देशभरातील आगामी निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर निवडणूक आयोगाने एक महत्त्वाचे निर्देश जारी केले आहेत. या निर्णयांतर्गत ज्या अंतर्गत मतदारांना मतदान करण्यासाठी १२ वेगवेगळ्या प्रकारच्या अधिकृत फोटो ओळखपत्रांचा वापर करण्यास मान्यता देण्यात आली आहे. ज्या मतदारांकडे त्यांचे फोटो ओळखपत्र नाही किंवा त्यांचे ओळखपत्र हरवले आहे, अशा मतदारांसाठी निवडणूक आयोगाचा हा निर्णय दिलासादायक मानला जात आहे.
निवडणूक आयोगाच्या निर्णयानुसार, जर मतदाराकडे मतदार ओळखपत्र (EPIC) नसेल तर पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग लायसन्स, आधार कार्ड, पॅन कार्ड, बँक किंवा पोस्ट ऑफिस फोटो पासबुक, सरकारने जारी केलेले फोटो ओळखपत्र, पेन्शन दस्तऐवज, आरोग्य विमा स्मार्ट कार्ड, सरकारी सेवा केंद्र स्मार्ट कार्ड, मनरेगा जॉब कार्ड किंवा मतदार यादीत सूचीबद्ध असलेले फोटो ओळखपत्र यांसारखे इतर वैध ओळखपत्र देखील मतदानासाठी वापरले जाऊ शकतात.
प्रत्येक नागरिकाला सोयीस्कर आणि सुरक्षित पद्धतीने मतदानाचा हक्क बजावता यावा, हा या निर्णयामागील मुख्य उद्देश आहे. निवडणूक प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि विश्वासार्हता टिकवण्यासाठी, मतदान केंद्रावर मतदारांनी सादर केलेल्या ओळखपत्रांची पडताळणी केल्यानंतरच त्यांना मतदानाची परवानगी दिली जाते.
मतदार यादीच्या अंतिम प्रकाशनानंतर १५ दिवसांच्या आत नवीन मतदारांना EPIC (मतदार ओळखपत्र) प्रदान करावे, असे निर्देश सर्व मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांना देण्यात आले आहेत. ७ ऑक्टोबर २०२५ रोजी जारी केलेल्या अधिसूचनेचा हवाला देत, निवडणूक आयोगाने स्पष्ट केले आहे की, पर्यायी ओळखपत्र म्हणून खालील कागदपत्रे स्वीकारली जातील.
१. आधार कार्ड
२.मनरेगा जॉब कार्ड
३. बँक किंवा पोस्ट ऑफिसद्वारे जारी केलेले फोटो पासबुक
४. कामगार मंत्रालय किंवा आयुष्मान भारत योजनेअंतर्गत जारी केलेले आरोग्य विमा स्मार्ट कार्ड
५. ड्रायव्हिंग लायसन्स
६. पॅन कार्ड
७. राष्ट्रीय लोकसंख्या नोंदणी (NPR) अंतर्गत जारी केलेले स्मार्ट कार्ड
८. भारतीय पासपोर्ट
९. फोटोसह पेन्शन दस्तऐवज
१०. केंद्र/राज्य सरकार, सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम किंवा सार्वजनिक मर्यादित कंपन्यांद्वारे जारी केलेले सेवा ओळखपत्र
११. खासदार/आमदार/एमएलसी यांना जारी केलेले अधिकृत ओळखपत्र
१२. सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्रालयाद्वारे जारी केलेले अद्वितीय अपंगत्व ओळखपत्र (UDID) कार्ड
