आचारसंहिता म्हणजे काय? (Photo Credit- X)
What exactly is a Code of Conduct?: बिहार विधानसभा निवडणुकीच्या तारखा (Bihar Election 2025) आज, ६ ऑक्टोबर २०२५ रोजी जाहीर करण्यात आल्या आहेत. या निवडणुका दोन टप्प्यांत होणार असून, पहिल्या टप्प्यातील मतदान ६ नोव्हेंबर रोजी आणि दुसऱ्या टप्प्यातील मतदान ११ नोव्हेंबर रोजी होईल. मतमोजणी आणि निकाल १४ नोव्हेंबर रोजी जाहीर होतील. निवडणुकीच्या तारखांच्या घोषणेसोबतच आचारसंहिता देखील त्वरित लागू झाली आहे.
आचारसंहिता (Model Code of Conduct) हा निवडणूक आयोगाने तयार केलेल्या नियमांचा एक संच आहे, जो निवडणूक प्रक्रिया पारदर्शक, निष्पक्ष आणि समतापूर्ण वातावरणात पार पडावी यासाठी तयार करण्यात आला आहे. कोणत्याही पक्षाला निवडणुकीत अन्याय्य फायदा मिळू नये, हे सुनिश्चित करणे हा या नियमांचा मुख्य उद्देश आहे.
निवडणूक आयोगाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, आचारसंहिता लागू झाल्यानंतर अनेक उपक्रमांना सक्त मनाई असते:
निकाल जाहीर होईपर्यंत म्हणजेच १४ नोव्हेंबर पर्यंत आचारसंहिता लागू राहील. जर कोणी आचारसंहितेचे उल्लंघन करताना आढळले, तर निवडणूक आयोग कठोर कारवाई करू शकतो. यामध्ये उमेदवाराला निवडणूक लढवण्यास मनाई करणे, एफआयआर दाखल करणे किंवा दोषी आढळल्यास तुरुंगवास देखील होऊ शकतो. निवडणूक प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतरच राज्य सरकारचे सामान्य अधिकार पुनर्संचयित केले जातात.
