फोटो सौजन्य- istock
महाभारताच्या कथेनुसार, सूडाच्या भावनेने राजा द्युपद्रने मध्यरात्री हवन केले, ज्यातून द्रौपदी कन्या जन्माला आली. द्रौपदीला कालरात्रीचे म्हणजेच देवी कालीचे रूप मानले जाते. महाभारताच्या कथेनुसार, एका रात्री द्रौपदी गळ्यात मुंड जपमाळ घालून कालीच्या रूपात सिंहासनावर बसली होती. देवी भागवत पुराणानुसार, कालरात्री हे दुर्गा देवीचे 7 वे रूप आहे, जिचा जन्म पापींचा नाश करण्यासाठी झाला होता. द्रौपदीच्या काली बनण्याची अद्भुत कहाणी जाणून घेऊया.
जेव्हा-जेव्हा पृथ्वीवर पापींचा अत्याचार वाढतो, तेव्हा देवी दुर्गा नवा अवतार घेऊन पाप्यांचा वध करते. नवरात्रीतील दुर्गा देवीची नऊ रूपे ही धर्म आणि न्यायाचे प्रतीक मानली जातात. देवी दुर्गेच्या प्रत्येक रूपाची स्वतःची अद्भुत कथा आहे. अशीच एक कथा महाभारतातील द्रौपदीशी संबंधित आहे.
द्रौपदीचा जन्म तिच्या वडिलांचा सूड घेण्यासाठी यज्ञातून झाला
पांचाल देशाचा राजा दुपद्र याला आपल्या बालपणीच्या मित्र द्रोणाचार्याकडून सूड घ्यायचा होता पण द्रोणाचार्य हे कौरव आणि पांडवांचे गुरू होते, त्यामुळे त्यांना कुरु वंशाचे संरक्षण होते. अशा परिस्थितीत द्रोणाचार्यांकडून सूड घेणे इतके सोपे नव्हते. दुपदर राजाच्या मनात सूडाची भावना भरून येत होती. या सूडाच्या भावनेने राजा दुपदरने यज्ञ केला. राजा दुपद्राला या यज्ञाद्वारे पुत्रप्राप्तीची इच्छा होती, जेणेकरून त्याचा मुलगा भविष्यात सूड घेऊ शकेल, म्हणून ऋषींनी राजा दुपद्रला या अनैतिक कृत्यासाठी यज्ञ करण्यापासून रोखले. अशा अवस्थेत राजा दौपदराचा क्रोध सातव्या गगनाला भिडला आणि तो संतापून म्हणाला, “यज्ञात मुलगा नाही मागितला तर मी काय मागू? कन्या मागू का? मुलगी होईल का? माझ्याकडून सूड घेण्यास समर्थ आहे, तर मला हा यज्ञ करू द्या.” मी बक्षीस म्हणून मुलगी मागतो.
हेदेखील वाचा- मूलांक 8 असलेल्यांचा आजचा नवरात्रीचा तिसरा दिवस कसा असेल, जाणून घ्या
राजा दुपदरने क्रोधित होऊन कालरात्री देवीचे आवाहन केले
राजा दुपदराचा राग इथेही शमला नाही, उलट सूडाच्या भावनेने भरलेल्या यज्ञकुंडात सिंदूर, कापूर, अभ्रक, लवंग आणि वेलची असे पाच नैवेद्य दाखवले आणि जोरजोरात म्हणू लागला – “देवांना एकच मुलगी असेल तर. मला, मग मला अशी कलंकित मुलगी हवी आहे, जी शुद्ध असूनही समाजात अपवित्र म्हटले जाते. ज्याचा आयुष्यभर अपमान होतो पण तरीही त्याचा आदर केला जातो आणि देवीची पूजा केली जाते. मला अशी मुलगी दे, जी आयुष्यभर त्रास सहन करेल पण तरीही वैभवाची राणी होईल. त्याचे संपूर्ण आयुष्य शापित होवो.” दुपदर राजाला वाटले की, त्याने अशा वैशिष्ट्यपूर्ण मुलीची मागणी ऐकून देवता त्याग करतील, परंतु नंतर यज्ञकुंडातून एक तेजस्वी मुलगी उतरली, तिचे नाव यज्ञसेनी होते. यज्ञसेनीला पांचाली आणि द्रौपदी अशी नावे पडली कारण ती पांचाल देशाचा राजा द्युपदर याची मुलगी होती.
हेदेखील वाचा- नवरात्रीच्या तिसऱ्या दिवशी या राशींना भद्रा योगाचा लाभ
दुपद्र राजाच्या आमंत्रणावरून कालरात्री देवी त्याची कन्या म्हणून आली
क्रोधाने भरलेल्या राजा द्युपदरने चंडिकेला अर्पण केलेल्या हवनकुंडात अभ्रक अर्पण केला. धुमावतीला कापूर अर्पण केला जातो. तर लवंग-वेलची अर्पण करून तारा मातंगी देवीला बोलावण्यात आले आणि सिंदूर अर्पण करून कालिका मातेला पाचारण करण्यात आले, त्यामुळे सर्व देवी देवतांच्या संमतीने हा यज्ञ अंधारात पार पडला आणि कालरात्री देवीच्या रूपात अवतरली. देवी भागवत पुराणानुसार शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चंद्रघंटा, कुष्मांडा, स्कंदमाता, कात्यायनी, कालरात्री, महागौरी, सिद्धिदात्री ही देवीची नऊ रूपे आहेत. यातील सातवी देवी कालरात्री आहे, जी देवी कालीचा अवतार मानली जाते. कालरात्री ही देवी पाप्यांना मारणारी अत्यंत क्रोधित देवी मानली जाते.
भीमाने द्रौपदीचे विचित्र दृश्य पाहिले होते
महाभारतातील आदिपर्वाच्या कथेनुसार, एके दिवशी द्रौपदी युधिष्ठिरसोबत होती. द्रौपदी युधिष्ठिराचे पाय दाबत होती आणि रक्ताने भरलेल्या डोळ्यांनी युधिष्ठिरकडे पाहत होती. भीमाला हे दृश्य फार विचित्र वाटले. भीम खूप काळजीत पडला आणि त्याला काहीच समजले नाही. ही घटना पाहून पराक्रमी भीमही भयभीत झाला. अशा स्थितीत भीम श्रीकृष्णाकडे गेला आणि त्यांना या रहस्याबद्दल विचारू लागला.
द्रौपदीने देवी कालीचे रूप धारण केले
कृष्णाला सर्व काही माहीत होते, म्हणून त्याने भीमाला मध्यरात्री जंगलात जाऊन तलाव असलेल्या झाडावर बसण्यास सांगितले. भीमाने तेच केले. जेव्हा मध्यरात्र झाली तेव्हा एक दिव्य प्रकाश अंधाराला छेदून दिसला, ज्यातून द्रौपदी येताना दिसली. द्रौपदीचे डोळे रक्तासारखे लाल झाले होते, द्रौपदीने तिच्या गळ्यात मुंडाची माळ घातली होती आणि युधिष्ठिरासह सर्व पांडव, देव, योगी आणि योगिनी तिच्या मागे जात होत्या. या झाडाजवळ सिंहासन बसवण्यात आले. जिथे द्रौपदी जाऊन बसली. द्रौपदीचे रूप राक्षसी दिसत होते. यानंतर युधिष्ठिर हात जोडून द्रौपदीची माफी मागू लागला पण द्रौपदी त्याच्याकडे रागाने पाहू लागली आणि हळूहळू काली मातेच्या रूपात रूपांतरित झाली. अशा प्रकारे भीमाने द्रौपदीमध्ये देवी काली पाहिली.