47 वर्षांनी जिवंत झाले नासाचे व्हॉयेजर-1; नासाच्या अभियंत्यांनी पुन्हा साधला संपर्क ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
नासाच्या 47 वर्षीय व्हॉयेजर 1 अंतराळयानाने अलीकडेच पृथ्वीशी पुन्हा संपर्क साधला आहे, जो 1981 पासून वापरल्या जात असलेल्या रेडिओ ट्रान्समीटरच्या मदतीने करण्यात आला. कॅलिफोर्नियामधील जेट प्रोपल्शन लॅबोरेटरी (जेपीएल) येथे कार्यरत नासाच्या अभियंत्यांनी 24 ऑक्टोबर रोजी या ऐतिहासिक अंतराळयानाशी पुनः संपर्क साधण्यास यश मिळवले.
व्हॉयेजर 1 अंतराळयान सध्या 15 अब्ज मैलांपेक्षा जास्त अंतरावर आंतरतारकीय अवकाशात आहे, जो मानव निर्मित सर्वात दूरचा वस्तू आहे. 16 ऑक्टोबर 2024 रोजी, या यानाच्या एका ट्रान्समीटरमध्ये तांत्रिक अडथळा निर्माण झाला होता, ज्यामुळे संप्रेषणात थोडासा व्यत्यय आला. या अडथळ्यामुळे वीजेचा अधिक वापर झाल्याने अंतराळ यानाच्या फॉल्ट प्रोटेक्शन सिस्टीमने काही यंत्रणा बंद केली असण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
व्हॉयेजर 1 ने अनेक महत्त्वपूर्ण वैज्ञानिक डेटा पृथ्वीवर पाठवले आहेत, ज्यामुळे ग्रह आणि आकाशगंगा याबद्दल अधिक माहिती मिळवता आली आहे. या यानाने सौर प्रणालीच्या बाहेरील भागांचे अन्वेषण करून मानवजातीच्या ज्ञानात भर घातली आहे. याच्या माध्यमातून आपल्याला ताऱ्यांचे व आकाशगंगा यांचे खूपच अद्भुत दृश्य आणि अद्वितीय माहिती प्राप्त झाली आहे.
व्हॉयेजर 1 च्या यशस्वी पुनः संपर्कामुळे नासा आणि विज्ञान जगतात आनंद व्यक्त केला जात आहे. यामुळे अंतराळ संशोधनाच्या इतिहासात एक नवा अध्याय जोडला गेला आहे. या यानाचे कार्य अद्याप सुरू असून, पुढील अनेक वर्षे ते अंतरिक्षाच्या गूढतेचा अभ्यास करेल, आणि आपण अजून काही अद्भुत आणि नवीन गोष्टींचा सामना करू शकतो. व्हॉयेजर 1 चा हा यशस्वी पुनः संपर्क अंतराळ संशोधनाच्या क्षेत्रात नवा आदर्श ठरवतो.
47 वर्षांनी जिवंत झाले नासाचे व्हॉयेजर-1; नासाच्या अभियंत्यांनी पुन्हा साधला संपर्क ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
16 ऑक्टोबर रोजी आदेश पाठविला
नासाच्या म्हणण्यानुसार, संदेशाला पृथ्वीपासून व्हॉयेजर 1 पर्यंत एकेरी प्रवास करण्यासाठी सुमारे 23 तास लागतात आणि त्याउलट. 16 ऑक्टोबर रोजी, जेव्हा नासाच्या अभियंत्यांनी अंतराळ यानाला कमांड पाठवली, तेव्हा ते 18 ऑक्टोबरपर्यंत त्याचा प्रतिसाद शोधू शकले नाहीत. एका दिवसानंतर, व्हॉयेजर 1 शी संपर्क पूर्णपणे तुटला. तपासणीनंतर, स्पेस एजन्सी टीमला आढळले की व्हॉयेजर 1 च्या फॉल्ट प्रोटेक्शन सिस्टमने स्पेसक्राफ्ट दुसर्या, कमी-शक्तीच्या ट्रान्समीटरवर स्विच केले आहे.
हे देखील वाचा : अमेरिका युक्रेनला देणार ‘बूस्टर डोस’! 425 दशलक्ष डॉलर्सच्या शस्त्रास्त्रांमुळे रशियाचा ताण आणखी वाढणार
व्हॉयेजर-1 मध्ये दोन रेडिओ ट्रान्समीटर आहेत
व्हॉयेजर 1 मध्ये दोन रेडिओ ट्रान्समीटर आहेत, परंतु ते अनेक वर्षांपासून ‘एक्स-बँड’ नावाचे एकच वापरत आहे. तथापि, दुसरा ट्रान्समीटर – ‘एस-बँड’ – वेगळी वारंवारता वापरतो जी 1981 पासून वापरली जात नाही. आत्तासाठी, NASA ने फॉल्ट प्रोटेक्शन सिस्टम काय सक्रिय केले हे निर्धारित करेपर्यंत एक्स-बँड ट्रान्समीटरवर परत स्विच करणे टाळण्याचा पर्याय निवडला आहे – ज्याला काही आठवडे लागू शकतात.
शास्त्रज्ञांची टीम सतत काम करत आहे
व्हॉयेजर मिशन ॲश्युरन्स मॅनेजर ब्रूस वॅगनर यांनी सीएनएनला सांगितले की अभियंते सावधगिरी बाळगत आहेत कारण त्यांना एक्स-बँड चालू करण्यापासून काही संभाव्य धोके आहेत की नाही हे निर्धारित करायचे आहे. दरम्यान, अभियंत्यांनी 22 ऑक्टोबरला व्हॉएजर 1 ला संदेश पाठवला की S-बँड ट्रान्समीटर काम करत आहे की नाही आणि 24 ऑक्टोबरला पुष्टीकरण मिळाले, परंतु जोपर्यंत आपण विश्वास ठेवू इच्छित नाही तोपर्यंत हा एक उपाय नाही .”
हे देखील वाचा : रॉकेट आणि मिसाईल हवेतच गायब होणार! इस्रायलचा हा ‘बाहुबली’ शत्रूंचे होश उडवणार
1977 मध्ये व्हॉयेजर 2 ने मागे टाकले
आम्ही तुम्हाला सांगतो की व्होएजर-2 नंतर व्हॉयेजर-1 लाँच करण्यात आले होते, परंतु वेगामुळे ते 15 डिसेंबर 1977 रोजी व्हॉयेजर 2 ला मागे सोडले. हे अंतराळयान आंतरतारकीय अवकाशात जाणारे पहिले मानवनिर्मित वस्तू आहे.