फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया
‘जागतिक ज्येष्ठ नागरिक दिन’ (जागतिक ज्येष्ठ नागरिक दिन 2024) दरवर्षी 21 ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातो. समाज, कुटुंब आणि राष्ट्र यांच्या सेवेसाठी ज्यांनी आपल्या आयुष्याचा महत्त्वपूर्ण भाग व्यतीत केला त्यांच्याबद्दल आदर आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो. समाजातील ज्येष्ठ नागरिकांची भूमिका, त्यांचे हक्क आणि गरजा याबद्दल जागरूकता पसरवणे हा या दिवसाचा उद्देश आहे. भारतात 60 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांना ज्येष्ठ नागरिक मानले जाते. म्हातारपणात वृद्ध व्यक्तीला कोणत्या समस्यांना तोंड द्यावे लागते हे ओळखून हा दिवस साजरा केला जातो.
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी योजना
ज्येष्ठ नागरिकांच्या मदतीसाठी केंद्र सरकारने अनेक उपक्रम सुरू केले आहेत. ज्यामुळे त्यांना गोष्टींचा लाभ घेणे आणि त्यात प्रवेश करणे सोपे झाले आहे. बचत योजनांवरील आर्थिक प्रोत्साहन आणि उच्च व्याजदरांव्यतिरिक्त, ज्येष्ठ नागरिकांना भारतातील विविध सेवांवर विविध फायदे देखील प्रदान केले जातात. जसे की आरोग्यसेवांवर विशेष सवलत आणि राज्य रोडवेज बसमधील प्रवास. सेवानिवृत्तीनंतर ज्येष्ठ नागरिकांना आर्थिक स्थैर्य मिळवून देण्यासाठी भारत सरकारने अनेक विशेष पेन्शन योजनाही सुरू केल्या आहेत. यामध्ये अटल पेन्शन योजना, राष्ट्रीय निवृत्ती वेतन प्रणाली, प्रधानमंत्री वय वंदना योजना आणि वरिष्ठ निवृत्तीवेतन विमा योजना इत्यादी प्रमुख आहेत.
हे देखील वाचा : आंतरराष्ट्रीय स्मरण दिन आणि दहशतवादाच्या बळींना श्रद्धांजली 2024, इतिहास आणि महत्त्व
जागतिक ज्येष्ठ नागरिक दिन साजरा करण्याचा उद्देश
‘जागतिक ज्येष्ठ नागरिक दिन’ साजरा करण्याचा उद्देश जगभरातील ज्येष्ठांचा सन्मान करणे आणि त्यांना विशेष वाटणे हा आहे. ज्येष्ठ नागरिकांचा प्रतिदिन आदर केला जात असला तरी ते आपल्यावर ओझे नाहीत याची जाणीव या विशेष दिवशी करून दिली जाते. उलट त्याच माळीने आपण ज्या सुंदर बागेत फुलतोय त्याला पाणी पाजून ते सुंदर बनवले आहे. हा दिवस ज्येष्ठांप्रती आदर आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी साजरा केला जातो.
फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया
या दिवसाचा उत्सव कधीपासून सुरू झाला?
14 डिसेंबर 1990 रोजी संयुक्त राष्ट्र महासभेने जागतिक ज्येष्ठ नागरिक दिन साजरा करण्याची घोषणा केली. त्याच वेळी, 1 ऑक्टोबर 1991 रोजी प्रथमच ‘आंतरराष्ट्रीय ज्येष्ठ नागरिक दिन’ साजरा करण्यात आला. यूएसमध्ये, अध्यक्ष रोनाल्ड रेगन यांनी 19 ऑगस्ट 1988 रोजी ठरावावर स्वाक्षरी केली आणि 21 ऑगस्ट 1988 रोजी पहिल्यांदाच आंतरराष्ट्रीय ज्येष्ठ नागरिक दिन साजरा करण्यात आला.
