जगाच्या 'या' भागात होऊ शकतात पृथ्वीचे 2 तुकडे; 200 दशलक्ष वर्षांपूर्वी झालेल्या हालचालींचा आता दिसतोय परिणाम ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
लंडन : शास्त्रज्ञांनी पृथ्वीच्या खाली आश्चर्यकारक हालचाल शोधून काढली आहे, ज्यामुळे पृथ्वीचे दोन भाग होऊ शकतात. संशोधकांचे म्हणणे आहे की एक दीर्घकाळ हरवलेली महासागरीय प्लेट आवरणात खोलवर जात आहे. या प्रक्रियेत वरच्या थराला खालच्या दिशेने खेचल्यासारखे वाटते. अशी एक प्लेट इराकमधील झाग्रोस पर्वताच्या खाली तुटत आहे कारण ती खाली सरकत आहे. नवीन संशोधनात असे आढळून आले आहे की तुर्कस्तानला लागून असलेल्या इराकचा कुर्दिस्तान प्रदेश असलेल्या पर्वतराजीच्या पश्चिमेकडील भागात खंडित होण्याची ही प्रक्रिया यापूर्वीच घडली आहे.200 दशलक्ष वर्षांपूर्वी तयार झालेला टेथिस समुद्राचा एक महासागर आजही पृथ्वीवर प्रभाव टाकत आहे. या प्लेटच्या प्रभावामुळे पृथ्वीच्या वरच्या थराला जगाच्या एका भागात खाली खेचल्यासारखे वाटत आहे. यामुळे पृथ्वीचे दोन तुकडे होऊ शकतात, असे संशोधकांना आढळले आहे.
पृथ्वीच्या आत हालचाल आहे
संशोधनानुसार, हे फाटे आता उत्तर-पश्चिम इराणकडे सरकत आहेत. हे डायनॅमिक पृष्ठभागावर लगेच दिसून येत नाही, परंतु हे प्रकट करते की आवरण आणि कवच एकत्र पृथ्वीची रचना कशी बनवतात, असे संशोधकांनी 25 नोव्हेंबर 2024 रोजी सॉलिड अर्थ जर्नलमध्ये प्रकाशित केलेल्या अभ्यासात म्हटले आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Donald Trump च्या निर्णयांनी माजवली संपूर्ण जगात खळबळ; ‘या’ देशाने तर लगेच सुरु केली युद्धासाठी तयारी
टेथिस समुद्राच्या कवचाचा अजूनही प्रभाव आहे
महासागर प्लेट एकेकाळी टेथिस समुद्राचा समुद्रतळ होता. टेथिस समुद्र 200 दशलक्ष वर्षांपूर्वी तयार झाला, जेव्हा पृथ्वी गोंडवाना आणि लॉरेशियामध्ये फुटली. गोंडवानामध्ये दक्षिण अमेरिका, आफ्रिका, भारत, मादागास्कर, ऑस्ट्रेलिया आणि अंटार्क्टिका समाविष्ट होते. जरी टेथिस समुद्र 20 दशलक्ष वर्षांपूर्वी संपला असला तरी, त्याखालील सागरी कवच अजूनही झाग्रोस पर्वत प्रदेशावर प्रभाव टाकतो.
संशोधक आणि अभ्यास लेखक रेनास कोश्नाएव यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे की ही प्लेट प्रदेशाला खालच्या दिशेने खेचत आहे. संशोधनात असे म्हटले आहे की टेथिस समुद्र बंद होताच, युरेशियन महाद्वीपाखाली सागरी कवच बुडाले. आधुनिक इराक आणि सौदी अरेबियाच्या अंतर्गत असलेल्या अरबी प्लेटचा खंडीय भाग मागे खेचला गेला. यामुळे पर्वतांची निर्मिती युरेशियाशी टक्कर झाली.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ड्रॅगनने दाखवली ‘Age of Missiles’ची खास झलक; अँटी हायपरसोनिक रडार यंत्रणेचा Viral video पाहून जग झाले थक्क
3-4 किलोमीटर खोल खड्डा तयार झाला आहे
कोशनेव आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांनी शोधून काढले की मैदानाच्या दक्षिण-पूर्व भागात 3 ते 4 किलोमीटर खोल गाळाचा असामान्यपणे जाड थर आहे. त्याला संगणक मॉडेलिंगद्वारे आढळले की केवळ पर्वतांच्या वजनाने इतका खोल खंदक तयार होऊ शकत नाही. टेथिस प्लेटच्या अवशेषांमुळे हा प्रदेश खाली खेचला जात असल्याचे त्यांना आढळले. प्लेटचे अवशेष आवरणात बुडत आहेत, परंतु खाली उतरताना ते देखील तुटत आहेत.
