ऑईल मार्केटमध्ये उलथापालथ! सरकारी कंपन्यांनी हात आखडते घेतले, खासगी कंपन्यांची धडाडी कायम (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
ट्रम्प यांच्या ५०% कर आकारणीनंतर, भारतीय सरकारी कंपन्यांनी रशियाकडून कच्च्या तेलाची खरेदी कमी केली आहे. डेटा रिसर्च एजन्सी केप्लरचा असा दावा आहे. आकडेवारीनुसार, भारत पेट्रोलियम (बीपीसीएल) आणि इंडियन ऑइल (आयओसी) सारख्या सरकारी मालकीच्या तेल शुद्धीकरण कंपन्यांनी सप्टेंबरमध्ये सरासरी ६,०५,००० बॅरल प्रतिदिन (बीपीडी) रशियन तेल आयात केले.
ऑगस्टच्या तुलनेत ही ३२% घट दर्शवते. या कंपन्यांनी जूनच्या तुलनेत ४५% पर्यंत कमी तेल खरेदी केले. या कमी केलेल्या खरेदीमुळे, सप्टेंबरमध्ये रशियाकडून एकूण कच्च्या तेलाची आयात ६% ने कमी झाली. तज्ञांचा असा विश्वास आहे की ही कपात अमेरिकेच्या दबावाचा सामना करण्यासाठी आणि पुरवठ्यात विविधता आणण्यासाठी करण्यात आली आहे. उलट, रिलायन्स इंडस्ट्रीज आणि नायरा एनर्जी सारख्या खाजगी रिफायनर कंपन्यांनी त्यांची खरेदी वाढवली आहे.
सप्टेंबरमध्ये खाजगी रिफायनर्सची आयात ९.७ दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन (bpd) झाली, जी एप्रिल ते ऑगस्ट दरम्यानच्या सरासरीपेक्षा ४% आणि ऑगस्टपेक्षा ८% जास्त आहे. या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की खाजगी रिफायनर्सनी त्यांच्या ६०% पेक्षा जास्त तेल रशियाकडून खरेदी केले.
हे मुख्यत्वे स्वस्त रशियन तेलामुळे मिळणाऱ्या नफ्यामुळे आहे. खाजगी कंपन्या कच्च्या तेलापासून पेट्रोलियम उत्पादने तयार करून आणि ती इतर देशांमध्ये निर्यात करून नफा कमावतात. तथापि, सरकारी मालकीच्या कंपन्या रशियन तेलाचा वापर बहुतेक देशांतर्गत कारणांसाठी करतात.
ऑगस्टच्या सुरुवातीला, ट्रम्प यांनी रशियाकडून तेल खरेदी करण्यासाठी भारतावर २५% अतिरिक्त कर लादला होता. २७ ऑगस्टपासून, भारतावर एकूण ५०% कर आकारला जाईल, ज्यामध्ये २५% परस्पर कर आणि रशियाकडून तेल खरेदी करण्यासाठी २५% दंड समाविष्ट असेल.
यापूर्वी, रशियाने म्हटले होते की त्यांच्या कच्च्या तेलाला पर्याय नाही कारण ते खूप स्वस्त आहे. वरिष्ठ रशियन राजनयिक रोमन बाबुश्किन यांनी २० ऑगस्ट रोजी हे सांगितले. ते म्हणाले, “भारताला रशियन कच्च्या तेलावर अंदाजे ५% सूट मिळत आहे.” भारताला हे समजते की तेल पुरवठा बदलण्याचा कोणताही पर्याय नाही कारण तो त्यातून मोठा नफा कमवत आहे.
२०२० च्या आर्थिक वर्षात, भारताने रशियाकडून आपल्या गरजेच्या फक्त १.७% तेल आयात केले. २०२५ च्या आर्थिक वर्षात हा वाटा ३५.१% पर्यंत वाढण्याचा अंदाज आहे. रशियाकडून स्वस्त तेल खरेदी करण्याचे फायदे तेल कंपन्यांच्या नफ्यातही दिसून आले आहेत. कंपनीच्या फाइलिंगनुसार
