भारतीय ड्रोन कंपनीचे ड्रॅगनवर गंभीर आरोप; चीनने ‘Intellectual Property’ चोरल्याचा आळ

 नवी दिल्ली : भारतीय तंत्रज्ञान क्षेत्रातील एक प्रमुख कंपनी, झुप्पा जिओ नेव्हिगेशन टेक्नॉलॉजीने चिनी कंपन्यांवर बौद्धिक संपदा हक्कांचे उल्लंघन केल्याचा गंभीर आरोप केला आहे. या घटनेमुळे आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि तंत्रज्ञान चोरण्याच्या मुद्द्यावर नव्याने वाद निर्माण झाला आहे. भारत सरकारकडे या संदर्भात कठोर पावले उचलण्याची मागणी केली जात आहे.

झुप्पा कंपनीचा आरोप

चेन्नईस्थित झुप्पा जिओ नेव्हिगेशन टेक्नॉलॉजी या भारतीय कंपनीने डीजीएफटी (डायरेक्टरेट जनरल ऑफ फॉरेन ट्रेड) कडे पत्र पाठवून, चिनी कंपन्यांच्या ड्रोनसाठी वापरण्यात येणाऱ्या ऑटोपायलट तंत्रज्ञानाच्या आयातीवर बंदी घालण्याची विनंती केली आहे. झुप्पाने सांगितले की, या तंत्रज्ञानासाठी 2023 च्या एप्रिलमध्ये भारत सरकारने कंपनीला ‘रिअल टाइममध्ये प्रसारित समांतर नियंत्रण संगणन प्रणाली’ या नावाने पेटंट दिले होते. हा शोध कंपनीने नऊ वर्षांच्या तपासणीनंतर मान्यताप्राप्त केला आहे.

झुप्पा कंपनीने आरोप केला आहे की शांघायस्थित JIYI रोबोट आणि चीनमधील दुसरी एक कंपनी भारतात ऑटोपायलट उपकरणांचा पुरवठा करत आहेत, जो त्यांच्या पेटंटचे थेट उल्लंघन आहे. त्यामुळे झुप्पाने या चिनी कंपन्यांवर कठोर कारवाईची मागणी केली आहे.

चीनवरील आंतरराष्ट्रीय आरोप

चीनवर केवळ भारतानेच नव्हे, तर अमेरिका आणि अनेक पाश्चात्य देशांनीही बौद्धिक संपदा चोरण्याचा आरोप केला आहे. अमेरिकन एंटरप्राइझ इन्स्टिट्यूटचे डेरेक सिझर्स यांच्या मते, चिनी कंपन्या संशोधन आणि विकासासाठी इतर देशांच्या महागड्या तंत्रज्ञानाचा अवैध वापर करून स्वस्त उत्पादन निर्माण करतात. या धोरणामुळे चीनला आंतरराष्ट्रीय बाजारात मोठी स्पर्धात्मक ताकद मिळते.

सेंटर फॉर स्ट्रॅटेजिक अँड इंटरनॅशनल स्टडीजच्या टेक्नॉलॉजी पॉलिसी प्रोग्रामचे वरिष्ठ उपाध्यक्ष जेम्स लुईस यांनीही यावर भाष्य करताना सांगितले की, चीनची पद्धत पाश्चात्य कंपन्यांकडून तंत्रज्ञान चोरण्याची आहे, ज्यामुळे त्यांचे उत्पादन स्वस्तात तयार होतात आणि बाजारपेठेत वर्चस्व निर्माण होते.

जागतिक बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : भारतासाठी अभिमानाची गोष्ट, भारतीय वंशाचे काश पटेल अमेरिकेचे नवे FBI प्रमुख; ट्रम्प म्हणाले, ‘अमेरिकन फर्स्ट’ फायटर

भारताची भूमिका आणि पुढील दिशा

झुप्पा जिओ नेव्हिगेशन टेक्नॉलॉजीच्या या मागणीनंतर भारत सरकारने चिनी उत्पादनांच्या आयातीवर निर्बंध लावण्याबाबत विचार करणे महत्त्वाचे ठरणार आहे. यामुळे देशातील कंपन्यांचे बौद्धिक संपदा हक्क जपले जातील. सरकारने यासाठी कठोर धोरण आखून आंतरराष्ट्रीय स्तरावर चीनच्या धोरणांवर विरोध करणे आवश्यक आहे.

बौद्धिक संपदा हक्कांचे महत्त्व

तंत्रज्ञानाच्या युगात बौद्धिक संपदा हक्क हे देशाच्या प्रगतीचे एक महत्त्वाचे साधन आहे. संशोधन आणि विकासासाठी केलेल्या मेहनतीचे योग्य संरक्षण मिळाले तर देशातील उद्योग अधिक वेगाने प्रगती करू शकतात. मात्र, चीनसारख्या देशांकडून होणाऱ्या बौद्धिक संपदा चोरीमुळे भारतीय कंपन्यांना मोठे नुकसान सहन करावे लागत आहे.

जागतिक बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : जगातील पहिला देश जिथे सेक्स वर्कर्सना प्रसूती रजा आणि पेन्शनही मिळणार; हजारोंचे जीवन बदलणार

निष्कर्ष

चीनवरील हे आरोप केवळ भारतापुरते मर्यादित नाहीत, तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावर तंत्रज्ञान चोरीचे गंभीर परिणाम दिसून येत आहेत. झुप्पा जिओ नेव्हिगेशन टेक्नॉलॉजीने उचललेले पाऊल हा या संदर्भात एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. भारत सरकारने यावर त्वरित कारवाई करून देशातील बौद्धिक संपदा हक्कांचे संरक्षण करण्यासाठी प्रभावी उपाययोजना करणे गरजेचे आहे. तसेच, आंतरराष्ट्रीय पातळीवरही या समस्येवर चर्चा आणि उपाययोजना करण्याची गरज आहे.