फोटो सौजन्य - Social Media
महाराष्ट्र आणि आंध्रप्रदेशमध्ये बर्ड फ्लूच्या अनेक प्रकरणांची नोंद झाली आहे. महाराष्ट्रातील 6 जिल्ह्यांमध्ये यावर नियंत्रण मिळवण्यासाठी यावर्षी आतापर्यंत हजारो कोंबड्या मारल्या गेल्या असून अनेक अंडी नष्ट केली गेली आहेत. बर्ड फ्लू फक्त पोल्ट्री फार्मपर्यंतच मर्यादित नाही, तर या भागांतील वाघ, बिबट्या, गिधाडे आणि कावळे देखील संक्रमित होऊ लागले आहेत. यामुळे 693 पक्षी आणि प्राणी मृत्यूमुखी पडले आहेत. आंध्रप्रदेशमध्येही संक्रमण रोखण्यासाठी 1.50 लाख कोंबड्या मारल्या गेल्या आहेत. पण एक प्रश्न उपस्थित होतो की, बर्ड फ्लू फक्त चिकनपासूनच पसरतो का, किंवा इतर प्राणीही याचे वाहक होऊ शकतात?
बर्ड फ्लू म्हणजेच एक इन्फ्लूएंझा विषाणूपासून होणारा रोग आहे. या रोगाचा परिणाम पक्ष्यांवर आणि प्राण्यांवर होतो, पण काही वेळा संक्रमित प्राण्यांपासून तो मानवांमध्ये देखील पसरू शकतो. तथापि, आतापर्यंत बर्ड फ्लूचे मानवांमधून मानवांमध्ये पसरलेले कोणतेही प्रकरण समोर आलेले नाही. बर्ड फ्लू फक्त चिकनमध्येच नाही, तर मांजर, श्वान, दुग्धजन्य पशु, हंस, सारस, कबूतर, पोपट आणि डुक्कर यांपासूनही पसरू शकतो. त्यामुळे बर्ड फ्लू केवळ चिकनपासूनच पसरतो, असे मानणे चुकीचे ठरते. याचे लक्षण दिसल्यास त्वरीत डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
बर्ड फ्लूचे लक्षणे गळ्यात खराश, खोकला, श्वास घेताना त्रास, उच्च ताप, डोळे आणि डोक्यात वेदना, पोटदुखी किंवा अतिसार, थकवा, स्नायूंचा वेदना, नाक गळणे आणि डोळे लाल होणे अशी असतात. काही लोकांमध्ये या लक्षणांमध्ये गंभीर बदल होऊ शकतात, जसे की श्वासोच्छ्वासात अधिक त्रास, शरीराच्या तापमानात अचानक वाढ आणि अत्यधिक कमजोरी. बर्ड फ्लूच्या संसर्गामुळे जास्त धोका त्या लोकांना आहे जे कुकुटपालन करतात, कोंबड्या आणि अंडी ट्रान्सपोर्ट करतात, संक्रमित भागात किंवा आसपास राहतात, चिकन आणि अंडी खातात, डॉक्टर किंवा नर्सेस जे रुग्णांचे उपचार करतात, आणि जे संक्रमित प्राण्यांची काळजी घेतात. तसेच, बर्ड फ्लू असलेल्या प्राण्यांशी जवळचा संपर्क ठेवणाऱ्यांना देखील जास्त धोका होऊ शकतो, कारण संक्रमण प्राण्यांपासून मानवांमध्ये सहजपणे पसरू शकते.
बर्ड फ्लूपासून बचावासाठी काही महत्त्वाचे उपाय आहेत. पोल्ट्री फार्म किंवा पक्षी विहारात जाणे टाळा आणि तेथे मरण पावलेले पक्षी दिसल्यास त्यांना हात न लावता संबंधित अधिकाऱ्यांना सूचित करा. मृत पक्षी किंवा संक्रमित पक्ष्यांना हाताळणे खूप धोकादायक ठरू शकते. घरातील पाळीव प्राण्यांना ग्लव्स घालूनच हाताळा, आणि जर प्राणी संक्रमित असतील, तर त्यांना त्वरित योग्य उपचार देणे आवश्यक आहे. कोंबड्या आणि अंडी खाणे टाळा किंवा त्यांना चांगले शिजवूनच खा, कारण कच्च्या किंवा अर्धशिजवलेल्या अंड्यांमध्ये संक्रमण होण्याची शक्यता अधिक असते. तसेच, पक्षी किंवा प्राण्यांच्या संपर्कातून आल्यावर हात धुवा आणि सॅनिटाईझ करा, आणि बाहेर जाऊन आले की चेहरा आणि डोळ्यांना हात लावण्यापासून बचाव करा. मास्क घालूनच बाहेर जाऊन, गर्दीपासून दूर राहून स्वतःला सुरक्षित ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. या सर्व उपायांचा पालन करून आपण बर्ड फ्लूपासून स्वतःला आणि इतरांना सुरक्षित ठेवू शकतो.
