रशिया वाढवतेय नौदलाची ताकद (फोटो सौजन्य - iStock)
रशियाचे राष्ट्रपती व्लादिमीर पुतीन यांनी 2050 पर्यंत रशियाच्या नौसेनेच्या विकासासाठी एक दीर्घकालीन रणनीतीला मंजुरी दिली आहे. राष्ट्रपतींचे सहयोगी निकोलाई पेत्रुशेव्ह यांनी सोमवारी एका मुलाखतीमध्ये याबाबत अधिक माहिती दिली. रशियन वृत्तपत्र आऊटलेट आर्ग्युमेंट्स अँड फॅक्ट्समध्ये पेत्रुशेव्ह यांचा हवाल देत सांगितले की, ‘या रणनितीमध्ये विशेष सैन्य अभियानादरम्यान प्राप्त झालेल्या अनुभवावरून नौसनेची सद्यस्थिती आणि क्षमतांचे आकलन करण्यात आले आहे’
निकोलाई पेत्रुशेव हे मेरीटाईम बोर्डाचे अध्यक्षदेखील आहेत. शिन्हुआ वृत्तसंस्थेच्या म्हणण्यानुसार, पेत्रुशेव यांनी यावर भर दिला की, “जागतिक सागरी वातावरण, लष्करी धोक्यांची उत्क्रांती आणि स्पष्टपणे परिभाषित राष्ट्रीय उद्दिष्टे समजून घेतल्याशिवाय एक शक्तिशाली आणि आधुनिक नौदल विकसित होऊ शकत नाही.”
Russia-Ukraine War: युक्रेननंतर रशिया ‘या’ देशाला घेणार अंगावर; हल्ल्याच्या भीतीने घेतला मोठा निर्णय
राष्ट्रपतींनी काय मंजूर केले
३० मे रोजी रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी मंजूर केलेल्या या दस्तऐवजात आंतरराष्ट्रीय लष्करी-राजकीय परिस्थिती, सशस्त्र संघर्षांच्या संभाव्य परिस्थिती आणि प्रमुख शक्तींच्या नौदल क्षमतांचे विश्लेषण समाविष्ट आहे. ते शांतता आणि युद्धकाळात रशियाच्या नौदल दलांसाठी धोरणात्मक उद्दिष्टे आणि भविष्यातील संरचना आणि ताफ्याच्या आधुनिकीकरणासाठी प्रमुख पॅरामीटर्स निश्चित करते.
पेत्रुशेव यांनी काय सांगितले
“एका शब्दात सांगायचे तर, जागतिक महासागरातील रशियाच्या हितांचे प्रभावीपणे संरक्षण करण्यासाठी त्याची नौदल शक्ती कशी असावी या प्रश्नाचे उत्तर देणारा हा एक महत्त्वाचा दीर्घकालीन दस्तऐवज आहे,” असे पेत्रुशेव म्हणाले. पेत्रुशेव यांनी अधिक तपशील दिले नाहीत. सार्वजनिकरित्या उपलब्ध असलेल्या क्रमवारीनुसार, चीन आणि अमेरिकेनंतर रशियाकडे जगातील तिसरे सर्वात शक्तिशाली नौदल आहे.
नौदलाची सद्यस्थिती काय आहे
युक्रेनसोबत सुरू असलेल्या युद्धात रशियन नौदलाला अनेक लक्षणीय अडचणींना तोंड द्यावे लागले आहे. रशियाने आपल्या संरक्षण आणि सुरक्षा खर्चात लक्षणीय वाढ केली आहे, जीडीपीच्या वाट्याच्या बाबतीत शीतयुद्धाच्या काळातील पातळीशी तुलना करता येईल.
ओपन सोर्स इंटेलिजेंसचा अंदाज आहे की रशियाकडे ७९ पाणबुड्या आहेत, ज्यात १४ अणुऊर्जेवर चालणाऱ्या बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र पाणबुड्या आणि २२२ युद्धनौका आहेत. त्यांच्या नौदलाच्या शक्तीचा मुख्य भाग बॅरेंट्स समुद्राच्या किनाऱ्यावरील सेवेरोमोर्स्क येथे असलेल्या उत्तरी ताफ्यात केंद्रित आहे.
कसे करण्यात आले आहे अपग्रेड
यापूर्वी ११ एप्रिल रोजी, रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी सांगितले की ते पुढील दशकात त्यांच्या नौदलाच्या अपग्रेडसाठी ८.४ ट्रिलियन रूबल (सुमारे १००.५ अब्ज डॉलर्स) वाटप करतील. नौदलाच्या विकासाबाबत आयोजित बैठकीत पुतिन म्हणाले की बदलती जागतिक परिस्थिती, उदयोन्मुख आव्हाने, सागरी धोके आणि जलद तांत्रिक प्रगती यामुळे ‘नौदलाची नवीन प्रतिमा’ निर्माण करणे आवश्यक आहे.
पुतिन म्हणाले, “रशियन नौदलाच्या धोरणात्मक आण्विक दलांमध्ये आधुनिक शस्त्रे आणि उपकरणांचा वाटा १०० टक्के आहे. भविष्यात हा आकडा कायम ठेवावा लागेल. देशाचे संरक्षण आणि सुरक्षा सुनिश्चित करण्यात आणि जगातील महासागरांमध्ये रशियाच्या हितांचे रक्षण करण्यात नौदलाने महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे.”