ब्रह्मांडातील 'या' ठिकाणी पोहोचून तुम्ही अमर होऊ शकता; इथे चक्क वय वाढायचे थांबते ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
विश्वाची रहस्ये समजून घेण्याची आणि अज्ञात ठिकाणी पोहोचण्याची आपली उत्सुकता शतकानुशतके टिकून आहे. जेव्हा आपण विश्वाच्या विशालतेचा आणि त्यात असलेल्या अगणित खगोलीय पिंडांचा विचार करतो तेव्हा आपल्या मनात एक प्रश्न नेहमी येतो की आपण अमर होऊ शकतो, जिथे वेळ थांबते आणि वय समान राहते? ? या प्रश्नाचे उत्तर देण्यासाठी शास्त्रज्ञ आणि खगोलशास्त्रज्ञांनी अनेक सिद्धांत आणि संशोधन केले आहेत आणि अशी काही ठिकाणे आहेत जी हा सिद्धांत सत्य असल्याचे सिद्ध करतात. जाणून घ्या या रहस्यमयी जागेबद्दल. काळाच्या आभासातच अडकून पडणारी ही जागा म्हणजे ब्लॅक होल. पण प्रश्न असा आहे की ब्लॅक होल गाठून आपण खरोखरच अमर होऊ शकतो का?
या ठिकाणी वय थांबते
ब्लॅक होल हे खगोलीय पिंड आहे, जिथे गुरुत्वाकर्षण शक्ती इतकी प्रचंड आहे की, त्यातून प्रकाश किंवा इतर काहीही बाहेर येऊ शकत नाही. याला ‘ब्लॅक होल’ असे नाव देण्यात आले कारण त्याचे गुरुत्वाकर्षण इतके मजबूत आहे की येथून निघणारा कोणताही प्रकाश, जो आपल्याला इतर खगोलीय पिंडांमधून दिसतो तो देखील ‘अदृश्य’ होतो.
ब्लॅक होलची संकल्पना कोणी सांगितली?
ब्लॅक होलची संकल्पना प्रथम 1915 मध्ये अल्बर्ट आइनस्टाइनच्या सापेक्षतेच्या जनरल हायपोथिसिसने दिली होती, परंतु खगोलशास्त्रज्ञांनी कॅम्पर केबलर आणि रोनाल्ड नॉर्मन यांच्या उपग्रहांद्वारे 1971 मध्ये ब्लॅक होलचे निरीक्षण केले तेव्हा त्याचा ठोस पुरावा सापडला. तेव्हापासून ब्लॅक होल एक खगोलशास्त्रीय रहस्य बनले आहे, ज्याबद्दल शास्त्रज्ञ सतत संशोधन करत आहेत.
ब्रह्मांडातील ‘या’ ठिकाणी पोहोचून तुम्ही अमर होऊ शकता ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
सिंग्युलॅरिटी
काळाच्या आणि अवकाशाच्या गूढ रहस्यमय क्षेत्रांपैकी ब्लॅक होल हे सर्वाधिक विस्मयकारक आहे. या विशेष ठिकाणी गुरुत्वाकर्षण इतके प्रचंड असते की, प्रकाशदेखील त्यातून बाहेर पडू शकत नाही, ज्यामुळे ते पूर्णतः काळसर दिसते. आपल्या सृष्टीतील सर्वाधिक वजनदार आणि घन पदार्थांचा समावेश असलेले हे ब्लॅक होल, ताऱ्यांच्या मृत्यूनंतर जन्माला येतात. तारे त्यांच्या आयुष्याच्या अखेरीस स्वतःच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे आत ओढले जातात आणि एका बिंदूमध्ये संकुचित होतात, ज्याला ‘सिंग्युलॅरिटी’ असे म्हणतात. या ठिकाणी अनंत गुरुत्वाकर्षण आणि झिरो ग्रॅव्हिटी असते.
हे देखील वाचा : आता 24 तास, 365 दिवस मिळणार लाईट; अंतराळात उत्पादन आणि सॅटेलाईटद्वारे ट्रान्स्मिशनवर काम सुरू
ब्लॅक होलचा आकार
ब्लॅक होलचे आकार वेगवेगळे असू शकतात. सर्वात लहान ‘मायक्रो ब्लॅक होल’ मोजण्यास अगदी कमी असले तरी, सर्वात मोठे ब्लॅक होल ‘सुपरमॅसिव्ह ब्लॅक होल’ लाखो सूर्याच्या वजनाइतके असू शकतात. आपल्या आकाशगंगेच्या मध्यभागीही असेच एक सुपरमॅसिव्ह ब्लॅक होल आहे, ज्याचे नाव ‘सॅजिटेरियस A’ आहे. शास्त्रज्ञांना विश्वास आहे की या प्रकारचे ब्लॅक होल्स आकाशगंगांच्या केंद्रस्थानी असल्याने त्यांच्या निर्मितीत महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
हे देखील वाचा : 47 वर्षांनी जिवंत झाले नासाचे व्हॉयेजर-1; नासाच्या अभियंत्यांनी पुन्हा साधला संपर्क
इव्हेंट होरायझन
ब्लॅक होल्सच्या आजूबाजूच्या प्रदेशाला ‘इव्हेंट होरायझन’ म्हटले जाते. येथे एकदा काही गेले की, ते बाहेर येणे अशक्य असते. क्वांटम भौतिकशास्त्राच्या नियमांनुसार, ब्लॅक होल्स उष्णता उत्सर्जित करतात आणि हळूहळू क्षय होऊन नाहीसे होऊ शकतात, ज्यास ‘हॉकिंग रेडिएशन’ म्हटले जाते. अत्यंत विस्मयकारक आणि गूढ असे हे ब्लॅक होल्स वैज्ञानिकांना आजही थक्क करत आहेत. ब्लॅक होलच्या अदृश्य गूढ जगतातील रहस्ये उलगडण्यासाठी आज शास्त्रज्ञ विविध उपकरणे आणि सिद्धांतांचा वापर करून त्यांचे अध्ययन करीत आहेत.