भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील महान क्रांतीकारक ‘लाला लजपतराय’ यांची पुण्यतिथी; जाणून घ्या १७ नोव्हेंबरचा संपूर्ण इतिहास

Lala Lajpat Rai Death Anniversary : आपल्या भारताचे महान क्रांतीकारक ज्यांनी स्वातंत्र्य चळवळीत आणि ब्रिटिशांची सत्ता उखडून टाकण्यात मोलाचे योगदान दिले ते म्हणजे लाला लजपतराय. आज त्यांच्या पुण्यतिथी आहे.

भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील महान क्रांतीकारक लाला लजपतराय यांची आज पुण्यतिथी. त्यांना पंजाब केसरी म्हणूनही गौरवण्यात आले होते. त्यांचा जन्म पंजाबच्या लुधियाना जिल्ह्यात धुंढिके गावार २८ जानेवारी १८६५ मध्ये झाला होता. त्यांनी बाल विवाह, हुंडा यांसारख्या प्रथांना तीव्र विरोध केला. स्री शिक्षणाचे समर्थक म्हणूनही त्यांना ओळखले जाते. त्यांनी भारताच्या स्वातंत्र्य चळवळीत अत्यंत महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. सायमन गो बॅक चळवळीदरम्यान ब्रिटीश अधिकाऱ्यांनी आंदोलकांवर लाठी चार्च केला होता. या मारहाणीमध्ये ते आजारी पडले आणि काही दिवसांनी त्यांचा मृत्यू झाला.

17 नोव्हेंबर रोजी देशाच्या आणि जगाच्या इतिहासामध्ये घडलेल्या महत्त्वपूर्ण घटना

• 1831: ग्रॅन कोलंबिया प्रांताचे विभाजन केले गेले, दोन देश तयार केले: इक्वाडोर आणि व्हेनेझुएला.
• 1858: डेन्व्हर, कोलोरॅडो शहराची स्थापना झाली.
• 1869: भूमध्य समुद्र आणि लाल समुद्र यांना जोडणाऱ्या सुएझ कालव्याचे उद्घाटन झाले. मात्र, या कालव्याचे बांधकाम 10 वर्षे आधीच पूर्ण झाले होते.
• 1932: तिसरी गोलमेज परिषद सुरू झाली.
• 1933: अमेरिकेने सोविएत युनियनला मान्यता दिली.
• 1950: ल्हामो डोंड्रुब अधिकृतपणे 14 वे दलाई लामा बनले.
• 1962: राष्ट्राध्यक्ष जॉन एफ. केनेडी यांनी वॉशिंग्टन, डी.सी., प्रदेशात सेवा देणारे वॉशिंग्टन डलेस आंतरराष्ट्रीय विमानतळ समर्पित केले.
• 1992: देवरूख येथील मातृमंदिर संस्थेच्या संस्थापक इंदिराबाई हळबे यांची जीवनगौरव पुरस्कारासाठी निवड झाली.
• 1992: महाराष्ट्र कामगार साहित्य परिषदेचे अध्यक्ष हरी नरके यांची दिल्लीतील भारतीय दलित साहित्य अकादमीची फेलोशिप म्हणून घोषणा करण्यात आली.
• 1994: रशियन स्पेस स्टेशन मीरने पृथ्वीभोवती 50,000 प्रदक्षिणा पूर्ण करून नवीन विक्रम केला.
• 1996: नॅशनल केमिकल लॅबोरेटरी (NCL), पुणे येथील सेंद्रिय रसायनशास्त्र विभागाचे प्रमुख डॉ. के.एन. गणेश यांची नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ सायन्सेस, अहमदाबादचे फेलो म्हणून निवड झाली.
• 2000: अल्बर्टो फुजिमोरी यांना पेरूच्या अध्यक्षपदावरून हटवण्यात आले.

राजकीय लेख वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा

17 नोव्हेंबर रोजी जन्म दिनविशेष

• 9: ‘व्हेस्पासियन’ – रोमन सम्राट यांचा जन्म. (मृत्यू: 23 जून 79)
• 1749: ‘निकोलस एपर्टीट’ – कॅनिंग चे निर्माते यांचा जन्म. (मृत्यू: 1 जून 1841)
• 1755: ‘लुई (अठरावा)’ – फ्रान्सचा राजा यांचा जन्म. (मृत्यू: 16 सप्टेंबर 1824)
• 1887: ‘नानजी कालिदास मेहता’ – उद्योगपती यांचा जन्म
• 1901: ‘वॉल्टर हॉलस्टेन’ – युरोपियन कमिशनचे पहिले अध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू: 29 मार्च 1982)
• 1906: ‘सोईचिरो होंडा’ – होंडा मोटर कंपनी चे सहसंस्थापक यांचा जन्म. (मृत्यू: 5 ऑगस्ट 1991)
• 1920: ‘मिथुन गणेशन’ – भारतीय अभिनेते आणि दिग्दर्शक यांचा जन्म. (मृत्यू: 22 मार्च 2002)
• 1923: ‘अरिसिदास परेरा’ – केप व्हर्दे देशाचे पहिले अध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू: 22 सप्टेंबर 2011)
• 1925: ‘रॉक हडसन’ – अमेरिकन अभिनेता यांचा जन्म. (मृत्यू: 2 ऑक्टोबर 1985)
• 1932: ‘शकुंतला महाजन’ – अभिनेत्री यांचा जन्म. (मृत्यू: 18 जानेवारी 2015)
• 1938: ‘रत्‍नाकर मतकरी’ – लेखक, नाटककार, निर्माते यांचा जन्म.
• 1982: ‘युसूफ पठाण’ – भारतीय क्रिकेटपटू यांचा जन्म.

17 नोव्हेंबर रोजी मृत्यू दिनविशेष

• 1812: ‘जॉन वॉल्टर’ – द टाईम्स वृत्तपत्र चे संस्थापक यांचे निधन.
• 1828: ‘लाला लजपतराय’ – स्वातंत्र्यसेनानी पंजाब केसरी यांचे निधन. (जन्म: 28 जानेवारी 1865)
• 1931: ‘हरप्रसाद शास्त्री’ – संस्कृत विद्वान, शिक्षणतज्ञ, इतिहासकार यांचे निधन. (जन्म: 6 डिसेंबर 1853)
• 1935: ‘गोपाळ कृष्ण देवधर’ – भारत सेवक समाजाचे एक संस्थापक सदस्य यांचे निधन. (जन्म: 21 ऑगस्ट 1871)
• 1961: ‘कुसुमावती आत्माराम देशपांडे’ – साहित्यिक व समीक्षक यांचे निधन. (जन्म: 10 नोव्हेंबर 1904)
• 2003: ‘सुरजित बिंद्राखिया’ – भारतीय गायक यांचे निधन. (जन्म: 15 एप्रिल 1962)
• 2012: ‘बाळासाहेब ठाकरे’ – हिंदुहृदयसम्राट यांचे निधन. (जन्म: 23 जानेवारी 1926)
• 2012: ‘पॉंटि चड्डा’ – भारतीय उद्योगपती यांचे निधन. (जन्म: 22 ऑक्टोबर 1957)
• 2015: ‘अशोक सिंघल’ – विश्व हिंदू परिषदेचे अध्यक्ष यांचे निधन.
• 2015: ‘संतोष महाडिक कुपवाडा’ – कर्नल, श्रीनगर येथे कोम्बिंग ऑपरेशनचे नेतृत्व करताना शहीद.

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा