हिमाचल प्रदेशातील कुल्लू खोऱ्यात असलेले बिजली महादेव मंदिर ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
हिमाचल प्रदेश : हिमाचल प्रदेशातील कुल्लू खोऱ्यात असलेले बिजली महादेव मंदिर हे केवळ धार्मिक श्रद्धेचा केंद्रबिंदू नसून, त्याच्या अनोख्या वैशिष्ट्यांमुळे ते एक अद्भुत आणि रहस्यमय स्थळ मानले जाते. समुद्रसपाटीपासून २४६० मीटर उंचीवर वसलेले हे मंदिर भगवान शिव यांना समर्पित असून, दर बारा वर्षांनी शिवलिंगावर वीज पडते, असे मानले जाते. या विलक्षण घटनेमुळे हे मंदिर संपूर्ण भारतात आणि विशेषतः श्रद्धाळूंमध्ये मोठ्या भक्तीभावाने पाहिले जाते.
बिजली महादेव मंदिराची अद्वितीयता
कुल्लू जिल्ह्यातील काशावरी गावात स्थित हे मंदिर हिंदू धर्मातील सर्वात प्राचीन आणि पवित्र स्थळांमध्ये गणले जाते. मात्र, हे मंदिर इतर कोणत्याही मंदिरासारखे नाही. दर १२ वर्षांनी मंदिरातील शिवलिंगावर वीज कोसळते, आणि त्याच्या परिणामस्वरूप शिवलिंगाचे अनेक तुकडे होतात. पण याचा अर्थ हा नाही की मंदिराला किंवा भक्तांना काही नुकसान होते.
स्थानिकांच्या म्हणण्यानुसार, मंदिरातील पुजारी आधीच या घटनेसाठी तयार असतात. शिवलिंगाचे तुकडे एकत्र करण्यासाठी धान्य, डाळीचे पीठ आणि न मीठ लावलेले बटर वापरले जाते. काही महिन्यांनंतर, शिवलिंग पूर्ववत होते आणि पुन्हा पूजेसाठी उपलब्ध होते. ही घटना एक गूढ रहस्य आहे, ज्याचे वैज्ञानिक स्पष्टीकरण कोणीही आजवर देऊ शकलेले नाही.
हे देखील वाचा : Mahashivratri 2025: शंकराला कोणती फुले अर्पण करु नये?
स्थानिक श्रद्धा आणि समजुती
हिमाचल प्रदेशातील स्थानिक श्रद्धेनुसार, भगवान शिव हे आपल्या भक्तांचे रक्षण करण्यासाठी स्वतः वीज स्वीकारतात. त्यांच्यावर वीज पडते, पण त्यामुळे त्यांचे अस्तित्व अधिक पवित्र आणि प्रभावी बनते. काही जण मानतात की ही वीज म्हणजे देवाचा आशीर्वाद, जो या प्रदेशात भक्ती आणि शक्तीचे प्रतीक आहे. तसेच, मंदिराच्या प्रांगणात एक ६० फूट उंच लाकडी काठी आहे. असे मानले जाते की ही काठी विजेचा प्रहार आकर्षित करते आणि त्यामुळे परिसरातील गावांना कोणत्याही नैसर्गिक आपत्तीपासून संरक्षण मिळते.
बिजली महादेव मंदिराची आख्यायिका
या मंदिराच्या पौराणिक इतिहासामध्ये “कुलांत” नावाच्या राक्षसाचा उल्लेख आहे. ही आख्यायिका सांगते की, एकेकाळी कुलांत नावाचा राक्षस कुल्लू खोऱ्यात राहत होता. एके दिवशी त्याने एका प्रचंड सापाचे रूप धारण करून लाहौल-स्पितीतील माथन गावाजवळील बियास नदीचा प्रवाह अडवण्याचा प्रयत्न केला.
कुल्लू जिल्ह्यातील काशावरी गावात स्थित हे मंदिर हिंदू धर्मातील सर्वात प्राचीन आणि पवित्र स्थळांमध्ये गणले जाते. ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
त्याचा हेतू संपूर्ण गावाला पाण्यात बुडवण्याचा होता. मात्र, भगवान शिवाने हे संकट ओळखले आणि कुलांताशी युद्ध करून त्याचा वध केला. या युद्धात कुलांत राक्षसाचा मृत्यू झाल्यानंतर तो एका विशाल पर्वतात रूपांतरित झाला. हा पर्वत आजही कुल्लू खोऱ्यात दिसतो आणि याच ठिकाणी बिजली महादेव मंदिराची स्थापना करण्यात आली. ही आख्यायिका भक्तांच्या श्रद्धेला अधिक बळकटी देणारी आहे.
मंदिरात कसे पोहोचायचे?
बिजली महादेव मंदिर कुल्लूपासून सुमारे २० किमी अंतरावर असून, तेथे पोहोचण्यासाठी ३ किमीचा ट्रेक करावा लागतो. हा ट्रेक कठीण असला तरी, त्याचा निसर्गसौंदर्याचा आनंद अविस्मरणीय असतो. ट्रेक दरम्यान, हिरवीगार दऱ्या, वाहणाऱ्या नद्या आणि बर्फाच्छादित पर्वतांचे विहंगम दृश्य पाहायला मिळते. त्यामुळे हा प्रवास केवळ धार्मिक श्रद्धेपुरता मर्यादित राहत नाही, तर तो प्रकृतीप्रेमी आणि साहसी पर्यटकांसाठीही एक अद्वितीय अनुभव ठरतो.
हे देखील वाचा : Mahashivratri 2025: महाशिवरात्रीला लग्न करावे की नाही? जाणून घ्या
एक अनोखे धार्मिक स्थळ
बिजली महादेव मंदिर हे हिमाचल प्रदेशातील एक पवित्र आणि विस्मयकारक मंदिर आहे, जिथे विज्ञान आणि श्रद्धा यांचा अपूर्व संगम दिसतो. दर १२ वर्षांनी घडणारी वीज पडण्याची घटना, त्यासोबतच भगवान शिवाचे या प्रदेशातील भक्तांवर असलेले संरक्षण, आणि कुलांत राक्षसाच्या वधाची आख्यायिका या सर्व गोष्टी या ठिकाणाला अद्वितीय बनवतात. हे मंदिर केवळ धार्मिक यात्रेकरूंसाठी नव्हे, तर निसर्गप्रेमी, साहसी पर्यटक आणि पौराणिक कथांमध्ये रस असलेल्या सर्वांसाठी एक अद्भुत ठिकाण आहे. अशा या पवित्र आणि रहस्यमय स्थळी एकदा तरी आवर्जून भेट द्यायलाच हवी!
