फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया
इस्रोच्या टीमने प्रज्ञान रोव्हरवर चंद्रावर पोहोचलेल्या उपकरणांमधून मिळवलेले पहिले वैज्ञानिक परिणाम समोर आणले आहेत. आज आपण पाहत असलेला चंद्र हा एकेकाळी वितळलेल्या खडकाचा एक उष्ण आणि अग्निमय असा गोल उपग्रह होता. ISRO च्या चांद्रयान-3 विज्ञान पथकाने केलेल्या खुलाशात समोर हे आले आहे. इस्रोच्या मते, “सुमारे 4.4 अब्ज वर्षांपूर्वी चंद्र त्याच्या जन्मानंतर लगेचच खडकाचा एक वितळलेला गोळा होता.”
मोठ्या शोधाची पुष्टी झाली आहे
इस्रोच्या टीमने प्रग्यान रोव्हरवर चंद्रावर नेलेल्या उपकरणांमधून मिळालेले पहिले वैज्ञानिक परिणाम प्रकाशित केले आहेत. हा ऐतिहासिक शोधनिबंध आज प्रतिष्ठित ब्रिटीश वैज्ञानिक जर्नल नेचरमध्ये प्रकाशित झाला आहे, जे केवळ महत्त्वपूर्ण वैज्ञानिक घटनांबद्दलच प्रकाशित करते.
याला चंद्र मॅग्मा महासागर (LMO)( lunar magma ocean) गृहीतक म्हणतात. तज्ञांचा असा सिद्धांत आहे की मंगळाच्या आकाराच्या ग्रह सुमारे 4.5 अब्ज वर्षांपूर्वी पृथ्वीवर आदळले, ज्यामुळे पृथीवरील काही भाग अवकाशात बाहेर फेकला गेला, ज्यामुळे चंद्र या पृथ्वीच्या उपग्रहाची निर्मिती झाली. “प्राचीन चंद्र संपूर्णपणे वितळलेला मॅग्मा होता जो पृथ्वीच्या गाभ्यामध्ये दिसल्यासारखा होता, त्याचे तापमान सुमारे 1500 अंश सेल्सिअस होते.”
फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया
जेव्हा भारत दक्षिण ध्रुवाजवळ शिव-शक्ती बिंदूवर उतरला तेव्हा त्याने जागतिक इतिहास घडवला कारण त्या भागात इतर कोणताही देश उतरला नव्हता आणि तेव्हाच हे ज्ञात होते की भारतीय शास्त्रज्ञांनी जे काही शोधले ते नवीन असेल. विशेष म्हणजे चंद्राच्या मातीची मूलभूत रचना पृथ्वीवर दिसणाऱ्या मातीपेक्षा फारशी वेगळी नाही. चंद्रावर हवामान नसल्यामुळे शोध सौर मंडळाच्या खोल ऐतिहासिक भूतकाळाची झलक देखील दाखवते.
हे देखील वाचा : अंतराळात Nuclear Weapons कोण तैनात करत आहे? गुप्त अहवालामुळे अमेरिकेची उडाली झोप
“चांद्रयान-3 ने केवळ सॉफ्ट लँडिंग करून भारताची तांत्रिक आणि अभियांत्रिकी क्षमता सिद्ध केली नाही, तर आता प्रतिष्ठित जर्नल नेचरमध्ये प्रकाशित झालेला हा मैलाचा दगड ठरलेला वैज्ञानिक शोधनिबंध भारताने सिद्ध केला आहे. दक्षिण ध्रुवाजवळील चंद्राच्या मातीचे प्रथम इन-सीटू मूलभूत रचना विश्लेषण प्रदान करून वैज्ञानिक विश्लेषणात एक प्रगती, एक रोमांचक शोध “ज्याने भविष्यात चंद्रावर कायमस्वरूपी राहता येईल अशी शक्यता निर्माण केली आहे.” लेखकांनी असा निष्कर्ष काढला आहे की विक्रमच्या लँडिंग साइटची रचना एलएमओ गृहीतकाशी सुसंगत आहे, ज्यात असे आहे की हलक्या एनोर्थोसिटिक खडकांच्या फ्लोटेशनमुळे परिणामी चंद्राचा उच्च प्रदेश तयार झाला आहे.
चंद्राची माती आपण पृथ्वीवर पाहत असलेल्या मातीपेक्षा मूलभूत रचनेत फारशी वेगळी नाही. चांद्रयान-3 द्वारे शोधण्यात आलेल्या महत्त्वाचा खुणांमुळे चंद्रावर कायमस्वरूपी वस्ती करून राहताना त्याच चंद्रावरील रेगोलिथचा वापर करून शेती करण्यासाठी एक सुवर्णसंधी असल्याचे दर्शवतो. तरी चंद्रावर चेंबर्समधील वनस्पतींची वाढ नियंत्रित केली जाईल आणि पाणी आणि सेंद्रिय पदार्थ यांनी मिळून.