उपराष्ट्रपती निवडणुकीपासून या पक्षांनी फिरवली पाठ; कोणाचा बिघडणार नंबरगेम?
Vice President Elections 2025: राजधानी दिल्लीत आज (९ सप्टेंबर) उपराष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीसाठी सकाळी १० ते सायंकाळी ५ वाजेपर्यंत मतदान होणार असून रात्रीपर्यंत निकालही जाहीर होणार आहेत. या निवडणुकीत एनडीएचे उमेदवार सी.पी. राधाकृष्णन आणि ‘इंडिया’ ब्लॉकचे उमेदवार बी. सुदर्शन रेड्डी यांच्यात थेट लढत होत आहेत. इंडिया आघाडी आणि भाजपप्रणित एनडीए मधील खासदार आपलाच उमेदवार विजयी होणार असल्याचे दावे करताना दिसत आहेत. पण त्याचवेळी मतदानापूर्वीच बीजेडी, बीआरएस आणि अकाली दल या तीन पक्षांनी मतदानापासून दूर राहण्याची घोषणा केली आहे. या तिन्ही पक्षांकडे मिळून १४ खासदार आहेत. त्यामुळे ही स्पर्धा अधिक रंजक ठरली आहे.
संसदेच्या दोन्ही सभागृहांचे सदस्य – लोकसभा आणि राज्यसभा – उपराष्ट्रपती निवडणुकीत मतदान करतात. आकडेवारीच्या दृष्टीने एनडीएचे राधाकृष्णन यांना आघाडी असल्याचे दिसते. मात्र, ‘इंडिया’ ब्लॉकने बी. सुदर्शन रेड्डी यांना उमेदवार करून विरोधी पक्षांना एकजूट ठेवण्याचा प्रयत्न केला आहे. मतदानापूर्वी ३ पक्षांनी घेतलेल्या या निर्णयाचा ‘नंबर गेम’वर नेमका काय परिणाम होणार आणि कोणत्या आघाडीचे गणित बिघडणार? असा प्रश्न उपस्थित होऊ लागला आहे.
ओडिशाचे माजी मुख्यमंत्री नवीन पटनायक यांचा पक्ष बीजेडी आणि तेलंगणाचे माजी मुख्यमंत्री केसीआर यांच्या बीआरएस नंतर, पंजाबच्या शिरोमणी अकाली दलानेही उपराष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत मतदान करण्यास नकार दिला आहे. या तिन्ही पक्षांनी एनडीएच्या राधाकृष्णन यांना किंवा ‘इंडिया’ ब्लॉकचे सुदर्शन रेड्डी यांना मतदान करणार नसल्याचे जाहीर केले आहे. त्यामुळे विजय-परायजाच्या आकडेवारीत बदल होणार असल्याचे निश्चित झाले आहे.
याशिवाय बीआरएसचे ४ राज्यसभेचे खासदार, बिजू जनता दलाचे ७ राज्यसभेचे खासदार आणि शिरोमणी अकाली दलाचे एक लोकसभा आणि २ राज्यसभेचे खासदार आहेत. तिन्ही पक्षांनी त्यांच्या खासदारांना मतदान करणार नसल्याचे जाहीर केले आहे.
१. बीजेडी, बीआरएस आणि अकाली दलाच्या खासदारांची एकत्रित संख्या १४ आहे. सध्या लोकसभेत ५४२ खासदार आणि राज्यसभेत २३९ खासदार आहेत. अशाप्रकारे, दोन्ही सभागृहांची एकूण सदस्यसंख्या ७८१ आहे, ज्याच्या दृष्टीने उमेदवाराला जिंकण्यासाठी किमान ३९१ खासदारांचा पाठिंबा आवश्यक आहे.
२. तीन पक्ष मतदानापासून दूर राहिल्यामुळे, पहिला परिणाम ‘नंबर गेम’वर होईल. अशाप्रकारे, आता दोन्ही सभागृहांच्या खासदारांची संख्या ७६७ वर आली आहे. जिंकण्यासाठी किमान ३८४ खासदारांचा पाठिंबा आवश्यक आहे.
AFG vs HK : आशिया कपच्या पहिल्या सामन्यात कशी असेल खेळपट्टी? अफगाणी गोलंदाजांना आज मदत मिळणार
३. तिन्ही पक्ष विरोधी पक्षातील आहेत, परंतु गेल्या ११ वर्षांपासून सरकारच्या जवळ आहेत. मोदी सरकारच्या प्रत्येक संकटात ते एकत्र उभे राहिले आहेत. अकाली दल एनडीएचा भाग आहे, परंतु बीजेडी आणि बीआरएस युतीमध्ये नसतानाही पाठिंबा देत आहेत.
४. २०२२ च्या उपराष्ट्रपती निवडणुकीत त्यांनी एनडीएच्या जगदीप धनखड यांनाही पाठिंबा दिला. या निवडणुकीत मतदानापासून दूर राहिल्याने एनडीएच्या विजयाच्या फरकावर परिणाम होईल. दुसरीकडे, हा विरोधकांसाठी एक राजकीय धक्का मानला जात आहे.
५. काँग्रेसने सर्वोच्च न्यायालयाचे माजी न्यायाधीश बी. यांना उमेदवारी दिली आहे. सुदर्शन रेड्डी सारख्या गैर-राजकीय चेहऱ्याला उमेदवारी देऊन, त्यांनी ममता बॅनर्जी आणि अरविंद केजरीवाल यांचा पाठिंबा मिळवला, परंतु संपूर्ण विरोधी पक्षांना एकजूट ठेवू शकले नाहीत. अकाली दल, बीजेडी आणि बीआरएस यांचा विश्वास जिंकू न शकल्याने हे स्पष्ट होते की तिन्ही विरोधी पक्ष अजूनही काँग्रेसपासून अंतर राखत आहेत.
६. एनडीएला दोन्ही सभागृहात एकूण ४२५ खासदारांचा पाठिंबा आहे. वायएसआरसीपीने एनडीएचे उमेदवार राधाकृष्णन यांना पाठिंबा दिला आहे, त्यानंतर एनडीएकडे आता ४३६ खासदारांची मते आहेत. आकडेवारी पाहिली तर एनडीएच्या उमेदवाराचा विजय निश्चित आहे. त्याच वेळी, विरोधी उमेदवार बी. सुदर्शन रेड्डी यांना ३२४ मते मिळत आहेत. अशाप्रकारे, विजयासाठी ११२ मतांचा फरक स्पष्टपणे दिसून येतो.
तथापि, सात खासदार अपक्ष आहेत, ज्यांनी अद्याप कोणालाही पाठिंबा दिलेला नाही. याशिवाय, आम आदमी पक्षाच्या झेडपीएम आणि स्वाती मालीवाल यांनी त्यांचे पत्ते उघडलेले नाहीत. राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपती निवडणुकीत पक्षाचे चिन्ह नसतात, त्यामुळे व्हीप लागू होत नाही. यामुळे, पक्षांतर विरोधी कायदा लागू होत नाही आणि क्रॉस व्होटिंग केले तरीही खासदाराचे सदस्यत्व गमावण्याचा धोका नाही.
