पहिला प्रजासत्ताक दिन कुठे साजरा करण्यात आला (फोटो सौजन्य - iStock)p
भारतात लोकशाहीला ७५ वर्षे पूर्ण झाली आहेत. या वर्षी देश आपला ७६ वा प्रजासत्ताक दिन (प्रजासत्ताक दिन २०२५) साजरा करणार आहे. दरवर्षी २६ जानेवारी रोजी हा खास दिवस मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. हा दिवस भारत प्रजासत्ताक झाल्याचे प्रतीक आहे. भारताच्या इतिहासात २६ जानेवारीचे विशेष महत्त्व आहे. या दिवशी स्वतंत्र भारतात लोकशाहीची स्थापना झाली. या निमित्ताने दरवर्षी हा दिवस साजरा केला जातो.
जरी हा दिवस देशभर साजरा केला जात असला तरी, राजधानी दिल्लीत यानिमित्ताने एक विशेष कार्यक्रम आयोजित केला जातो. या दिवशी, कर्तव्य पथावर (पूर्वीचे राजपथ) एक परेड आयोजित केली जाते आणि वेगवेगळ्या राज्यांतील चित्रेदेखील काढली जातात. हा कार्यक्रम पाहण्यात एक वेगळीच मजा आहे. बदलत्या काळानुसार आणि तंत्रज्ञानाच्या विकासाबरोबरच प्रजासत्ताक दिन साजरा करण्याची पद्धतही खूप बदलली आहे.
या सध्याच्या घटनेबद्दल सर्वांना माहिती आहे, पण तुम्हाला माहिती आहे का की पहिला २६ जानेवारी कसा आणि कुठे साजरा करण्यात आला? आज या लेखात आम्ही तुम्हाला याबद्दल सांगणार आहोत. भारताच्या पहिल्या प्रजासत्ताक दिनाशी संबंधित काही अनपेक्षित माहिती जाणून घेऊया.
कधी लागू झाले देशाचे संविधान?
अनेक वर्षे गुलामगिरीच्या बेड्यांमध्ये जखडलेल्या भारताला दीर्घ संघर्षानंतर १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी स्वातंत्र्य मिळाले. स्वातंत्र्यानंतर, या देशाला चालविण्यासाठी लोकशाहीची आवश्यकता होती आणि त्यासाठी, दीर्घ चर्चेनंतर, २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी भारताचे संविधान तयार करण्यात आले. बरोबर दोन महिन्यांनंतर, म्हणजे २६ जानेवारी १९५० रोजी, ते संपूर्ण देशात लागू करण्यात आले आणि या दिवसाच्या स्मरणार्थ दरवर्षी प्रजासत्ताक दिन साजरा केला जातो.
राज्यात आता प्रजासत्ताक दिनाची शालेय सुट्टी रद्द होणार; फडणवीस सरकारचा मोठा निर्णय
कुठे साजरा झाला पहिला प्रजासत्ताक दिन
सध्या प्रजासत्ताक दिनाचे समारंभ दिल्लीच्या ड्युटी पथ येथे आयोजित केले जातात, परंतु भारताने इतरत्र प्रजासत्ताक दिन साजरा केला होता. देशात पहिल्यांदा प्रजासत्ताक दिन २६ जानेवारी १९५० रोजी साजरा करण्यात आला. पहिला प्रजासत्ताक दिनाचा सोहळा पुराना किल्ला समोरील इर्विन स्टेडियममध्ये पार पडला. सध्या ते मेजर ध्यानचंद राष्ट्रीय स्टेडियम म्हणून ओळखले जाते. दिल्ली प्राणीसंग्रहालयदेखील येथे आहे.
कसा साजरा करण्यात आला
२६ जानेवारी १९५० हा दिवस भारतासाठी अनेक प्रकारे खास होता. या दिवशी देशाचे संविधान लागू झालेच, शिवाय देशाला पहिला राष्ट्रपतीही मिळाला. भारतीय संविधानाच्या अंमलबजावणीनंतर लवकरच, डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी भारताचे पहिले राष्ट्रपती म्हणून शपथ घेतली.
त्यांनी सध्याच्या संसद भवनाच्या दरबार हॉलमध्ये राष्ट्रपतीपदाची शपथ घेतली आणि नंतर इर्विन स्टेडियममध्ये २१ तोफांच्या सलामीसह तिरंगा फडकावला. यासह त्यांनी भारताला पूर्ण प्रजासत्ताक घोषित केले. तेव्हापासून, दरवर्षी २६ जानेवारी रोजी प्रजासत्ताक दिन साजरा केला जातो आणि तो देशभरात राष्ट्रीय सुट्टी म्हणून साजरा केला जातो.
माहितीचा सोर्सः भारत सरकारची वेबसाइट: https://knowindia.india.gov.in/hindi/republic-day-celebration/republic-of-india.php
