चंद्रावर निर्माण झालाय मोठा धोका; जाणून घ्या कोणी दिला इशारा? WMF ची यादी धडकी भरवणारी ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
चंद्राचा वारसा: जागतिक स्मारक निधीच्या 2025 च्या वॉच लिस्टमध्ये पहिल्यांदाच चंद्राचा समावेश करण्यात आला आहे. अपोलो 11 शी संबंधित ऐतिहासिक स्थळे अंतराळातील क्रियाकलापांमध्ये जतन करणे हा त्याचा उद्देश आहे. इतिहासात प्रथमच, जागतिक वारसा निधी (WMF) द्वारे पृथ्वीबाहेरील जागा “संवेदनशील” घोषित करण्यात आली आहे. दर दोन वर्षांनी, ही प्रतिष्ठित आंतरराष्ट्रीय संस्था अशा 25 वारसा स्थळांवर प्रकाश टाकते ज्या धोक्यात आहेत. 2025 च्या यादीत चंद्राचा समावेश करण्यात आला आहे. नवीन अंतराळ युगात चंद्राच्या हालचालींची वाढती गती लक्षात घेऊन हा निर्णय घेण्यात आला आहे.
WMF चे अध्यक्ष आणि CEO बेनेडिक्ट डी मॉन्टलॉर म्हणाले, “या कॅटलॉगमध्ये चंद्राचा समावेश करण्याचा उद्देश पृथ्वीच्या पलीकडे मानवतेच्या पहिल्या पावलांचे दस्तऐवजीकरण करणे आहे, जो आमच्या सामायिक इतिहासातील एक महत्त्वाचा क्षण आहे.” चंद्रावरील ऐतिहासिक स्थळांचे जतन करणे अधिक महत्त्वाचे बनले आहे कारण या स्थळांचे जतन धोक्यात आले आहे.
माहितीनुसार, चंद्रावर 90 हून अधिक ऐतिहासिक स्थळे आहेत जी अंतराळात मानवतेच्या उपस्थितीशी संबंधित आहेत. या महत्त्वाच्या स्थळांपैकी एक म्हणजे ट्रँक्विलिटी बेस जे चंद्रावर मानवतेच्या पहिल्या पावलांचे साक्षीदार आहे. येथे, चंद्रावर नील आर्मस्ट्राँगच्या पहिल्या पावलांच्या खुणा आणि अपोलो 11 मोहिमेशी संबंधित 100 हून अधिक वस्तू जतन केल्या आहेत.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Donald Trump Oath Ceremony Live: ट्रम्प यांच्या शपथविधीपूर्वी 25 हजार सुरक्षा कर्मचारी तैनात, सर्वत्र सीसीटीव्ही कॅमेरे
त्याच वेळी, WMF ने आपल्या यादीत अशा अनेक ठिकाणांचा उल्लेख केला आहे ज्या नैसर्गिक आपत्ती, हवामान बदल आणि युद्धामुळे प्रभावित होत आहेत. या स्थळांमध्ये गाझाची ऐतिहासिक शहरी रचना आणि कीवमधील टीचर्स हाऊस यांचा समावेश आहे, ज्यांचे रशिया-युक्रेन युद्धामुळे गंभीर नुकसान झाले आहे.
हा अहवाल अशा वेळी प्रसिद्ध करण्यात आला आहे जेव्हा SpaceX ने फ्लोरिडाहून चंद्रावर दोन खाजगी रोबोटिक लँडर लाँच केले होते. नासाचा आर्टेमिस कार्यक्रम या दशकाच्या अखेरीस मानवांना चंद्रावर परत पाठवण्याची आणि तेथे कायमस्वरूपी वसाहत स्थापन करण्याची योजना आखत आहे, ज्यामुळे मंगळ मोहिमेचा मार्ग मोकळा होईल. बेनेडिक्ट डी मॉन्टलॉर म्हणाले, “चंद्रावरील वस्तूंना वाढत्या धोक्याचा सामना करावा लागत आहे कारण तेथे होणाऱ्या क्रियाकलाप संवर्धनासाठी पुरेसे उपाय पाळत नाहीत.” चंद्रावरील या ऐतिहासिक वस्तूंचे संरक्षण करण्यासाठी सक्रिय आणि सहयोगी धोरणे आवश्यक आहेत.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : मी तिसरे महायुद्ध होऊ देणार नाही… मला TikTok आवडते; डोनाल्ड ट्रम्प यांची शपथविधीपूर्वी मोठी चर्चा
त्याच वेळी, WMF ने आपल्या यादीत अशा अनेक ठिकाणांचा उल्लेख केला आहे ज्या नैसर्गिक आपत्ती, हवामान बदल आणि युद्धामुळे प्रभावित होत आहेत. या स्थळांमध्ये गाझाची ऐतिहासिक शहरी रचना आणि कीवमधील टीचर्स हाऊस यांचा समावेश आहे, ज्यांचे रशिया-युक्रेन युद्धामुळे गंभीर नुकसान झाले आहे.
जागतिक वारसा निधीने 1996 पासून अंदाजे 350 वॉच साइटसाठी $120 दशलक्षपेक्षा जास्त योगदान दिले आहे. याशिवाय, यादीद्वारे ठिकाणांना दिलेल्या प्रसिद्धीमुळे 300 दशलक्ष डॉलर्सपेक्षा जास्त निधी प्राप्त झाला आहे, ज्यामुळे या ठिकाणांच्या संवर्धनास मदत झाली आहे.