फोटो सौजन्य: iStock
सुखाची झोप घ्यायला कोणाला नाही आवडत. पण हीच सुखाची झोप आजारात सुद्धा बदलू शकते. आज आपण Sleeping Beauty Syndrome बद्दल जाणून घेणार आहोत, ज्याला क्लेन-लेविन सिंड्रोम असेही म्हणतात. हा एक दुर्मिळ आणि रहस्यमय न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर आहे. हे सिंड्रोम प्रामुख्याने पौगंडावस्थेत सुरू होते आणि त्याचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे याने ग्रस्त असलेली व्यक्ती आवश्यकतेपेक्षा जास्त झोपते.
काही प्रकरणांमध्ये, एखादी व्यक्ती दिवसातून २० तासांपर्यंत झोपू शकते, परंतु तरीही त्याला झोपण्याची तीव्र इच्छा असते. ही परिस्थिती केवळ शारीरिकदृष्ट्या थकवणारी नाही तर मानसिक आणि भावनिकदृष्ट्या वैयक्तिक जीवनावरही मोठा परिणाम करणारी आहे.
स्लीपिंग ब्युटी सिंड्रोमची मुख्य लक्षणे म्हणजे जास्त झोप येणे, परंतु हे सिंड्रोम केवळ झोपेपुरते मर्यादित नाही. इतर लक्षणांमध्ये मानसिक मंदपणा, गोंधळ, चिडचिड आणि वर्तनातील बदल यांचा देखील समावेश आहे.
Valentine Day करा खास, जोडीदाराकडे प्रेम व्यक्त करण्यासाठी बनवा ‘हार्ट शेप पिझ्झा’
काही लोकांना भूक वाढणे आणि लैंगिक इच्छा वाढणे देखील जाणवू शकते. याशिवाय, रुग्ण अनेकदा सामाजिक उपक्रमांपासून दूर राहतात आणि त्यांच्या विचार करण्याच्या क्षमतेवरही परिणाम होऊ शकतो.
स्लीपिंग ब्युटी सिंड्रोमचे नेमके कारण अद्याप पूर्णपणे समजलेले नाही. परंतु, संशोधकांचा असा विश्वास आहे की हा सिंड्रोम मेंदूच्या हायपोथालेमस आणि थॅलेमस सारख्या भागांमधील असामान्यतांमुळे होऊ शकतो. हे भाग झोप, भूक आणि वर्तन नियंत्रित करतात. काही प्रकरणांमध्ये, हा सिंड्रोम संसर्ग, दुखापत किंवा ताणानंतर सुरू होतो, ज्यामुळे रोगप्रतिकारक शक्तीच्या असामान्य प्रतिसादाशी त्याचा संबंध असण्याची शक्यता वाढते.
‘संजीवनी’पेक्षा कमी नाही पुरुषांसाठी कच्चे लसूण, 7 दिवस रोज खा; 5 आजार होतील छुमंतर वाढेल Stamina
स्लीपिंग ब्युटी सिंड्रोमचे निदान करणे आव्हानात्मक असू शकते कारण त्याची लक्षणे इतर झोपेच्या विकारांसारखी किंवा मानसिक आरोग्य समस्यांसारखी असू शकतात. डॉक्टर सहसा रुग्णाची लक्षणे, वैद्यकीय इतिहास आणि शारीरिक तपासणीच्या आधारे या आजाराचे निदान करतात. काही प्रकरणांमध्ये, झोपेची गुणवत्ता आणि नमुन्यांचा अभ्यास करण्यासाठी पॉलीसोम्नोग्राफीसारख्या चाचण्या देखील केल्या जाऊ शकतात.
स्लीपिंग ब्युटी सिंड्रोमवर कोणताही विशिष्ट उपचार नाही, परंतु काही उपचार पर्याय आहेत जे लक्षणे कमी करण्यास मदत करू शकतात. मोडाफिनिल सारखी उत्तेजक औषधे जास्त झोप कमी करण्यास मदत करू शकतात. याव्यतिरिक्त, काही रुग्णांमध्ये लक्षणे नियंत्रित करण्यासाठी मूड स्टेबिलायझर्स आणि अँटीडिप्रेसेंट्स देखील उपयुक्त ठरू शकतात. पण, हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे की उपचारांचे पर्याय प्रत्येक व्यक्तीनुसार बदलू शकतात.
स्लीपिंग ब्युटी सिंड्रोमने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तीच्या आयुष्यावर मोठा परिणाम होऊ शकतो. जास्त झोप येणे आणि इतर लक्षणांमुळे, रुग्ण अनेकदा शाळा, काम आणि सामाजिक उपक्रमांमध्ये सहभागी होऊ शकत नाहीत. याचा त्यांच्या शैक्षणिक आणि व्यावसायिक जीवनावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
शिवाय, रुग्णाच्या कुटुंबासाठी आणि मित्रांसाठी हे सिंड्रोम आव्हानात्मक असू शकते, कारण ते रुग्णाची स्थिती समजून घेण्याचा आणि तिच्याशी सामना करण्याचा प्रयत्न करतात.