Pic credit : social media
कॅनबेरा: ऑस्ट्रेलियातील पर्थ येथील शास्त्रज्ञांनी अत्यंत दुर्मिळ प्रजातीच्या कासवाचे जतन करण्याचा निर्णय घेतला आहे. ते दलदलीच्या भागात राहत असल्यामुळे त्यांना वेस्टर्न स्वॅम्प टर्टल्स म्हणतात. मात्र पाणथळ जागा कोरड्या पडल्याने या कासवांचे अस्तित्वच आता धोक्यात आले आहे. सध्या त्यांची संख्या केवळ 400-500 पर्यंत कमी झाली आहे. नुकतीच शास्त्रज्ञांना एक चांगली बातमी मिळाली आहे. हे कासव थंड भागातही तग धरू शकते, असे त्यांना आढळून आले आहे. तेव्हापासून त्यांना वाचवण्याच्या प्रयत्नात एक नवी आशा दिसू लागली आहे.
वास्तविक, पूर्वी असे मानले जात होते की कासवांची ही प्रजाती फक्त गरम ठिकाणीच राहू शकते. पण, नुकत्याच झालेल्या एका संशोधनाने शास्त्रज्ञांना नवी आशा दिली आहे. या संशोधनाच्या निकालांनी प्रोत्साहित होऊन शास्त्रज्ञ आता या कासवांना इतर ठिकाणी स्थायिक करण्याचा विचार करत आहेत. त्यामुळे या नामशेष होणाऱ्या प्रजातीला वाचवता येईल. याआधी कासवांच्या ‘बॉम्ब-ब्रेथिंग पंक’ प्रजातींबाबतही चिंता व्यक्त करण्यात आली होती, परंतु वेस्टर्न स्वॅम्प टर्टल्सचे आव्हान पूर्णपणे वेगळे आहे.
हे देखील वाचा : पृथ्वीसाठी संरक्षक कवच आहे ओझोनचा थर; वाचा शास्त्रज्ञ त्याबद्दल का चिंतेत आहेत
नॉर्थक्लिफमध्ये राहणाऱ्या कासवांच्या प्रजाती
बॉम्ब-श्वास घेणाऱ्या पंक कासवांना सुरक्षित वातावरण आहे, परंतु पाश्चात्य मार्श कासवांचा अधिवास झपाट्याने कोरडा होत आहे. GNN च्या रिपोर्टनुसार, 2016 मध्ये, या कासवांना पर्थपासून 280 मैल अंतरावर नॉर्थक्लिफ येथे एका नवीन ठिकाणी सोडण्यात आले होते. येथील पाणी या कासवांसाठी आवश्यक असलेल्या तापमानापेक्षा कमी होते, 14°C किंवा 57°F. पण, वैज्ञानिकांसाठी आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे ही कासवे इथेही जिवंत राहिली. याचे कारण बहुधा येथे सतत पाण्याचा प्रवाह असायचा आणि त्यामुळे त्यांना अन्न मिळत राहिले.
Pic credit : social media
हवामान बदलामुळे निर्माण झालेले संकट
या प्रकल्पाविषयी बोलताना, वेस्टर्न ऑस्ट्रेलिया विद्यापीठातील प्राणीशास्त्राच्या वरिष्ठ लेक्चरर निक्की मिशेल यांनी त्यावेळी सांगितले होते की, हा खूप खास प्रकल्प आहे. हवामान बदलामुळे एखाद्या प्रजातीला तिच्या नैसर्गिक अधिवासापेक्षा वेगळ्या ठिकाणी स्थायिक करण्याचा प्रयत्न प्रथमच होत आहे. नुकतेच वन्यजीव तज्ज्ञ पॉलीन हेविट यांना नॉर्थक्लिफमध्ये एक जखमी कासव आढळले. त्याच्या शेलमध्ये एक तडा होता. तिला ताबडतोब पर्थ प्राणीसंग्रहालयात उपचारासाठी आणण्यात आले आणि बरे झाल्यानंतर तिला तिच्या वस्तीत सोडण्यात आले.
हे देखील वाचा : अंतराळात एकाच ठिकाणी राहणेही अवघड, मग जाणून घ्या अंतराळवीर कसे करतात स्पेसवॉक
ऑगस्टामध्ये कासवांचेही पुनर्वसन केले जात आहे.
पॉलीन हेविट म्हणाली की त्याला पाण्यात सोडण्यात आल्यावर त्याला घरी परत येताना आणि त्याचे पाय हालवताना पाहून खरोखर आनंद झाला. या प्रकल्पाच्या परिणामांबद्दल बोलताना, निक्की मिशेल म्हणाली की त्यांना खात्री नव्हती की ते थंड तापमानाशी इतके चांगले जुळवून घेऊ शकतील. पण, आता असे दिसते की ही कासवे दक्षिणेकडील भागातही चांगल्या वाढीच्या दराने राहू शकतात. या प्रयोगाच्या यशानंतर पर्थपासून ६० मैल पूर्वेला ऑगस्टा येथे या कासवांची नवीन लोकसंख्याही स्थायिक झाली आहे. येथील तापमान नॉर्थक्लिफपेक्षा जास्त आहे.