भारताचे 5th Gen Fighter Jet अंतिम टप्प्यात
5th Gen Fighter Jet: भारताचे महत्त्वाकांक्षी स्वदेशी पाचव्या पिढीचे स्टील्थ लढाऊ विमान, अॅडव्हान्स्ड मीडियम कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट (AMCA), आता वास्तवाच्या जवळ पोहोचत आहे. संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटना (DRDO) च्या सहकार्याने या अत्याधुनिक लढाऊ विमानाचे प्रोटोटाइप डिझाइन आणि विकास करण्यासाठी सात आघाडीच्या भारतीय कंपन्यांनी निविदा सादर केल्या आहेत. हा प्रकल्प भारताच्या लष्करी आधुनिकीकरण आणि स्वदेशी विमाननिर्मिती क्षमतांचा महत्त्वाचा टप्पा ठरणार आहे.
या मेगा प्रोजेक्टची किंमत ₹२ लाख कोटींपेक्षा जास्त असल्याचा अंदाज आहे आणि २०३५ पर्यंत तो भारतीय हवाई दलात समाविष्ट केला जाऊ शकतो. या यशासह, भारत पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमाने चालवणाऱ्या अमेरिका, चीन आणि रशियासारख्या निवडक देशांच्या गटात सामील होईल.
Who is Next PM: मोदी सरकार कोसळणार? 2029 आधी राहुल गांधी…; ‘या’ नेत्याच्या दाव्याने खळबळ
लार्सन अँड टुब्रो, हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड, टाटा अॅडव्हान्स्ड सिस्टम्स लिमिटेड आणि अदानी डिफेन्स यासारख्या कंपन्या या शर्यतीत आहेत. यापैकी दोन कंपन्यांची निवड केली जाईल. त्यांना पाच प्रोटोटाइप तयार करण्यासाठी १५, हजार कोटी रुपये वाटप केले जातील. ब्रह्मोस एरोस्पेसचे माजी प्रमुख ए. शिवथनु पिल्लई यांच्या नेतृत्वाखालील एक समिती या निविदांचे मूल्यांकन करून संरक्षण मंत्रालयाला आपला अहवाल सादर करेल. त्यानंतर संरक्षण मंत्रालयाकडून अंतिम मंजुरी देईल.
एएमसीए हे भारताचे पहिले पाचव्या पिढीचे लढाऊ विमान असेल. हे एकल-सीट, ट्विन-इंजिन स्टील्थ विमान असेल. त्यात यूएस एफ-२२, एफ-३५ आणि रशियाच्या एसयू-५७ प्रमाणेच अद्ययावत स्टील्थ कोटिंग्ज आणि अंतर्गत शस्त्रे असतील.
हे जेट ५५,००० फूट उंचीवर उड्डाण करू शकेल आणि अंतर्गत कप्प्यांमध्ये १,५०० किलो शस्त्रे आणि बाहेरून ५,५०० किलो शस्त्रे वाहून नेण्यास सक्षम असेल. ते ६,५०० किलो इंधन देखील वाहून नेण्यास सक्षम असेल.
एएमसीएमध्ये दोन आवृत्त्या असतील. पहिल्या आवृत्तीत अमेरिकन जीई एफ४१४ इंजिन वापरले जाईल, तर दुसऱ्या आवृत्तीत स्वदेशी विकसित, कदाचित अधिक शक्तिशाली, इंजिन असेल. हे सुपरमॅन्युव्हरेबल आणि स्टील्थी मल्टीरोल फायटर जेट युद्धभूमीवर सुधारित कामगिरी आणि नियंत्रण प्रदान करेल.
Samudrayaan Mission: काय आहे भारताचे ‘मिशन समुद्रयान’; कधी सुरू होणार, काय फायदा होणार?
पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमाने ही २१व्या शतकाच्या सुरुवातीला विकसित केलेल्या अत्याधुनिक तंत्रज्ञानावर आधारित आहेत. या विमानांमध्ये ‘सुधारित युद्धभूमी सॉफ्टवेअर’ असते, जे वैमानिकाला शत्रूच्या स्थानासह संपूर्ण युद्धस्थितीची तपशीलवार माहिती देते.
यामध्ये प्रगत एव्हियोनिक्स प्रणाली असून ती मित्र राष्ट्रांशी रिअल-टाइम नेटवर्किंग करते तसेच सुधारित कमांड, कंट्रोल आणि कम्युनिकेशन्स (C3) क्षमता** उपलब्ध करून देते. या विमानांचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे स्टेल्थ (शत्रूच्या रडारपासून लपण्याची क्षमता), चपळ हालचाली (मॅन्युव्हरेबिलिटी) आणि अत्याधुनिक सेन्सर्स.
भारताने स्वतःचे अॅडव्हान्स्ड मीडियम कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट (AMCA) विकसित करण्यासाठी पावले उचलली आहेत. पाकिस्तान आणि चीनसोबतच्या वाढत्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर. हा प्रकल्प भारताच्या लष्करी आधुनिकीकरण धोरणाचा भाग मानला जात आहे. दरम्यान, भारताने अलीकडेच फ्रान्सकडून २६ राफेल-एम फायटर जेट्स खरेदीसाठी ₹६३,००० कोटींचा करार केला आहे. ही विमाने २०३१ पर्यंत भारतीय नौदलात दाखल होण्याची अपेक्षा आहे.
