National Bird Day: राष्ट्रीय पक्षी दिन म्हणजे पक्ष्यांच्या संवर्धनासाठी जागरूकतेचा दिवस ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
नवी दिल्ली : दरवर्षी 5 जानेवारीला राष्ट्रीय पक्षी दिन साजरा केला जातो. हा दिवस पक्ष्यांच्या अद्वितीय महत्त्वावर प्रकाश टाकण्याबरोबरच त्यांना भेडसावणाऱ्या समस्या सोडवण्यासाठी कृती करण्याचे आवाहन करतो. पक्षी हे पृथ्वीवरील परिसंस्थेचा अविभाज्य भाग असून, त्यांचे अस्तित्व पर्यावरणीय संतुलन राखण्यासाठी अत्यावश्यक आहे.
पक्ष्यांचे महत्त्व
पक्ष्यांनी आपल्या पृथ्वीवरील परिसंस्थेच्या आरोग्यात मोलाचा वाटा उचललेला आहे. ते बीज विखुरवणे, वनस्पतींचे परागकण करणे आणि कीटकांची संख्या नियंत्रित करणे यांसारख्या कार्यांमध्ये महत्त्वाचे योगदान देतात. उदाहरणार्थ, लाकूडपेकरांनी तयार केलेल्या झाडांच्या छिद्रांचा उपयोग इतर प्राणी निवासासाठी करतात. मात्र, या प्रजातींना अधिवासाच्या नष्ट होण्यामुळे, अन्नसाखळीत अडथळे येण्यामुळे, तसेच बेकायदेशीर व्यापारामुळे मोठ्या प्रमाणावर धोका निर्माण झाला आहे.
राष्ट्रीय पक्षी दिनाचा इतिहास
2002 साली एव्हियन वेलफेअर कोलिशन आणि बॉर्न फ्री यूएसए या संस्थांनी राष्ट्रीय पक्षी दिनाची सुरुवात केली. या दिनानिमित्ताने पक्ष्यांवर होणाऱ्या अन्यायाविरोधात जागरूकता पसरवणे आणि त्यांचे रक्षण करण्यासाठी उपाययोजना राबवणे हे उद्दिष्ट ठेवलं गेलं आहे. पक्ष्यांना ज्या संकटांना सामोरे जावे लागते, त्यामध्ये अवैध व्यापार आणि बंदिवासातील कठोर परिस्थिती प्रमुख आहेत. दरवर्षी लाखो पक्ष्यांना जंगलातून पकडून बंदिवासात ठेवले जाते. या कैदेत त्यांच्या नैसर्गिक गरजा पूर्ण होऊ शकत नाहीत, त्यामुळे त्यांचा मृत्यू होतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : चंद्राची 10 ग्रॅम मातीही बनवेल करोडपती; जाणून घ्या आतापर्यंत पृथ्वीवर किती किलो पोहोचली आहे
धोक्यात असलेल्या प्रजाती
आज पृथ्वीवर अंदाजे 10,000 पक्ष्यांच्या प्रजाती आहेत, परंतु त्यातील अनेक प्रजाती धोक्यात आहेत. काही प्रजातींचा लोकसंख्येचा आकडा खूपच घटलेला आहे. शास्त्रज्ञांच्या मते, स्थलांतर करणाऱ्या पक्ष्यांच्या 20% प्रजातींवर अस्तित्वाचा धोका आहे.
पक्ष्यांबद्दल रोचक तथ्ये
पक्ष्यांच्या संवर्धनाची गरज
डोडो, पॅसेंजर कबूतर आणि लॅब्राडोर डक या पक्ष्यांच्या प्रजातींचा नामशेष होणे ही मानवजातीसाठी धोक्याची घंटा आहे. त्यामुळे राष्ट्रीय पक्षी दिन केवळ उत्सवाचा नाही तर कृतीचा दिवस आहे. पक्ष्यांचे नैसर्गिक अधिवास वाचवणे, बेकायदेशीर व्यापार थांबवणे आणि बंदिवासातील पक्ष्यांच्या कल्याणासाठी उपाययोजना करणे ही प्रत्येकाची जबाबदारी आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : अख्खी शाळाच आता आपली आहे! एका सौदी माणसाने एकाच शाळेतील विद्यार्थी, शिक्षक, पर्यवेक्षक आणि प्राचार्य यांच्याशी केले लग्न
निष्कर्ष
पक्ष्यांच्या संवर्धनासाठी व्यक्तिगत आणि सामूहिक पातळीवर प्रयत्न होणे गरजेचे आहे. राष्ट्रीय पक्षी दिनाच्या निमित्ताने आपण सर्वांनी पक्ष्यांचे महत्त्व ओळखून त्यांचे संरक्षण करण्यासाठी प्रयत्नशील होऊया. निसर्गातील हा नाजूक बॅरोमीटर वाचवणे हीच खरी मानवतेची परीक्षा आहे.
