२६/११ मुंबई हल्ल्याचा मास्टरमाईंड तहव्वूर राणाला भारतात आणणार (फोटो सौजन्य-X)
Mumbai Attacks Accused Tahawwur Rana: २६/११ च्या मुंबई दहशतवादी हल्ल्यातील पाकिस्तानी वंशाचा कॅनडाचा व्यापारी तहव्वूर राणा याला लवकरच भारताच्या ताब्यात दिले जाऊ शकते. राणाला भारतात आणण्याची प्रक्रिया राजनैतिक माध्यमातून सुरू आहे. ऑगस्ट 2024 मध्ये, यूएस कोर्टाने निर्णय दिला की राणाला दोन्ही देशांमधील प्रत्यार्पण करारानुसार भारताकडे प्रत्यार्पण केले जाऊ शकते. तेव्हापासून दोन्ही देशांमध्ये बॅक चॅनेलची चर्चा सुरू आहे.
त्यानंतर न्यायालयाने राणाच्या मुंबई दहशतवादी हल्ल्यातील सहभागाबद्दल भारताकडे प्रत्यार्पणाला विरोध करणारी याचिका फेटाळली. प्रत्यार्पणाचा आदेश योग्य होता हे सिद्ध करण्यासाठी भारताने राणाविरुद्ध पुरेसे पुरावे सादर केले आहेत, असे न्यायालयाने म्हटले आहे. २६/११च्या हल्ल्याप्रकरणी मुंबई पोलिसांनी आरोपपत्रात राणाच्या नावाचा समावेश केला होता. त्याच्यावर पाकिस्तानच्या इंटर-सर्व्हिसेस इंटेलिजन्स (ISI) आणि दहशतवादी संघटना लष्कर-ए-तैयबाचा सक्रिय सदस्य म्हणून काम केल्याचा आरोप आहे. राणाने मुंबई हल्ल्याचा मास्टरमाइंड डेव्हिड कोलमन हेडलीला मदत केल्याचेही आरोपपत्रात म्हटले आहे, ज्याने हल्ल्यासाठी मुंबईतील ठिकाणांचा शोध घेतला होता.
न्यायालयाने म्हटले आहे की, भारत आणि अमेरिका यांच्यातील प्रत्यार्पण करारामध्ये नॉन-बीस इन इडेम अपवाद आहे. जेव्हा आरोपीला त्याच गुन्ह्यातून आधीच दोषी ठरवण्यात आले आहे किंवा निर्दोष मुक्त केले गेले आहे तेव्हा हे लागू होते. दरम्यान राणाविरुद्ध भारतात लावण्यात आलेले आरोप हे यूएस न्यायालयांमध्ये चाललेल्या खटल्यांपेक्षा वेगळे आहेत, त्यामुळे idem अपवादामध्ये गैर-बीआयएस लागू होत नाही. २६/११ च्या मुंबईतील दहशतवादी हल्ल्याच्या जवळपास वर्षभरानंतर राणाला एफबीआयने शिकागोमध्ये अटक केली होती. राणा आणि त्याचा सहकारी डेव्हिड कोलमन हेडली यांनी मिळून मुंबई हल्ल्याच्या ठिकाणांचा शोध घेतला होता आणि हल्ले करण्यासाठी पाकिस्तानी दहशतवाद्यांची ब्लू प्रिंट तयार केली होती.
कॅलिफोर्निया येथील नाईंथ सर्किटच्या जिल्हा न्यायालयाच्या आदेशाला 63 वर्षाच्या राणाने न्यायाधीशांच्या पीठाकडे अपिल दाखल केले आहे. राणा हा सध्या लॉस एन्जिलीसमधील तुरुंगात आहे. त्याच्यावर मुंबई दहशतवादी हल्ल्यातील लष्कर-ए-तैयबाचा दहशतवादी डेव्हिड कोलमन हेडली याला मदत करण्याचा आरोप आहे. हेडली हा या दहशतवादी हल्ल्याचा सूत्रधार असल्याचे समोर आले आहे. तसेच भारताने राणावर जे आरोप केले आहेत, त्यात आणि अमेरिकेत त्याच्यावर लावण्यात आलेल्या आरोपात साम्य नाही. अमेरिकेत त्याच्यावर लावण्यात आलेल्या आरोपातून त्याची सूटका झालेली आहे. पण भारताच्या प्रत्यार्पणाच्या याचिकेमुळे त्याची तुरुंगातून सूटका करण्यात आली नव्हती. गेल्या सात वर्षांपासून राणा हा तुरुंगात आहे.
मुंबईत पाकिस्तानी दहशतवाद्यांनी हल्ला केला होता. त्यामागे पाकिस्तानची गुप्तहेर संघटना असल्याचा दावा करण्यात येतो. त्यासाठी अनेकांनी मदत केली होती. या हल्ल्यात एकूण 166 जणांना प्राण गमवावे लागले होते. यामध्ये काही परदेशी नागरिकांचा पण मृत्यू झाला. त्यात सहा अमेरिकन नागरिकांचा समावेश आहे. न्यायाधीशांच्या पीठाने राणावर जे आरोप लावण्यात आले आहे, त्याच्या पुढील तपासासाठी त्याचे प्रत्यार्पण आवश्यक असल्याचे निरीक्षण नोंदवले आहे. तीन न्यायाधीशाच्या पीठाने हा निकाल दिला आहे.