एआय टेक्नोलोजी वापरुन युद्धाची परिस्थिती आणि आभासी व्हिडिओ तयार करण्यात आले आहेत (फोटो - सोशल मीडिया)
एआयने एक नवीन प्रकारचा भ्रम निर्माण करून मानवांसाठी एक अतिशय धोकादायक परिस्थिती निर्माण केली आहे. विशेषतः युद्धाच्या बाबतीत, ते गोंधळ पसरवण्यात इतके प्रभावी ठरले आहे की असे दिसते की महाकाव्यांमध्ये कैद केलेली भ्रामक युद्धे आजच्या काळात वास्तवात आली आहेत. इस्रायल-इराण संघर्षात, एआयने इतकी गोंधळात टाकणारी परिस्थिती निर्माण केली आहे की युद्धात खरी परिस्थिती काय आहे हे कळणे शक्य नाही.
१३ जून रोजी सुरू झालेल्या इस्रायल-इराण युद्धात एआयमुळे डझनभर बनावट व्हिडिओ तयार करण्यात आले आहेत, ज्यामुळे संपूर्ण जगाचे मत अनेक वेळा बदलले आहे, परंतु प्रत्यक्षात कोट्यवधी लोकांना या युद्धाची खरी परिस्थिती काय आहे हे कळू शकलेले नाही. आतापर्यंत, असे डझनभर व्हिडिओ मीडिया संस्थांनी बनावट असल्याचे सिद्ध केले आहे, जे एक-दोन लाखांनी नव्हे तर दहा ते दहा कोटी लोकांनी पाहिले आणि त्यावर आधारित त्यांनी स्वतःचे मत तयार केले.
राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा
आर्टिफिशियल इंटेलिजेंसमुळे, इराणच्या प्रत्युत्तरात्मक कृती इतक्या अतिरंजित केल्या गेल्या आहेत की अनेक मुस्लिम देशांमध्ये, हे व्हिडिओ पाहिल्यानंतर, इराणने इस्रायलला जोरदार धक्का देऊन त्याचा नाश केल्याचे मोठे उत्सव साजरे केले गेले. परंतु इराणच्या लष्करी क्षमतेचे हे एआय-निर्मित व्हिडिओ पूर्णपणे बनावट होते, तर इराणमध्ये, युरोपमध्ये आणि इतरत्र दिसणारे प्रचंड सरकारविरोधी निदर्शने आणि सार्वजनिक संताप देखील बनावट असल्याचे आढळून आले आहे. एआयने इतकी गोंधळात टाकणारी परिस्थिती निर्माण केली आहे की या युद्धात कोणाचा हात वरचष्मा आहे आणि किती प्रमाणात आहे हे अचूकपणे मोजणे अशक्य आहे. आज हे सर्व मनोरंजक वाटू शकते, परंतु तज्ञांचे मत आहे की भविष्यात हे सर्व इतके गोंधळात टाकणारे होईल की ते कायमचे डोकेदुखी बनेल, मायग्रेनपेक्षाही मोठे.
मोठे रणनीतीकार देखील धास्तावतील
आज, युद्धे केवळ जमिनीवर किंवा हवाई शस्त्रांनी लढली जात नाहीत, तर ती एआय वापरून देखील लढली जात आहेत. ज्याला आपण डिजिटल युद्ध देखील म्हणू शकतो. इराण आणि इस्रायलमधील सध्याच्या युद्धात एआयच्या व्यापक भूमिकेने मोठ्या युद्ध रणनीतीकारांनाही चकित केले आहे. खोटे व्हिडिओ दृश्ये, खोटे फोटो, चॅटबॉट्सद्वारे पसरवल्या जाणाऱ्या खोट्या माहितीमुळेही सत्य आणि खोटे यांच्यातील सीमारेषा पुसट झाली आहे. अलिकडेच, इंस्टाग्राम आणि इतर सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ व्हायरल झाला होता ज्यामध्ये तेल अवीवला लक्ष्य करून बनवलेल्या भयानक लक्ष्याचे भयानक फोटो दाखवण्यात आले होते. पण जेव्हा वृत्तसंस्थेने फॅक्ट चेक टूलद्वारे या व्हिडिओची पडताळणी केली तेव्हा असे आढळून आले की हा पूर्णपणे बनावट व्हिडिओ आहे, जो एआय द्वारे तयार करण्यात आला आहे.
नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा
बनावट फुटेज तुफान व्हायरल
इस्रायल-इराण युद्धाने वर्षानुवर्षे, अगदी दशके जुन्या व्हिडिओ गेम फुटेजचे युद्धाच्या नवीन कहाण्यांमध्ये रूपांतर केले. अलिकडेच, इस्रायली विमाने कागदी विमानांसारखी कोसळताना दाखवणारे अनेक व्हिडिओ समोर आले आहेत. हे इराणी क्षेपणास्त्रांनी पाडल्याचे दाखवण्यात आले आहे. पण नंतर असे उघड झाले की लढाऊ विमानांचा हा पाऊस वास्तव नव्हता तर एका संगणक गेमचा भाग होता. या व्हिडिओ गेम्समुळे इतकी गोंधळात टाकणारी परिस्थिती निर्माण होत आहे की त्यांच्या बाजूने किंवा विरोधात कोणतेही खरे मत तयार होऊ शकत नाही. केवळ बनावट प्रतिमाच नाही तर उपग्रह फुटेज देखील सादर केले जात आहेत. असे एआय-निर्मित बनावट उपग्रह फुटेज टेलिग्राम आणि राज्य माध्यम चॅनेलवर पोस्ट केले जात आहेत, ज्यामध्ये इस्रायलमध्ये मोठ्या प्रमाणात लष्करी नुकसान दिसून येत आहे. पण जेव्हा हे तथ्य तपासणीद्वारे पडताळले जाते तेव्हा ते सर्व एका खोलीतील संगणकावर तयार केलेला युद्ध खेळ असल्याचे दिसून येते.
लेख – डॉ. अनिता राठोड
याचे मूळ आर्टिकल वाचण्यासाठी आपण https://navbharatlive.com/ यावर क्लिक करावे