फोटो सौजन्य- istock
कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करण्याची परंपरा आहे. त्यानंतर दान करावे. या दिवशी लोक उपवास करतात आणि भगवान सत्यनारायणाची पूजा करतात आणि कथा ऐकतात. श्री कल्लाजी वैदिक विद्यापीठाच्या ज्योतिष विभागाचे प्रमुख डॉ. मृत्युंजय तिवारी यांच्याकडून जाणून घ्या, कार्तिक पौर्णिमा कधी असते? कार्तिक पौर्णिमेला स्नान आणि दान करण्याचा शुभ काळ कोणता? कार्तिक पौर्णिमेला त्रिपुरारी पौर्णिमा म्हणतात, देव दिवाळी देखील या दिवशी साजरी केली जाते.
कार्तिक पौर्णिमा हा पवित्र सण दरवर्षी कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेला येतो. कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करण्याची परंपरा आहे. त्यानंतर दान करावे. कार्तिक पौर्णिमेला गंगेत स्नान केल्याने अक्षय पुण्य प्राप्त होते आणि मनुष्याला पापांपासून मुक्ती मिळते. या दिवशी लोक उपवास करतात आणि भगवान सत्यनारायणाची पूजा करतात आणि कथा ऐकतात. या प्रसंगी भगवान शंकराची पूजा करण्याचीही परंपरा आहे. कार्तिक पौर्णिमेला त्रिपुरारी पौर्णिमा म्हणतात, देव दिवाळी देखील या दिवशी साजरी केली जाते. पौर्णिमेच्या रात्री चंद्राची पूजा करून अर्घ्य दिले जाते. श्री कल्लाजी वैदिक विद्यापीठाच्या ज्योतिष विभागाचे प्रमुख डॉ. मृत्युंजय तिवारी यांच्याकडून जाणून घ्या, कार्तिक पौर्णिमा कधी असते? कार्तिक पौर्णिमेला स्नान आणि दान करण्याचा शुभ काळ कोणता?
हिंदू पंचांगानुसार, यंदा कार्तिक शुक्ल पौर्णिमा तिथी शुक्रवार, 15 नोव्हेंबर रोजी सकाळी 6.19 वाजता सुरू होत आहे. ही तारीख शनिवार, 16 नोव्हेंबर रोजी पहाटे 2:58 वाजता समाप्त होईल. अशा स्थितीत उदयतिथीच्या निमित्ताने कार्तिक पौर्णिमा शुक्रवार, 15 नोव्हेंबर रोजी आहे.
हेदेखील वाचा- रावणाशी युद्धापूर्वी भगवान श्रीरामांनी सूर्यदेवाची केली होती पूजा, जाणून घ्या
शुक्रवार, 15 नोव्हेंबर कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी, ब्रह्म मुहूर्त पहाटे 4:58 ते 5:51 पर्यंत आहे. त्या दिवशीचा शुभ मुहूर्त किंवा अभिजीत मुहूर्त सकाळी 11:44 ते दुपारी 12:27 पर्यंत आहे. त्या दिवशी व्यतिपात योग सकाळी 7.30 पर्यंत आहे, त्यानंतर व्यारियान योग असेल, जो दुसऱ्या दिवशी 16 रोजी पहाटे 3.33 पर्यंत राहील.
कार्तिक पौर्णिमेला भरणी नक्षत्र हे सकाळपासून रात्री 9.55 पर्यंत असते, त्यानंतर कृत्तिका नक्षत्र असते. कार्तिक पौर्णिमेला सूर्योदय सकाळी 6.44 वाजता होईल.
हेदेखील वाचा- घरात विष्णूची आवडती ‘ही’ वनस्पती लावा, वास्तूदोष होतील दूर; रखडलेली कामे होतील पूर्ण
कार्तिक पौर्णिमेला स्नान केल्यानंतर तुम्ही अन्न, वस्त्र, फळे इत्यादी दान करू शकता. चंद्राचे शुभ फल प्राप्त करायचे असल्यास कार्तिक पौर्णिमेला तांदूळ, दूध, साखर, चांदी, पांढरे वस्त्र, पांढरे मोती, पांढरे चंदन इत्यादींचे दान करावे.
कार्तिक पौर्णिमेला चंद्रोदयाची वेळ दुपारी 4.51 आहे. कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी चंद्रास्ताची वेळ नसते.
पौराणिक मान्यतेनुसार, कार्तिक पौर्णिमेला देवी-देवता काशीत येऊन भगवान शंकराची पूजा करतात आणि दिवे लावतात. या कारणास्तव या दिवशी देव दिवाळी साजरी केली जाते. कथेनुसार, भगवान शिवाने त्रिपुरासुराचा वध करून देवांना त्याच्या दहशतीतून मुक्त केले. यामुळे देव आनंदाने काशीमध्ये दिवाळी साजरी करतात.