फोटो सौजन्य- pinterest
मराठी साहित्य आणि भक्ती चळवळीत महत्त्वपूर्ण योगदान देणारे संत एकनाथ महाराज यांची पुण्यतिथी गुरुवार, 20 मार्च रोजी एकनाथ षष्ठी म्हणून साजरी केली जाईल. एकनाथ षष्ठी हा एक महत्त्वाचा हिंदू सण आहे, जो एकनाथ महाराजांच्या पुण्यतिथी म्हणून साजरा केला जातो. सद्गुणांचे भांडार असलेल्या संत एकनाथांच्या स्मरणार्थ मोठ्या उत्साहात एकनाथ षष्ठी साजरी केली जाते यानिमित्त पैठणमध्ये यात्रेचे आयोजन केले जाते.
श्री एकनाथ हे प्रसिद्ध मराठी संत. ज्या दिवशी ते समाधीत मग्न झाले तो दिवस षष्ठीतिथी होता, म्हणुन त्यांचा समाधी उत्सव ‘एकनाथ षष्ठी’ म्हणून ओळखला जातो. त्यांना एक महान कवी म्हणूनही ओळखले जाते. ते श्रीमद भागवत एकादश स्कंधची मराठी-टिका, रुक्मिणी स्वयंवर, भावार्थ रामायण इत्यादी प्रमुख ग्रंथाचे रचनाकार आहेत. गुरूंच्या कृपेने त्यांना त्यांच्या हयातीत भगवान दत्तात्रेयांचे दर्शनही झाले होते.
संत एकनाथ महाराज नाथषष्ठीनिमित्त पैठणमध्ये 5 दिवसीय यात्रा उत्सवाचे आयोजन करण्यात आले आहे. ही यात्रा मंगळवारपासून सुरू होत असून राज्यभरातून 12 ते 15 लाख भाविक येथे येतात.
संत एकनाथ महाराजांचा जन्म 1533 मध्ये पैठण (महाराष्ट्र) येथील एका प्रतिष्ठित ब्राह्मण कुटुंबात झाला आणि ते वारकरी संप्रदायाचे एक प्रसिद्ध संत असल्याचे सांगितले जाते. त्यांचे वडील श्री सूर्यनारायण आणि आई रुक्मिणी होती. त्यांचे खरे नाव एकनाथ सूर्यजीपंत कुलकर्णी.
एकनाथ षष्ठी उत्सव हा संत एकनाथ महाराजांप्रती असलेल्या श्रद्धा आणि भक्तीचे प्रतीक आहे आणि त्यांनी केलेल्या सामाजिक आणि आध्यात्मिक कार्याची आठवण करून देतो. त्यांनी दाखवलेल्या मार्गावर चालण्याची प्रेरणाही आपल्याला मिळते. त्यांना ‘ज्ञानाचा एका’ या नावानेही ओळखले जाते. ते एक महान कवी, समाजसुधारक आणि संस्कृतचे अभ्यासक होते. त्यांनी त्यांच्या गुरूंकडून ज्ञानेश्वरी, अमृतानुभव, श्रीमद् भागवत इत्यादी ग्रंथांचा अभ्यास केला होता.
संत एकनाथ महाराज हे एक महान संत, कवी आणि समाजसुधारक होते. त्यांनी भगवद्गीता, रामायण आणि भागवत पुराण यांसारख्या ग्रंथांवर भाष्ये लिहिली. तसेच त्यांनी अभंग, भारूड आणि गवळण यांसारखी भक्तिगीते देखील रचली. एकनाथ महाराजांनी समाजात प्रचलित असलेल्या कुप्रथा आणि अंधश्रद्धांना विरोध केला. त्यांनी सर्व धर्मांच्या लोकांना एकत्र राहण्याचा आणि एकमेकांवर प्रेम करण्याचा उपदेशही केला. त्यांच्या कामांमध्ये श्रीमद्भागवताच्या अकराव्या अध्यायावरील मराठी भाष्य, चतुष्लोकी भागवत, रुक्मिणी स्वयंवर, भावार्थ रामायण, संत चरित्र आणि आनंद लहरी यांचा समावेश आहे.
एकनाथ षष्ठीच्या दिवशी भाविक संत एकनाथ महाराजांच्या मंदिरांना भेट देतात आणि त्यांची पूजा करतात आणि त्यांनी रचलेले स्तोत्रे आणि कीर्तने पठण करतात. संत एकनाथ महाराजांच्या जीवनावर आणि शिकवणीवर आधारित प्रवचने ऐकतात. या दिवशी गरीब आणि गरजूंना दान दिले जाते.
एकनाथ षष्ठी हा संत एकनाथ महाराजांच्या आदर्शांची आणि मूल्यांची आठवण करून देणारा सण आहे. हा सण आपल्याला प्रेम, करुणा आणि सौहार्दाचा संदेश देतो. ज्या दिवशी एकनाथ महाराजांनी समाधी घेतली तो दिवस नाथ षष्ठी म्हणूनही ओळखला जातो. या दिवशी महाराष्ट्रात, विशेषतः पैठणच्या परिसरात त्यांचा समाधी उत्सव साजरा केला जातो. या उत्सवात सहभागी होण्यासाठी देश-विदेशातून हजारो वारकरी येथे येतात.
(टीपः धर्म, ज्योतिष, वास्तू, फेंगशुई इत्यादी विषयांवरील लेख/ बातम्या केवळ वाचकांच्या माहितीसाठी आहेत. यासंबंधी कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला आवश्यक आहे. आमचे उद्दिष्ट फक्त वाचकांना माहिती देणे आहे. Navrashtra या तथ्यांची पुष्टी करु शकत नाही)
