इतिहासाच्या पानांत दडलेली ती वस्तू अजूनही गायब; भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर ब्रिटिशांनी सोडलेले 'सील'चे रहस्य
Independence Day 2025: १९४७ साली देशाला ब्रिटीशांच्या राजवटीतून स्वातंत्र्य मिळाले. एकीकडे भारतात स्वातंत्र्याचा झेंडा फडकवण्याची तयारी जोरात सुरू होती. तर त्याचवेळी दिल्लीतील कार्यालयांमध्ये महत्त्वाच्या फायली, कागदपत्रे आणि वस्तूंनी भरलेले बॉक्सदेखील भरले जात होते. देश सोडण्यापूर्वी कोणतीही महत्त्वाची गोष्ट इथे राहू नये, या उद्देशाने ब्रिटिश अधिकाऱ्यांना त्यांचे सामान लवकरात लवकर इंग्लंडला पाठवायचे होते.
त्या दिवशी दिल्लीपासून सहा हजार मैल अंतरावर असलेल्या स्कॉटलंडच्या टेकड्यांमध्ये बांधलेल्या बालमोरल किल्ल्यावर, ब्रिटिश अधिकाऱ्यांना जॉर्ज सहावा याला एक वस्तू परत करायची होती. पण ती वस्तू अचानक हरवली जी आजपर्यंत सापडली नाही.
भारताच्या स्वातंत्र्याबद्दल लिहिलेल्या सर्व पुस्तकांमध्ये, ब्रिटिशांशी संबंधित अशा अनेक कथा वाचायला मिळतात, ज्या इतर पुस्तकांमध्ये फार क्वचितच वाचायला मिळतात. अशीच एक कथा आहे, ज्यात अशी एक वस्तू होती, जी ब्रिटीशांनी देश सोडण्यापूर्वी हरवली होती. भारताचे शेवटचे राज्य सचिव लॉर्ड लिस्टोवेल यांनी बारमोरल किल्ल्यावर जॉर्ज सहावा यांना माहिती दिली की भारतीयांना देश सत्ता हस्तांतरण सुरळीतपणे पूर्ण झाले आहे.
लॉर्ड लिस्टोवेल म्हणाले की, “ब्रिटिश राजाच्या सत्ताधारी शक्तीचे स्वरूप कायमचे बदलले आहे. पण काही प्राचीन सील परत करण्यासाठी आले आहेत. जे राज्य सचिव पदाचे चिन्ह आहेत. जे भारतीय साम्राज्याला ब्रिटिश राजवटीला जोडणाऱ्या बंधनाचे प्रतीक आहे. पण दुर्दैवाने ते सील आता राहिले नाहीत. अनेक वर्षांपूर्वी, कोणीतरी त्यांना अशा ठिकाणी ठेवले आहे जे आतापर्यंत सापडलेले नाही.
पण आश्चर्याची बाब म्हणजे ते सील त्यावेळी उपलब्धच नव्हते. अनेक वर्षांपूर्वी कोणीतरी ते अशा ठिकाणी ठेवले होते, जे आजतागायत सापडलेले नाही. इतिहासकारांच्या मते, हे सील गुप्तपणे स्मरणिका म्हणून जपले गेले की गोंधळात हरवले, याचे उत्तर अजूनही मिळालेले नाही. जर हे सील कधी सापडले, तर ते केवळ धातूचे तुकडे नसून ब्रिटिश राजवटीच्या अनेक गुपितांच्या गुरुकिल्ल्या उघड करू शकतील. सोप्या भाषेत सांगायचे तर—ब्रिटिशांनी भारत सोडला, पण एक न उलगडलेले रहस्य मागे ठेवले, जे आजही इतिहासाच्या पानांत दडलेले आहे.
