Mehul Choksi कोणत्या तुरुंगात राहणार, कोणत्या सुविधा मिळणार? (फोटो सौजन्य-X)
भारताने फरार मेहुल चोक्सीच्या अडचणीत वाढ केली आहे. मेहुल चोक्सीच्या प्रत्यार्पणाच्या दिशेने भारताने एक मोठे पाऊल उचलले आहे. पीएनबी घोटाळ्याचा आरोपी मेहुल चोक्सी लवकरच भारतात तुरुंगात जाणार आहे. यासाठी भारत सरकारने बेल्जियम सरकारच्या शंका दूर केल्या आहेत. यासंदर्भात गृह मंत्रालयाने बेल्जियम सरकारला एक पत्र लिहिले आहे. त्यात मेहुल चोक्सीला भारतात आणताना कोणत्या सुविधा दिल्या जातील, त्याला कोणत्या तुरुंगात ठेवले जाईल, त्याला कोणत्या प्रकारची सुरक्षा दिली जाईल याचा उल्लेख आहे. हे पत्र ४ सप्टेंबर २०२५ रोजी पाठवण्यात आले होते.
मेहुल चोक्सी हा PNB म्हणजेच पंजाब नॅशनल बँक घोटाळ्यातील मुख्य आरोपी आहे. या घोटाळ्यात हजारो कोटी रुपयांचा घोटाळा झाला होता. मेहुल चोक्सीला एप्रिल २०२५ मध्ये बेल्जियममध्ये अटक करण्यात आली होती. भारताच्या मागणीनुसार ही कारवाई करण्यात आली. आता त्याच्या प्रत्यार्पणाची प्रक्रिया सुरू आहे. प्रत्यार्पणापूर्वी, बेल्जियम सरकारने मेहुल चोक्सीच्या सुरक्षेबाबत आणि मानवी हक्कांच्या चिंतांबाबत भारताकडून आश्वासन मागितले होते. यामध्ये पुरेसे अन्न, २४ तास वैद्यकीय सुविधा आणि स्वच्छ स्वच्छता यासारख्या गोष्टींचा समावेश आहे.
६६ वर्षीय चौकसी यांना एप्रिलमध्ये बेल्जियममधील अँटवर्प येथे अटक करण्यात आली होती. त्यांच्या वकिलांचे म्हणणे आहे की त्यांना कर्करोगासह गंभीर आरोग्य समस्या आहेत, त्यामुळे त्यांना ताब्यात ठेवणे कठीण होऊ शकते. गृह मंत्रालयाने सांगितले की, चौकसी यांना मुंबईतील आर्थर रोड तुरुंगाच्या बॅरेक क्रमांक १२ मध्ये ठेवण्यात येईल. तुरुंगातील सुविधांमध्ये जाड कापसाची गादी, उशी, चादर आणि ब्लँकेटचा समावेश असेल. वैद्यकीय गरज भासल्यास धातू किंवा लाकडी बेड देखील दिला जाऊ शकतो.
मुंबईमध्ये उष्ण-दमट हवामान आहे दिवसातून तीन वेळा जेवण दिले जाईल आणि वैद्यकीय मंजुरीनंतर विशेष आहाराच्या गरजा पूर्ण केल्या जातीलतुरुंगाच्या कॅन्टीनमध्ये फळे आणि नाश्ता उपलब्ध आहेत. दररोज खुल्या जागेत व्यायामाची सुविधा आहे आणि इनडोअर गेम्स, बॅडमिंटन, योग, ध्यान, ग्रंथालय आणि अभ्यास साहित्य देखील उपलब्ध असेल.
तुरुंगाच्या रुग्णालयात सहा वैद्यकीय अधिकारी, नर्सिंग स्टाफ, फार्मासिस्ट आणि लॅब सपोर्ट आहे. २० बेड असलेली पूर्णपणे सुसज्ज वैद्यकीय सुविधा आहे. गरज पडल्यास, चोक्सीला जवळच्या सरकारी रुग्णालयात तज्ञ डॉक्टरांना दाखवले जाईल.
भारतात चोक्सीची कोठडी आंतरराष्ट्रीय मानवाधिकार मानकांनुसार असेल हे बेल्जियमच्या न्यायालयाला दाखवण्यासाठी हे सर्व तपशील शेअर केले गेले आहेत. प्रत्यार्पण प्रक्रियेत असे आश्वासन सामान्य आहे. अलीकडेच, परदेशी अधिकाऱ्यांनी तिहार तुरुंगाला भेट दिली, जिथे त्यांनी कैद्यांच्या सुरक्षा व्यवस्था, अन्न आणि राहणीमानाचा आढावा घेतला. ब्रिटिश अधिकाऱ्यांनी अलीकडेच तिहार तुरुंगाची पाहणी केली. तुरुंगांची स्थिती ही बऱ्याच काळापासून एक महत्त्वाचा मुद्दा आहे. ब्रिटिश न्यायालयांनी प्रत्यार्पणाच्या याचिका नाकारण्यासाठी अनेकदा भारतातील तुरुंगांच्या परिस्थितीचा आधार घेतला आहे.
