'या' गावात एका बौद्ध लामाची ममी शेकडो वर्षांपासून जिवंत; नखे आणि केस वाढत असल्याचा दावा ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
भारतीय इतिहासात अनेक अद्भुत आणि रहस्यमय गोष्टी आहेत, ज्यामुळे आश्चर्य आणि कुतूहल निर्माण होते. हिमाचल प्रदेशातील लाहौल-स्पिती जिल्ह्यातील गयू गावातही असेच एक रहस्य दडलेले आहे. येथील बौद्ध लामाची 550 वर्षे जुनी ममी म्हणजे एक अनोखा वारसा आहे, ज्याची केस आणि नखे आजही वाढत असल्याचे मानले जाते. ही ममी बौद्ध धर्माच्या आध्यात्मिक तपश्चर्येचे आणि अध्यात्मिक शक्तीचे प्रतीक मानली जाते.
गयू गावातील अद्भुत ममीची कहाणी
गयू हे भारत-चीन सीमेजवळील स्पिती खोऱ्यात वसलेले एक ऐतिहासिक गाव आहे. साधारणपणे समुद्रसपाटीपासून 10,499 फूट उंचीवर असलेल्या या गावातील तापमान अतिशय कमी असते. हिमाचल प्रदेशातील थंड वाळवंट असलेल्या या ठिकाणी बौद्ध धर्मातील एक महान लामा सांगला तेनझिंग यांची ममी आढळून आली. सांगितले जाते की हे लामा तिबेटमधून गयू गावात आले होते आणि त्यांनी येथे कठोर तपश्चर्या केली होती. 45 वर्षांच्या वयात त्यांचे निधन झाले, परंतु त्यांच्या मृत्यूनंतरही त्यांचे शरीर जतन केले गेले.
ही ममी कशी सापडली?
1975 मध्ये स्पिती भागात भूकंप झाला होता, ज्यामुळे हे ऐतिहासिक ठिकाण जमीनदोस्त झाले होते. अनेक वर्षांनंतर, 1995 मध्ये, इंडो-तिबेटीयन बॉर्डर पोलिस (ITBP) या भागात रस्ते बांधणीचे काम करत होते, तेव्हा त्यांनी उत्खननाच्या वेळी ही ममी शोधून काढली. उत्खनन करताना एका कुदळ ममीच्या डोक्याला लागली आणि त्यातून रक्तस्त्राव झाल्याचा दावा केला जातो. आजही या ममीच्या डोक्यावर ही ताजी खूण पाहायला मिळते.
ही ममी आहे तरी कोणाची?
लोकांच्या मते, ही ममी लामा सांगला तेनझिंग यांची आहे, जे अत्यंत श्रद्धास्पद आणि पूजनीय व्यक्तिमत्त्व होते. त्यांच्या तपश्चर्येमुळेच त्यांचे शरीर असे शतकानुशतके जतन झाले असावे, असे मानले जाते. हे लामा गयू गावात राहून आत्मसाक्षात्काराच्या शोधात होते. येथील रहिवासी या ममीला अत्यंत आदराने पाहतात आणि देव मानतात. आजही गयू गावातील लोक या ममीच्या दर्शनासाठी नियमितपणे येतात आणि भावपूर्ण श्रद्धेने पूजा करतात.
हे देखील वाचा : काय आहे सायबेरियात निर्माण होत असलेल्या खोल खड्ड्यांचे रहस्य? पृथ्वीसाठी धोक्याची सूचना तर नव्हे
ममी आजही जिवंत
गयू गावातील ही ममी जिवंत असल्याचे मानले जाते कारण या ममीच्या केस आणि नखे आजही वाढत असल्याचा दावा केला जातो. आधुनिक विज्ञानाच्या दृष्टीने हे संभव नसले तरी या ममीमुळे श्रद्धा आणि विज्ञान यांच्यातील ताणतणाव पुन्हा चर्चेत येतो. काही संशोधकांच्या मते, अतिशय थंड हवामान, अल्प आर्द्रता आणि पर्माफ्रॉस्टमुळे ही ममी नैसर्गिकरीत्या जतन झाली असावी.
ममीचे जतन व संवर्धन
1995 पासून 2009 पर्यंत ही ममी ITBP कॅम्पसमध्ये ठेवण्यात आली होती. त्यानंतर या ममीला गयू गावात आणण्यात आले, जिथे काचेच्या कपाटात ती जतन केली गेली आहे. भारत सरकारने या ममीचे संरक्षण आणि संवर्धन यासाठी आवश्यक उपाययोजना केल्या आहेत. गयू गावातील रहिवासी आणि भारतातील तसेच परदेशातील पर्यटक या अनोख्या ममीचे दर्शन घेण्यासाठी मोठ्या संख्येने येतात.
हे देखील वाचा : जगातील ‘या ठिकाणी पोहोचून तुम्ही अमर होऊ शकता; इथे चक्क वय वाढायचे थांबते
वैज्ञानिक संशोधन आणि लोकांची श्रद्धा
या ममीवर अनेक वैज्ञानिक संशोधन करण्यात आले आहे. काही वैज्ञानिकांना असे वाटते की या ममीची नैसर्गिक रीत्या राखलेली स्थिती बौद्ध तपश्चर्येच्या माध्यमातून मिळालेल्या आत्मिक शक्तींमुळे झाली असावी. दुसरीकडे, काही लोक ही एक आध्यात्मिक चमत्कार मानतात. या ममीमुळे एकीकडे बौद्ध धर्मातील अध्यात्मिक शक्तीवर श्रद्धा ठेवणारे लोक आहेत, तर दुसरीकडे विज्ञानाच्या आधारे त्याचे स्पष्टीकरण शोधणारे संशोधक आहेत.
निष्कर्ष
गयू गावातील बौद्ध लामाची ही ममी भारताच्या समृद्ध वारशाचा आणि धार्मिक परंपरेचा एक अद्वितीय भाग आहे. एकीकडे विज्ञान यावर संशोधन करून या ममीच्या वाढणाऱ्या केसांचा उलगडा करत असताना, दुसरीकडे लोकांच्या श्रद्धेला चालना मिळते. आजही जगभरातून पर्यटक गयू गावातील या अनोख्या ममीला पाहण्यासाठी येतात.