हिंदू पुराणानुसार, भगवान विष्णूने जगाचे रक्षण करण्यासाठी अनेक अवतार घेतले आहेत, आणि त्यापैकी एक अत्यंत महत्त्वाचा आणि वैशिष्ट्यपूर्ण अवतार म्हणजे वराह अवतार. हा अवतार पृथ्वीवरील दैत्यांचा वसाहत असलेल्या अत्याचारापासून धरतीचे रक्षण करण्यासाठी घेतला गेला. पुराणकथांनुसार, एका दैत्याने पृथ्वीला समुद्रात बुडवण्याचा प्रयत्न केला होता, आणि त्या संकटातून लोक व प्राणी संकटग्रस्त होऊ लागले होते.
हिरण्याक्ष वध कथा. (फोटो सौजन्य - Social Media)
त्यानंतर भगवान विष्णूने वराह, म्हणजे श्रीमंत वराह स्वरूपात अवतार घेतला. हा अवतार एक रान डुक्करासारखा प्राणी आणि देवतुल्य रूप यांचा संगम होता.
विष्णूने आपल्या महान शक्तीचा वापर करून त्या दैत्याचा पराभव केला आणि पृथ्वीला समुद्रातून बाहेर काढले. कथांनुसार, ब्रह्मदेवाच्या नाकातून प्रस्फुटलेल्या तेजाने विष्णूने वराह अवतार घेतला, ज्यामुळे जगातील धर्म, न्याय आणि संतुलन टिकले.
वराह अवताराची ही घटना फक्त एक वीर कृत्य नसून, ती संकटातील न्याय आणि धर्मरक्षणाची शिकवण आहे. या अवतारातून हे स्पष्ट होते की, जर धर्माची आणि प्राण्यांची हानी होऊ लागली, तर ईश्वर स्वतः प्रकट होऊन जगाचे रक्षण करतो.
या कथेतून भक्तांना धैर्य, निष्ठा आणि धार्मिकतेची महत्ता समजते. वराह अवताराची ही कथा आजही हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये महत्वाची मानली जाते आणि तिचे स्मरण विविध उत्सव व पूजा विधींमध्ये केले जाते. ती आपल्याला धर्म, न्याय आणि मानवतेसाठी लढण्याची प्रेरणा देते.
मुळात, ज्या असुराने पृथ्वी समुद्रात नेऊन ठेवली, त्याचे नाव हिरण्याक्ष असून तो भक्त प्रल्हादाचा सक्खा काका होता आणि हिरण्यकश्यपूचा भाऊ!