 1301 प्रजाती आढळतात, त्यापैकी 42 फक्त भारतात आढळतात. यातील बहुतेक पक्षी स्वतःचे घरटे बनवतात, पण जाणून घ्या अशा एका पक्ष्याबद्दल जो स्वतःचे घरटे खूपच उत्तम प्रकारे विणतो. हे पक्षी विणकाम करून घरटी बनवतात. आणि त्यातच आपल्या पिल्लांना जन्म देतात.
फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया
हा पक्षी अद्वितीय आहे
आपल्या चोचीने घरटे विणणाऱ्या या पक्ष्याचे नाव टेलरबर्ड आहे. ज्याला मराठीत ‘सुगरण’ देखील म्हटले जाते. जो ‘वॉर्बलर फॅमिली’मध्ये समाविष्ट आहे. त्याला हे नाव देण्यात आले कारण तो पाने एकत्र शिवून मोठ्या कौशल्याने आपले घरटे बनवतो. या पक्ष्याला पाहून वाटते की, कदाचित मानसाने या पक्षाला पाहूनच कपडे शिवणे शिकले असावे. पानांना चोचीने विणून घरटे बांधण्याची कलाकुसर या पक्ष्यांमध्ये पाहण्यासारखी आहे.
हे देखील वाचा : ‘या’ आहेत जगातील सर्वात शक्तिशाली स्पेशल फोर्स; देशाच्या सुरक्षेसाठी सदैव तत्पर
कसा दिसतो हा पक्षी?
टेलरबर्ड पक्षी दिसायला भडक रंगाचा असतो. त्यांचा आकार 10 ते 14 सेंटीमीटर आहे. त्यांचे वजन 6 ग्रॅम ते 10 ग्रॅम दरम्यान आहे. या पक्ष्याला लहान गोल पंख, शेपटी, मजबूत पाय आणि तीक्ष्ण चोच असते.
या पक्ष्याच्या किती प्रजाती आहेत?
पर्यावरण तज्ञांच्या मते, या पक्ष्याच्या जवळपास 9 प्रजाती जगभरात आढळतात. टेलर पक्षी पीपळ, वड, आक इत्यादी विशेष प्रकारची पाने शिवून घरटे बनवतात. घरटी बनवण्याच्या विशेष कलेमुळे या पक्ष्याला हे नाव मिळाले. त्यांनी सांगितले की हे पक्षी अनेक पानांना छिद्र करून साखळी तयार करतात. त्यानंतर, त्या छिद्रांमधून वनस्पतींचे तंतू, कीटक रेशीम आणि धागे थ्रेडिंग करून, ते पाने शिवतात आणि शिंप्याप्रमाणे त्यांना एकत्र जोडतात. मग त्या शिवलेल्या पानांच्या बरोबरीने मध्यभागी केलेल्या जागेवर गवत, गवत आणि नंतर कापूस ठेवून सोयीचे घरटे बनवतात. फळे, बिया आणि छोटे कीटक हे या पक्ष्याचे मुख्य खाद्य आहे.
