नक्षलवादी ७० वर्षीय मल्लोजुला वेणुगोपाल उर्फ भूपतीने ६० सहकाऱ्यांसह गडचिरोली पोलिसांसमोर आत्मसमर्पण केले. (फोटो - सोशल मीडिया)
मार्च २०२६ पर्यंत देशातून नक्षलवाद पूर्णपणे संपुष्टात येईल, असा केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी दिलेला इशारा आता परिणाम दाखवू लागला आहे. नक्षल चळवळीचे प्रमुख नेते आणि केंद्रीय समितीचे सदस्य असलेले ७० वर्षीय मल्लोजुला वेणुगोपाल उर्फ भूपती उर्फ सोनू यांनी त्यांच्या ६० साथीदारांसह गडचिरोली पोलिसांसमोर आत्मसमर्पण केले. भूपती हे संघटनेच्या सर्वोच्च नेतृत्वाशी वैचारिकदृष्ट्या विसंगत झाले होते. त्यांनी एक पत्र जारी करून म्हटले आहे की नक्षलवादाचा कमी होत चाललेला पाठिंबा आणि चकमकीत त्यांच्या साथीदारांच्या मृत्युमुळे हे स्पष्ट झाले आहे की सशस्त्र संघर्षाऐवजी संवाद हाच आता सर्वोत्तम मार्ग आहे.
भूपतीच्या या विचारावर इतर नक्षलवादी नेत्यांनी विरोध केला, त्यानंतर त्याने आत्मसमर्पण करण्याचा निर्णय घेतला. बंदी घातलेल्या सीपीआय (माओवादी) चे नेतृत्व आता थिप्परी तिरुपती उर्फ देवुजी (६२) आणि मडावी हिडमा उर्फ संतोष (५१) करतील. दोघांनीही यापूर्वी पक्षाच्या लष्करी शाखेचे नेतृत्व केले आहे आणि शस्त्रे ठेवण्यास विरोध करतात. त्यांना दक्षिण बस्तरमधील काही नक्षलवादी गटांचा पाठिंबा आहे. भूपतीसोबत आत्मसमर्पण करणाऱ्यांमध्ये दोन झोनल कमिटी सदस्य, १० विभागीय समिती सदस्य आणि विविध दलमांचे सदस्य आहेत. भूपतीला जिवंत किंवा मृत पकडण्यासाठी १० कोटी रुपयांपेक्षा जास्त बक्षीस होते. तो पक्षाचा वैचारिक नेता आणि संवाद तज्ञ होता. त्याने छत्तीसगडच्या जंगलात व्यापक संपर्क राखले होते. भूपती हा तेलंगणातील पेड्डापल्लीचा रहिवासी आहे. त्याचा भाऊ मल्लोजुला कोटेश्वर राव उर्फ किशनजी २०११ मध्ये मारला गेला.
राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा
यापूर्वी भूपतीच्या पत्नीने गडचिरोलीमध्ये मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्यासमोर १० वरिष्ठ नक्षलवाद्यांसह आत्मसमर्पण केले होते, तेव्हापासून भूपतीच्या आत्मसमर्पणासाठी मार्ग तयार झाला होता. छत्तीसगडमध्ये झालेल्या चकमकीत दोन केंद्रीय समिती सदस्य मारले गेले होते, त्यामुळे त्यांनी तिथे आत्मसमर्पण केले नाही. त्यांना तेलंगणातही कोणत्याही पाठिंब्याची अपेक्षा नव्हती आणि तिथे पोहोचण्यासाठी त्यांना मोठा जंगली परिसर ओलांडून हैदराबादला पोहोचावे लागले असते, म्हणूनच त्यांनी आत्मसमर्पणासाठी महाराष्ट्राची निवड केली. येथे लागू केलेल्या आत्मसमर्पण आणि पुनर्वसन धोरणामुळे नक्षलवाद्यांनी यापूर्वीही शस्त्रे टाकली आहेत. गडचिरोली पोलिस आणि भामरागडच्या सी-६० कमांडोंच्या प्रयत्नांमुळे त्यांनी महाराष्ट्रात आत्मसमर्पण केले.
नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा
भूपतीला जंगले आणि शहरांमधील माओवाद्यांच्या लपण्याच्या ठिकाणांची विस्तृत माहिती आहे. उत्तर बस्तर आणि अबुझहमदमधील नक्षलवादीही मोठ्या संख्येने आत्मसमर्पण करतील असा विश्वास आहे. सशस्त्र दलांच्या वाढत्या ताकदी आणि समन्वयामुळे नक्षलवाद्यांवर दबाव वाढला आहे. त्यांना हे समजत आहे की सशस्त्र संघर्षात मारले जाण्यापेक्षा आत्मसमर्पण आणि पुनर्वसन हे त्यांच्यासाठी चांगले पर्याय आहेत.
लेख – चंद्रमोहन द्विवेदी
याचे मूळ आर्टिकल वाचण्यासाठी आपण https://navbharatlive.com/ यावर क्लिक करावे
