Sperm donation scandal : स्पर्म डोनर म्हणून प्रसिद्ध झालेल्या रॉबर्ट अल्बन ऊर्फ ‘जो डोनर’ या अमेरिकन व्यक्तीविरोधात ब्रिटनच्या न्यायालयाने कठोर कारवाई करत त्याचा वडील होण्याचा कायदेशीर हक्क काढून घेतला आहे. अल्बनने स्वतः १८० हून अधिक मुलांचा पिता असल्याचा दावा केला आहे. मात्र, महिलांशी दिशाभूल करणाऱ्या वर्तनामुळे आणि अल्पवयीन मुलींशी संपर्क वाढवण्याच्या प्रयत्नामुळे त्याच्यावर कठोर निर्बंध लादण्यात आले आहेत.
खाजगी मदतीच्या नावाखाली महिलांची फसवणूक
५४ वर्षीय रॉबर्ट अल्बन, अमेरिकेतील रहिवासी असून ‘जो डोनर’ या टोपणनावाने तो सोशल मीडियावर सक्रिय होता. तो स्वतःला स्पर्म डोनर म्हणून सादर करत महिलांना गर्भधारणेसाठी मदत करतो, असा दावा करीत असे. मात्र, ब्रिटनमधील अनेक महिलांनी न्यायालयात सांगितले की, अल्बनने मदतीच्या नावाखाली त्यांच्यावर मानसिक ताण आणला आणि काही प्रकरणांमध्ये लैंगिक संबंधांद्वारे गर्भधारणेचा मार्ग स्वीकारला.
न्यायालयाची तिव्र टीका: ‘त्याचे उद्दिष्ट केवळ मदत नव्हे, तर नियंत्रण होते’
ब्रिटिश कुटुंब न्यायालयाने अल्बनविरोधातील साक्ष आणि पुरावे अभ्यासल्यानंतर त्याच्या वर्तनात मदतीपेक्षा अधिक ‘नियंत्रणाची प्रवृत्ती’ असल्याचे स्पष्टपणे नमूद केले. न्यायाधीशांच्या म्हणण्यानुसार, तो महिलांना केवळ गर्भधारणा करण्यासाठी मदत करतो असे सांगून फसवतो, आणि नंतर मुलेकडील कायदेशीर अधिकारांची मागणी करतो.
एका पीडित महिलेने न्यायालयात सांगितले की, गर्भधारणेनंतर तिला गंभीर मानसिक त्रास सहन करावा लागला, आणि अल्बन सतत तिला वेगवेगळ्या मार्गांनी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न करत होता. न्यायालयाने अल्बनने उत्तर इंग्लंडमधील दोन अल्पवयीन मुलींशी संपर्क वाढवण्याचा प्रयत्न केल्याबद्दलही तीव्र नाराजी व्यक्त केली.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : इशाक दार यांचा खोटारडेपणा उघड; AI-निर्मित बातमीचा हवाला देत पाक लष्कराचे खोटे कौतुक, ‘डॉन’ने केला पर्दाफाश
‘आपल्या संततीचा विस्तार हा विकृती?’ न्यायालयाचा सवाल
न्यायाधीशांनी अल्बनच्या वागणुकीवर प्रश्न उपस्थित करत विचारले की, “त्याला इतक्या मुलांचा पिता होण्यात समाधान वाटते का? ही केवळ पुनरुत्पादनाची गरज आहे की वैयक्तिक विकृती?” त्याच्यावर असेही आरोप आहेत की, तो महिलांवर कायदेशीर खटले, मानसिक दबाव आणि सतत संवादाद्वारे संपर्क व वर्चस्व प्रस्थापित करतो, जे एकप्रकारचे भावनिक शोषण मानले जाऊ शकते.
नियमबाह्य स्पर्म डोनेशनवर न्यायालयाचा इशारा
या प्रकरणामुळे खाजगी डोनेशन प्रक्रियेतील अपायकारक संभावनांवर नव्याने लक्ष वेधले गेले आहे. यूके उच्च न्यायालयाने स्पष्ट इशारा दिला की, कायदेशीर मदत घेण्याऐवजी अशा खाजगी देणगीदारांवर अवलंबून राहणे महिलांसाठी धोकादायक ठरू शकते. कायद्यानुसार, स्पर्म डोनेशन प्रक्रिया अधिकृत क्लिनिकद्वारे, वैद्यकीय आणि कायदेशीर तपासणीनंतरच पार पडावी, यावर न्यायालयाने भर दिला. अशा प्रकारच्या बिनधास्त, बिनधास्तपणे वाढणाऱ्या ‘खाजगी डोनर’ संस्कृतीवर न्यायालयाने चिंता व्यक्त केली.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘अवकाशातून अणु क्षेपणास्त्रांचा पाऊस…’ चीनच्या Orbital Nuclear Weapons Project मुळे जगभरात चिंता
समाजासाठी धोक्याची घंटा
रॉबर्ट अल्बन प्रकरण हे केवळ वैयक्तिक विकृतीचे उदाहरण नाही, तर समाजातील अशा असंवेदनशील आणि नियमबाह्य वर्तनामुळे उद्भवणाऱ्या परिणामांची झलक आहे. त्याच्या विरुद्ध घेतलेला निर्णय हा महिलांच्या सुरक्षेसाठी महत्त्वाचा असून स्पर्म डोनेशनच्या क्षेत्रात कायद्याच्या चौकटीतील कार्यवाहीचे महत्त्व अधोरेखित करतो. या प्रकरणामुळे आता जागतिक पातळीवर ‘नैतिकता विरुद्ध वैयक्तिक इच्छांचा संघर्ष’ पुन्हा ऐरणीवर आला आहे. रॉबर्ट अल्बन याच्या वर्तनाने त्याच्या ‘डोनेशन’ मागे लपलेली व्यक्तिगत इच्छा, विकृती आणि मनोवैज्ञानिक नियंत्रणाची प्रवृत्ती उघडकीस आली आहे. आणि त्यामुळेच ब्रिटन न्यायालयाने त्याच्यावर कठोर निर्णय दिला आहे.
