थांबा! या लोकांसाठी पॅरासिटामॉल ठरू शकते घातक, अभ्यासात मोठा खुलासा (फोटो सौजन्य-X)
अनेकदा लोक ताप किंवा डोकेदुखीच्या बाबतीत डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय पॅरासिटामॉल गोळ्याचे सेवन करतात. पण असे करणे तुमच्यासाठी घातक ठरू शकते. कारण विशेषतः वृद्धांसाठी पॅरासिटामॉल हे औषध मृत्यूचे कारण ठरू शकते. पॅरासिटामॉल, सामान्यतः ताप आणि सौम्य ते मध्यम वेदनांवर उपचार करण्यासाठी वापरला जातो. 65 आणि त्यापेक्षा जास्त वयाच्या प्रौढांमध्ये पाचन तंत्र, हृदय आणि मूत्रपिंडांशी संबंधित गुंतागुंत होण्याचा धोका वाढू शकतो, असे एका अहवालात आढळून आले आहे.
ऑस्टियोआर्थरायटिस सारख्या परिस्थितीसाठी पॅरासिटामॉलची शिफारस प्रथम श्रेणीतील औषध म्हणून केली जाते. ऑस्टियोआर्थरायटिस ही एक दीर्घकालीन स्थिती आहे ज्याचे वैशिष्ट्य सांध्यांमध्ये वेदना आणि सूज आहे. हे सुरक्षित आणि प्रवेशयोग्य मानले जाते, परंतु अलिकडच्या वर्षांत त्याच्या प्रभावीतेबद्दल आणि सुरक्षिततेबद्दल प्रश्न उपस्थित केले गेले आहेत. काही अभ्यासांनी त्याच्या वेदना कमी करण्याच्या प्रभावीतेवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले आहे, तर काहींनी दीर्घकालीन वापराने पाचन तंत्रात अल्सर आणि रक्तस्त्राव यांसारख्या गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल साइड इफेक्ट्सचा धोका वाढला आहे.
युनिव्हर्सिटी ऑफ नॉटिंगहॅम, यूके येथील संशोधकांनी केलेल्या ताज्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, पॅरासिटामॉलचा वारंवार वापर केल्यास पुढील धोके वाढू शकतात:
पेप्टिक अल्सर रक्तस्त्राव: 24% अधिक
कमी गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल रक्तस्त्राव: 36% अधिक
तीव्र मूत्रपिंडाचा रोग: 19% अधिक
हृदय अपयश: 9% अधिक
उच्च रक्तदाब: 7% जास्त
हा अभ्यास 1998 आणि 2018 मधील क्लिनिकल प्रॅक्टिस रिसर्च डेटालिंक-गोल्डच्या डेटावर आधारित आहे. सहा महिन्यांत दोन किंवा अधिक वेळा पॅरासिटामोल लिहून दिलेल्या १.८० लाखांहून अधिक लोकांच्या आरोग्य नोंदींचे विश्लेषण केले. त्यांची तुलना 4.02 लाख लोकांशी करण्यात आली ज्यांनी पॅरासिटामॉल वारंवार घेतले नाही. अभ्यास सहभागींचे सरासरी वय 75 वर्षे होते.
“पॅरासिटामॉल हे ऑस्टियोआर्थरायटिससाठी प्रथम श्रेणीचे औषध म्हणून शिफारस केलेले आहे, विशेषत: वृद्धांमध्ये, ज्यांना औषधाशी संबंधित गुंतागुंत होण्याचा धोका जास्त असतो,” असे अभ्यासाचे प्रमुख संशोधक डॉ. विया झांग म्हणाले त्याचा मर्यादित वेदना कमी करणारा प्रभाव आणि संभाव्य जोखीम दिलेली आहे.”
2016 मध्ये लॅन्सेट जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या आणखी एका अभ्यासात असे आढळून आले की गुडघा आणि नितंबांच्या ऑस्टियोआर्थरायटिस असलेल्या रूग्णांमध्ये वेदना कमी करण्यासाठी आणि शारीरिक कार्यामध्ये सुधारणा करण्यासाठी पॅरासिटामॉलने कमीतकमी प्रभावीपणा प्रदान केला नाही. या निष्कर्षांची पुष्टी करण्यासाठी अधिक संशोधन आवश्यक असल्याचे संशोधकांचे मत आहे. तथापि, वृद्ध रुग्णांमध्ये पॅरासिटामॉलच्या दीर्घकालीन वापराबाबत सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे.
