National Mathematics Day 2025 : आज राष्ट्रीय गणित दिन आणि गणिताचे जादूगार रामानुजन यांची जयंती! ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
National Mathematics Day 2025 India : आजच्या धावपळीच्या युगात आपण प्रत्येक गोष्टीची गणना करतो, पण या गणनेला (गणिताला) जागतिक स्तरावर एक नवी ओळख देणारे व्यक्तिमत्व म्हणजे श्रीनिवास रामानुजन. आज, २२ डिसेंबर रोजी संपूर्ण भारत देश ‘राष्ट्रीय गणित दिन'(National Mathematics Day) साजरा करत आहे. हा दिवस केवळ संख्यांचा उत्सव नाही, तर तामिळनाडूच्या एका गरीब कुटुंबातून येऊन जगावर आपल्या बुद्धिमत्तेची मोहर उमटवणाऱ्या एका महान ऋषीची ही जयंती आहे.
२२ डिसेंबर १८८७ रोजी तामिळनाडूतील इरोड येथील एका अत्यंत साध्या कुटुंबात रामानुजन यांचा जन्म झाला. लहानपणापासूनच त्यांना गणिताची इतकी गोडी होती की, वयाच्या १३ व्या वर्षी त्यांनी पदवी स्तरावरील गणित सोडवण्यास सुरुवात केली होती. मात्र, त्यांचा हा प्रवास गुलाबाच्या फुलांसारखा सोपा नव्हता. गणिताच्या प्रेमापोटी त्यांनी इतर विषयांकडे दुर्लक्ष केले, परिणामी त्यांना महाविद्यालयाची शिष्यवृत्ती गमवावी लागली. पण ज्यांच्या रक्तातच गणित होते, त्यांना औपचारिक पदव्यांची काय गरज? त्यांनी स्वतःच स्वतःला शिकवले आणि जगाला ‘रामानुजन प्राईम’ व ‘रामानुजन थीटा फंक्शन’ सारख्या संकल्पना दिल्या.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘ती’ अफवाच निघाली खोटी,ज्यामुळे DeepuDas बनला जमावशाहीचा बळी; Bangladeshमधील मॉब लिंचिंगमध्ये धक्कादायक खुलासा
भारताचे माजी पंतप्रधान डॉ. मनमोहन सिंग यांनी २०१२ मध्ये श्रीनिवास रामानुजन यांच्या १२५ व्या जयंतीनिमित्त २२ डिसेंबर हा दिवस ‘राष्ट्रीय गणित दिन’ म्हणून घोषित केला. यामागील मुख्य हेतू हा होता की, रामानुजन यांचा संघर्ष आणि त्यांचे योगदान पाहून ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांनी गणिताची भीती बाळगू नये. गणित हा केवळ परीक्षेचा विषय नसून तो आपल्या जीवनाचा आणि विश्वाचा आधार आहे, हे या दिवसाच्या माध्यमातून पटवून दिले जाते.
On #NationalMathematicsDay, we celebrate the beauty of numbers and logic while paying heartfelt tribute to #SrinivasaRamanujan, whose extraordinary genius transformed mathematical thought. His timeless contributions continue to inspire innovation, curiosity, and excellence across… pic.twitter.com/w3H8uxwsZH — Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) December 22, 2025
credit : social media and Twitter
गणिताच्या विश्वात ‘१७२९’ या क्रमांकाला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. याला ‘हार्डी-रामानुजन क्रमांक’ म्हटले जाते. एकदा प्रसिद्ध गणितज्ञ जी.एच. हार्डी रामानुजन यांना भेटायला टॅक्सीने आले होते, ज्याचा नंबर १७२९ होता. हार्डी यांनी गमतीने म्हटले की हा नंबर खूप कंटाळवाणा आहे. त्यावर रामानुजन क्षणाचाही विलंब न लावता म्हणाले, “नाही सर, हा अतिशय रंजक नंबर आहे. हा दोन वेगवेगळ्या घनांच्या (cubes) बेरजेने दर्शवता येणारा सर्वात लहान आकडा आहे ($1729 = 1^3 + 12^3$ आणि $9^3 + 10^3$).” हा किस्सा आजही त्यांच्या बुद्धिमत्तेची साक्ष देतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘इस्लामी विचारसरणीमुळेच जर्मनीतील ख्रिसमस मार्केट बंद…’ US गुप्तचर प्रमुख Tulsi Gabbard यांचा कट्टरतावादावर थेट प्रहार
आजच्या दिवशी देशभरातील शाळांमध्ये निबंध, रांगोळी आणि विशेषतः भाषण स्पर्धा आयोजित केल्या जातात. विद्यार्थ्यांसाठी रामानुजन यांचे जीवन हे एक उत्तम उदाहरण आहे की, जर तुमच्याकडे जिद्द असेल, तर मर्यादित संसाधनांमध्येही तुम्ही जागतिक स्तरावर नाव कमावू शकता. गणित हा विषय केवळ आकडेमोडीचा नसून तो मानवी मेंदूच्या विश्लेषणात्मक क्षमतेचा विकास करतो. आज राष्ट्रीय गणित दिनानिमित्त आपण केवळ रामानुजन यांना अभिवादनच करू नये, तर गणिताकडे पाहण्याचा एक नवीन सकारात्मक दृष्टिकोन स्वीकारण्याची प्रतिज्ञा करूया.
Ans: महान भारतीय गणितज्ञ श्रीनिवास रामानुजन यांच्या जयंतीनिमित्त दरवर्षी २२ डिसेंबर रोजी राष्ट्रीय गणित दिन साजरा केला जातो.
Ans: कारण १७२९ ही अशी सर्वात लहान संख्या आहे जी दोन वेगवेगळ्या घनांच्या बेरजेच्या स्वरूपात दोन प्रकारे लिहिता येते ($1^3+12^3$ आणि $9^3+10^3$).
Ans: भारत सरकारने २०१२ मध्ये श्रीनिवास रामानुजन यांच्या १२५ व्या जयंतीनिमित्त या दिवसाची घोषणा केली.
