रुपया तेजीत, भारत जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनल्याने झाली वाढ (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
भारत जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनला आहे. जपानला मागे टाकून हे स्थान मिळवणे हे देशासाठी एक ऐतिहासिक यश आहे. यानंतर, डॉलरच्या तुलनेत रुपया वाढत आहे. आज रुपया ४० पैशांनी वाढला आहे. जागतिक बाजारातही भारतीय रुपयाने चांगली कामगिरी केली आहे आणि अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत त्याने ताकद दाखवली आहे. या मोठ्या आर्थिक बदलानंतर १ डॉलरचे मूल्य किती झाले ते जाणून घेऊया.
आता भारतीय अर्थव्यवस्थेचा आकार ४ ट्रिलियन डॉलर्सच्या पुढे गेला आहे. आपण जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनलो आहोत. फक्त अमेरिका, चीन आणि जर्मनी या देशांच्या अर्थव्यवस्था भारताच्या पुढे आहेत. येत्या काही वर्षांत भारतीय अर्थव्यवस्था जर्मनीला मागे टाकून जगातील तिसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनू शकते, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. याचा परिणाम रुपयाच्या मजबूतीवर झाला आहे.
गेल्या काही महिन्यांत डॉलरच्या तुलनेत रुपयाला सतत चढ-उतारांचा सामना करावा लागला आहे. सोमवारी रुपया ४० पैशांनी मजबूत होऊन ८५.०५ प्रति डॉलरवर पोहोचला. परदेशी गुंतवणूकदारांच्या संख्येत वाढ तसेच आरबीआयने सरकारसाठी जाहीर केलेला लाभांश हे रुपयाच्या या वाढीमागील कारण असल्याचे मानले जाते.
भारत जगातील चौथी अर्थव्यवस्था बनणे हे एक प्रमुख कारण मानले जाते. भारताचा जीडीपी ४ ट्रिलियन डॉलर्सपेक्षा जास्त होणे हा जागतिक गुंतवणूकदारांमध्ये आत्मविश्वास वाढवणारा घटक आहे.
रुपयाच्या वाढीमागे कच्च्या तेलाच्या किमतीत झालेली घसरण हे देखील एक महत्त्वाचे कारण मानले जाते.
भारतीय मालमत्तेत परदेशी संस्थात्मक गुंतवणूकदारांचा (एफआयआय) वाढता रस रुपयाला बळकटी देत आहे.
आरबीआयने सरकारसाठी जाहीर केलेला लाभांश देखील रुपयाच्या वाढीमागे एक कारण मानला जात आहे.
रुपया स्थिर ठेवण्यासाठी रिझर्व्ह बँकेने परकीय चलन साठ्याचा प्रभावीपणे वापर केला आहे.
अलिकडच्या काही महिन्यांत, डोनाल्ड ट्रम्प यांचे शुल्क, भारत-पाकिस्तान तणाव यासारख्या जागतिक अनिश्चिततेमुळे बाजारात काही प्रमाणात अस्थिरता निर्माण झाली आहे. भारत जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनल्याच्या बातम्यांमुळे आणि रुपया मजबूत झाल्यामुळे, भारतीय शेअर बाजारातही सकारात्मक कल दिसून येत आहे.
२६ मे २०२५ रोजी एका अमेरिकन डॉलरचे भारतीय रुपयांमध्ये मूल्य सुमारे ८५ रुपये होते. जे रुपयाची ताकद दर्शवते.
जर डॉलरच्या तुलनेत रुपया मजबूत झाला तर त्याचा थेट परिणाम कच्चे तेल, इलेक्ट्रॉनिक्स यासारख्या आयात केलेल्या वस्तूंच्या किमतींवर होतो. ही आयात स्वस्त होईल आणि महागाई नियंत्रित करता येईल.