अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प भारतावर टॅरिफ लादून दहशत निर्माण करण्याचा प्रयत्न करत आहे (फोटो - सोशल मीडिया)
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी भारतातून येणाऱ्या वस्तूंवर अतिरिक्त २५ टक्के कर लादला आहे, जो आता ५० टक्के करण्यात आला आहे. याचा भारतीय कापड, सागरी आणि चामड्याच्या क्षेत्रातील निर्यातीवर मोठा परिणाम करेल असा अंदाज आहे. ट्रम्प यांनी हा अतिरिक्त कर दंड म्हणून लावला आहे कारण भारत रशियाकडून तेल आयात करत आहे. चीन आणि तुर्की देखील रशियाकडून आयात करत असले तरी, ट्रम्प यांनी अतिरिक्त कर किंवा दंड फक्त भारतावरच लादला आहे. चीनवरील ३० टक्के आणि तुर्कीवरील १५ टक्के कर भारतावरील ५० टक्के करपेक्षा खूपच कमी आहे.
भारताच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने ट्रम्प यांच्या ‘कृती’ला ‘अयोग्य, अन्याय्य आणि अतार्किक’ म्हटले आहे आणि म्हटले आहे की अमेरिकेने भारतावर अतिरिक्त शुल्क लादले आहे हे दुर्दैवी आहे आणि भारत आपल्या राष्ट्रीय हितांचे रक्षण करण्यासाठी आवश्यक ती सर्व पावले उचलेल. वॉशिंग्टनमध्ये बीजिंगसोबत सर्वाधिक वस्तू व्यापार तूट आहे – २०२४ मध्ये सुमारे $२९५ अब्ज. एकेकाळी ट्रम्पने चीनवर १४५ टक्के शुल्क लादले होते, परंतु चीनने प्रत्युत्तर म्हणून दुर्मिळ धातूंच्या पुरवठ्यावर बंदी घालताच, ट्रम्प यांना समजले की ड्रॅगनशी खेळणे महागात पडेल.
राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा
चीन आणि तुर्कीवर कोणताही दंड नाही
आता चीनवर ३० टक्के कर आहे. जर ट्रम्पला रशियन तेलाची समस्या असेल तर चीन आणि तुर्की देखील या तेलाचे मोठे खरेदीदार आहेत, तरीही त्यांच्यावर कोणताही ‘दंड’ लावण्यात आलेला नाही. अमेरिका स्वतः रशियाकडून अनेक गोष्टी आयात करते, परंतु ट्रम्प म्हणतात की त्यांना याबद्दल काहीही माहिती नाही! किती विचित्र राष्ट्रपती आहे, ज्याला हे देखील माहित नाही की त्याचा देश कुठून काय मिळवत आहे. मग एका अमेरिकन टीकाकाराने म्हटले की ट्रम्प मूर्ख नाहीत, तर अमेरिकेचे नागरिक आहेत, ज्यांनी पुन्हा एकदा प्रयत्न करूनही ट्रम्पला त्यांचे अध्यक्ष म्हणून निवडले. तसे, आता ट्रम्पच्या विजयासाठी हवन करणारे आणि ट्रम्पला भारताचा मित्र मानून ‘अब की बार ट्रम्प सरकार’ असे नारे देणारे भारतीयही आपला संयम गमावून बसले आहेत. असे म्हणता येईल की ट्रम्प निराशेतून अशी कृत्ये करत आहेत. कदाचित ट्रम्पला असे वाटते की तेलाचे उत्पन्न थांबवून पुतिन वाटाघाटीच्या टेबलावर येतील. ट्रम्प सध्या चीनला चिथावणी देण्याच्या स्थितीत नसल्याने आणि तुर्की हा नाटोचा सदस्य असल्याने, ते कदाचित भारताला सॉफ्ट टार्गेट मानत असतील पण ही ट्रम्पची मोठी चूक आहे. गेल्या ८० वर्षांपासून कोणाच्याही दादागिरीपुढे न झुकण्याचा भारताचा इतिहास आहे. १९७१ मध्ये अमेरिकेचे अध्यक्ष रिचर्ड निक्सन यांनी सातवा नौदल पाठवण्याची धमकी दिली होती, ज्यावर भारताच्या पंतप्रधान इंदिरा गांधी म्हणाल्या होत्या, तुम्हाला जे करायचे ते करा, आम्ही बांगलादेशला मुक्त करू आणि हेच घडले.
नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा
आत्मनिर्भर असणे अत्यंत महत्वाचे
रशियन तेलावरील सध्याची सवलत इतकी कमी आहे की भारत दरवर्षी २ अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त बचत करू शकत नाही. भारत पश्चिम आशियातून सहजपणे तेल खरेदी करू शकतो, परंतु कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्याने सर्वांनाच त्रास होईल. अमेरिकेसोबत व्यापार करारासाठी चर्चा सुरू असली तरी, भारतीय निर्यातदारांवर दबाव आहे, म्हणून दिल्लीने इतर देशांसोबत व्यापार करारांना प्राधान्य द्यावे. ट्रम्प यांनी जुलैमध्ये म्हटले होते की, ‘भारतीयांना नोकऱ्या दिल्या, चीनमध्ये कारखाने उभारले आणि आयर्लंडमध्ये नफा गोळा केला तर चालणार नाही.’ या अनिश्चित नवीन जगात, भारताने स्वावलंबी होणे आणि सर्व देशांसोबत व्यापार करार करणे आवश्यक आहे, तरच ट्रम्पच्या दादागिरीला योग्य उत्तर देणे सोपे होईल.
लेख – विजय कपूर
