Pahalgam Terror Attack: भारताकडे अग्नी, ब्राह्मोस तर पाकिस्तानकडे गौरी, शाहीन; क्षेपणस्त्रांत कोण किती पावरफुल?

भारतीय क्षेपणास्त्रांना अण्वस्त्र डिलिव्हरीची पूर्ण क्षमता आहे. या क्षेपणास्त्रांमध्ये 500 ते 1500 किलोपर्यंत अण्वस्त्र किंवा पारंपरिक शस्त्रास्त्रे वाहून नेण्याची क्षमता आहे.

Photo Credit- Social Media भारत- पाकिस्तान यांच्या क्षेपणास्त्र, शस्त्रांस्त्रांच्या बाबतीत कुणाची ताकद सर्वात जास्त

Follow Us:

Follow Us:

Pahalgam Terror Attack:   पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारत आणि पाकिस्तानमधील तणाव कमालीचा वाढला आहे. दोन्ही देश, जे अण्वस्त्रधारी आहेत, आता थेट एकमेकांसमोर उभे ठाकले आहेत. भारताने सिंधू जल करार स्थगित केल्यानंतर पाकिस्ताननेही शिमला करार रद्द करण्याची घोषणा केली आहे. या पार्श्वभूमीवर गुरुवारी रात्री पाकिस्तानी सैनिकांनी जम्मू-कश्मीरमधील नियंत्रण रेषेजवळील अनेक भागांमध्ये कोणतीही पूर्वसूचना न देता गोळीबार केला. भारतानेही या गोळीबाराला जोरदार प्रत्युत्तर दिले आहे. सध्या परिस्थिती कधीही हाताबाहेर जाऊ शकते, अशी भीती व्यक्त होत आहे.

दोन्ही देशांकडे अण्वस्त्रबळासह बैलिस्टिक क्षेपणास्त्रे आहेत. पेलोडच्या (वजन वहन क्षमतेच्या) आधारे तुलना केल्यास, भारताची ‘अग्नी-2’ आणि पाकिस्तानच्या ‘गौरी-2’ व ‘शाहीन-1’ या क्षेपणास्त्रांमध्ये महत्वपूर्ण लक्ष्यांवर प्रभावी हल्ला करण्याची क्षमता आहे. पाकिस्तानकडे आता अशी क्षेपणास्त्रे आहेत, ज्यामुळे तो भारताच्या बहुतांश भागावर हल्ला करू शकतो. दुसरीकडे भारताकडे पूर्वीपासूनच संपूर्ण पाकिस्तानवर हल्ला करण्याची क्षमता होतीच, आणि आता भारताने बीजिंग व शांघायसारख्या चीनी शहरांवरही हल्ला करण्याची क्षमता विकसित केली आहे.

भारत-पाकिस्तान क्षेपणास्त्र क्षमतेची तुलना

भारताच्या ‘अग्नी’ आणि ‘पृथ्वी’ मालिका क्षेपणास्त्रांमध्ये संपूर्ण पाकिस्तानवर हल्ला करण्याची क्षमता आहे. पाकिस्तानकडे अद्याप अशा प्रकारचे संरक्षण यंत्रणा उपलब्ध नाहीत, ज्या भारताच्या या क्षेपणास्त्रांना अडवू शकतील. भारताच्या संरक्षण संशोधन व विकास संस्थेने (DRDO) या क्षेपणास्त्रांचा विकास केला आहे. भारताची पहिली बैलिस्टिक क्षेपणास्त्र ‘पृथ्वी’ 1988 मध्ये यशस्वीरीत्या चाचणी केली गेली होती. त्यानंतर भारताने ‘अग्नी’ मालिकेतील क्षेपणास्त्रांचे यशस्वी विकास केले आहे.

पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारत आणि पाकिस्तानमधील तणाव वाढत आहे. भारताने सिंधू जल करार स्थगित केला असून, त्यास प्रत्युत्तर म्हणून पाकिस्तानने शिमला करार रद्द करण्याची घोषणा केली आहे. दरम्यान, नियंत्रण रेषेजवळ पाकिस्तानी सैनिकांकडून विनाप्रेरित गोळीबार करण्यात आला असून, भारतानेही जोरदार प्रत्युत्तर दिले आहे. परिस्थिती नियंत्रणाबाहेर जाण्याची भीती व्यक्त होत आहे.

भारत-पाकिस्तान क्षेपणास्त्र क्षमतेची तुलना

भारत आणि पाकिस्तान या दोन्ही देशांकडे अण्वस्त्रबळ व अत्याधुनिक बैलिस्टिक क्षेपणास्त्र आहेत. भारताच्या ‘अग्नी-2’ आणि पाकिस्तानच्या ‘गौरी-2’ व ‘शाहीन-1’ क्षेपणास्त्रांमध्ये महत्वपूर्ण लक्ष्यांवर हल्ला करण्याची क्षमता आहे.

पाकिस्तानने उत्तर कोरियाच्या मदतीने ‘गौरी’ क्षेपणास्त्र विकसित केले आहे, जे उत्तर कोरियाच्या ‘नोडोंग’ क्षेपणास्त्रावर आधारित आहे. तर ‘शाहीन’ क्षेपणास्त्र चीनच्या DF-11 व M-11 क्षेपणास्त्रांच्या तंत्रज्ञानावर आधारित आहे. असे मानले जाते की चीनने पाकिस्तानला तांत्रिक मदत दिली होती, त्यानंतर या क्षेपणास्त्रांची निर्मिती झाली.

भारतीय क्षेपणास्त्रांची रेंज व प्रकार

भारतीय क्षेपणास्त्र कार्यक्रमात विविध प्रकारची क्षेपणास्त्रे विकसित करण्यात आली आहेत.

‘पृथ्वी-1’ क्षेपणास्त्राची रेंज 150 किलोमीटर असून ते थलसेनेत वापरले जाते.

‘पृथ्वी-2’ क्षेपणास्त्राची रेंज 250 ते 350 किलोमीटर असून ते वायुदलाकडून वापरले जाते.

‘पृथ्वी-3’ ची रेंज 350 किलोमीटरपेक्षा अधिक आहे.

‘अग्नी-1’ क्षेपणास्त्र 700 किलोमीटर अंतरावर मारा करू शकते.

‘अग्नी-3’ ची रेंज 2000 किलोमीटरहून अधिक आहे.

‘अग्नी-4’ क्षेपणास्त्र 4000 किलोमीटर पर्यंत मारा करू शकते, तर ‘अग्नी-5’ ही आंतरखंडीय बैलिस्टिक क्षेपणास्त्र (ICBM) असून तिची रेंज 5000 किलोमीटरपेक्षा जास्त आहे.

‘अग्नी’ मालिकेतील क्षेपणास्त्रे विशेषतः अण्वस्त्र डिलिव्हरीसाठी डिझाइन केली गेली असून, दीर्घ पल्ल्याचे लक्ष्य भेदण्यासाठी त्यांची निर्मिती झाली आहे. याशिवाय भारत ‘अग्नी-प्राइम’ या पुढील पिढीच्या क्षेपणास्त्रावर काम करत आहे, तसेच ‘अग्नी-6’ चेही विकासकार्य सुरू आहे.

पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारत व पाकिस्तानमधील तणाव वाढत आहे. दोन्ही देश नियंत्रण रेषेजवळ सतत गोळीबार करत असून परिस्थिती तणावपूर्ण बनली आहे. दरम्यान, दोन्ही देशांच्या क्षेपणास्त्र क्षमतेबाबतही नव्या घडामोडी समोर येत आहेत.

पाकिस्तानच्या क्षेपणास्त्रांची रेंज आणि प्रकार

पाकिस्तानने आता अशी क्षेपणास्त्रे विकसित केली आहेत, ज्यामुळे भारतातील बहुतेक शहरांवर निशाणा साधता येऊ शकतो.

‘गौरी-1’ क्षेपणास्त्राची रेंज सुमारे 1100 किलोमीटर आहे.

‘गौरी-2’ क्षेपणास्त्राची रेंज 1800 ते 2000 किलोमीटर आहे.

‘शाहीन-1’ क्षेपणास्त्र 750 किलोमीटर अंतरावर मारा करू शकते.

‘शाहीन-2’ क्षेपणास्त्राची रेंज 1500 ते 2000 किलोमीटर आहे.

‘शाहीन-3’ क्षेपणास्त्राची रेंज 2750 किलोमीटर आहे.

तथापि, पाकिस्तानची क्षेपणास्त्र क्षमता अजूनही मर्यादित असल्याचे मानले जाते.

पेलोड आणि अण्वस्त्र क्षमतांची तुलना

भारतीय क्षेपणास्त्रांना अण्वस्त्र डिलिव्हरीची पूर्ण क्षमता आहे. या क्षेपणास्त्रांमध्ये 500 ते 1500 किलोपर्यंत अण्वस्त्र किंवा पारंपरिक शस्त्रास्त्रे वाहून नेण्याची क्षमता आहे. भारत सध्या ‘अग्नी-5’ क्षेपणास्त्रावर ‘MIRV’ (Multiple Independently Targetable Re-entry Vehicle) प्रणाली बसवण्याच्या दिशेने काम करत आहे, ज्याद्वारे एकच क्षेपणास्त्र अनेक वेगवेगळ्या लक्ष्यांवर स्वतंत्रपणे हल्ला करू शकते. पाकिस्तानच्या क्षेपणास्त्रांमध्येही 500 ते 1500 किलोपर्यंत पेलोड वाहून नेण्याची क्षमता आहे, परंतु तांत्रिक अचूकता आणि विश्वसनीयतेच्या बाबतीत पाकिस्तान अजूनही भारताच्या तुलनेत मागे असल्याचे निरीक्षकांचे म्हणणे आहे.

Web Title: Agni brahmos or shaheen gauri who has the most power in terms of missiles and weapons between india and pakistan

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com